Maraş ekşili çorba, Kahramanmaraş ilinde dövme (aşurelik buğday), mercimek, nohut, ezilmiş sarımsak, Maraş sumak ekşisi akıtı ve mevsime/tercihe göre semizotu, pancar, pancar sapı veya patlıcan gibi sebzelerle pişirilip üzerine sos gezdirilerek hazırlanan geleneksel bir çorba çeşididir.

Ürün Profili ve Coğrafi İşaret Türü

Maraş ekşili çorba, yemekler ve çorbalar ürün grubunda yer almaktadır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından "menşe adı" olarak tescil edilmiştir. Menşe adı, bir ürünün tüm üretim, işleme ve diğer hazırlık aşamalarının tanımlanmış coğrafi alan içerisinde gerçekleştiği ve ürünün karakteristik özelliklerinin bu coğrafi kökene borçlu olduğu durumlarda kullanılan bir coğrafi işaret türüdür. Bu tescil, Maraş ekşili çorbanın kendine has lezzet ve özelliklerinin Kahramanmaraş yöresinin malzemeleri ve geleneksel üretim bilgisiyle doğrudan ilişkili olduğunu göstermektedir.

^{Maraş Ekşili Çorba (Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur.)}

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Maraş ekşili çorba, Kahramanmaraş ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahip, köklü bir geçmişi olan bir yemektir. Genellikle öğünlerde başlangıç yemeği olarak tüketilir. Çorbanın sosu, kızdırılmış tereyağına nane ve pul biber eklenerek veya ezilmiş sarımsak, nane ve pul biberin kızdırılmış tereyağında kavrulmasıyla hazırlanır. Sıcak olarak servis edilir. Ayırt edici özelliklerinden biri, içerisinde coğrafi işaret tescilli Maraş sumak ekşisi akıtı (tescil no: 343) kullanılmasıdır. Ayrıca, isteğe bağlı olarak yine coğrafi işaret tescilli Maraş biberi (tescil no: 43) pul biber formunda kullanılabilir.

Üretim Metodu

Maraş ekşili çorbanın tüm üretim aşamaları belirtilen coğrafi sınır olan Kahramanmaraş ilinde gerçekleştirilir. 6 kişilik Maraş ekşili çorba için gerekli malzemeler ve üretim metodu aşağıda belirtilmiştir:

Malzemeler

• 150 g mercimek
• 90 g dövme (aşurelik buğday)
• 60 g haşlanmış nohut
• 5-6 diş ezilmiş sarımsak
• 20 g tereyağı
• 5 g tuz
• 5 g kuru nane
• 5 g pul biber (tercihen Maraş Biberi)
• 5 ml Maraş Sumak Ekşisi Akıtı (isteğe göre artırılabilir)
• Mevsime ve tercihe göre 1-2 demet semizotu, 500 g ince kıyılmış pancar veya pancar sapı ya da 2-3 adet küp doğranmış patlıcan
• 2 lt su

Hazırlanışı

1. Dövme bir gece önceden yıkanır ve üzerini 1,5-2 cm geçecek kadar su eklenerek ıslatılır.
2. Ertesi gün suyu süzülen dövme, yıkanmış mercimek ile birlikte tencereye alınır, su eklenerek kaynatılır.
3. Dövme piştikten sonra haşlanmış nohut ilave edilir.
4. Mevsime ve tercihe göre semizotu, pancar, pancar sapı veya patlıcan eklenir.
5. Sebzeler piştikten sonra sırasıyla tuz, ezilmiş sarımsak ve Maraş sumak ekşisi akıtı eklenerek 5 dakika daha kaynatılır.
6. Çorbanın sosu için; kızdırılmış tereyağına nane ve pul biber eklenir veya isteğe bağlı olarak ezilmiş sarımsak da eklenerek sarımsak, nane ve pul biber kızdırılmış tereyağında kavrulur.
7. Hazırlanan sos, sıcak çorbanın üzerine gezdirilerek servis edilir.

Coğrafi Köken ve Sınırlar

Maraş ekşili çorbanın coğrafi sınırı Kahramanmaraş ili olarak belirlenmiştir. Bu, ürünün üretiminde kullanılan ana malzemelerin (özellikle Maraş sumak ekşisi akıtı ve tercihen Maraş biberi) bu il sınırları içerisinden temin edilmesi ve tüm üretim süreçlerinin bu coğrafi alanda gerçekleştirilmesi zorunluluğunu ifade eder.

Tescil Süreci ve Detayları

Maraş ekşili çorbanın coğrafi işaret tescili için Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından başvuruda bulunulmuştur. Başvuru, C2021/000457 numara ile 3 Kasım 2021 tarihinde yapılmıştır. Değerlendirme sürecinin ardından ürün, 15 Haziran 2023 tarihinde 1387 tescil numarası ile "menşe adı" olarak resmi olarak tescillenmiştir. Tescil ettirenin adresi İsmet Paşa Mahallesi, Azerbaycan Bulvarı, 25-A Dulkadiroğlu / Kahramanmaraş olarak kayıtlıdır.