Mardin incasiyye, Mardin iline özgü, mahreç işaretiyle tescillenmiş bir yemektir ve adını Arapçada “incas” olarak geçen mürdüm eriğinden alır. Yağlı kuşbaşı kuzu eti, kuru mürdüm eriği, üzüm pekmezi, beyaz toz şeker, tuz, limon suyu ve arpacık soğan kullanılarak hazırlanan bu yemek, tatlımsı ve ekşimsi bir lezzet profiline sahiptir. Hazırlanması, eriklerin sıcak suda yumuşatılması, etin haşlanması ve tüm malzemelerin kademeli şekilde eklenip kısık ateşte pişirilmesi süreçlerini içerir.
Kökeni
Mardin incasiyye, Mardin iline özgü, mahreç işareti tescilli bir yemektir. Üretimi ve hazırlanması yalnızca Mardin ili coğrafi sınırları içinde gerçekleştirilen bu yemek, kuşbaşı kuzu eti, kuru mürdüm eriği, üzüm pekmezi, beyaz toz şeker, tuz, limon suyu ve arpacık soğan gibi bileşenlerin kullanılmasıyla elde edilir. “İncasiyye” ismi, Arapçada “incas” olarak bilinen mürdüm eriğinden türemiştir. Yemeğin adının kaynağı olan mürdüm eriği, tarifte kurutulmuş formda yer alır.
Mardin incasiyye, içerdiği kuru mürdüm eriği ve üzüm pekmezi sayesinde tatlımsı ve ekşimsi bir lezzet profili sunar. Yemeğin hazırlanmasında kullanılan bileşenler ile üretim metodu, onu diğer yemeklerden ayıran ayırt edici özellikleri oluşturur. Hazırlık ve pişirme süreçleri ustalık gerektirmektedir. Bu yönüyle Mardin incasiyye, Mardin ili ile ün bağı taşır ve bölgenin mutfak kültüründe önemli bir yer tutar.
Malzemeler ve Tarif
Mardin incasiyyenin üretiminde, 4-6 kişilik porsiyonlar için aşağıdaki malzemeler kullanılır:
- 1 kg yağlı kuzu kuşbaşı eti
- 1 kg kuru mürdüm eriği
- 160 gram üzüm pekmezi
- 35 gram beyaz toz şeker
- 2 gram tuz
- Yarım limon suyu
- 3-4 adet arpacık soğan
Hazırlık süreci, eriklerin bir saat süreyle sıcak suda bekletilmesiyle başlar. Bu işlem, eriklerin yumuşamasını sağlar. Kuşbaşı kuzu eti tencereye alınarak su eklenir ve haşlanmaya bırakılır. Etin haşlanma süresi yaklaşık bir saattir. Haşlama işleminin ardından tencereye arpacık soğanlar ile kuru mürdüm erikleri ilave edilir. Bu karışım, otuz dakika kadar pişirilir. Daha sonra beyaz toz şeker, üzüm pekmezi, tuz ve limon suyu eklenir. Karışım, yaklaşık on beş dakika boyunca kısık ateşte pişirmeye devam edilir. Hazırlanan Mardin incasiyyenin sıcak olarak servis edilmesi ve tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
Coğrafi Sınır ve Üretim Bağı
Mardin incasiyye, Mardin ilinin mutfak kültürü ve geleneklerinde uzun bir geçmişe sahiptir. Üretiminde kullanılan mürdüm eriği, Mardin ilinde yetiştirilmektedir. Yemeğin özgün lezzeti, yöreye ait hammaddelerin kullanımı ve hazırlama yöntemleriyle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, Mardin incasiyyenin üretimi, işlenmesi ve diğer tüm aşamaları Mardin ili coğrafi sınırları içerisinde gerçekleştirilmektedir. Coğrafi sınırla kurulan bu sıkı bağ, Mardin incasiyyenin mahreç işareti ile tescillenmesinin temel gerekçelerindendir.
Kullanım Biçimi
Mardin incasiyye ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ambalaj üzerinde kullanılamayan durumlarda ise bu ibare ve amblem, işletmede kolaylıkla görülebilecek bir şekilde bulundurulmalıdır.
Denetim Süreci
Mardin İncasiyye’nin üretimi, bileşenlerin uygunluğu ve mahreç işareti kullanımının doğruluğu, belirli kurumların gözetimindedir. Denetim faaliyetleri, Mardin Artuklu Üniversitesi koordinasyonunda yürütülür. Denetim mercii; Mardin Artuklu Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü, Mardin Ticaret ve Sanayi Odası ve Mardin İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ürün konusunda uzman en az üç kişiden oluşur.
Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak yapılır. Ayrıca, ihtiyaç duyulması halinde veya şikâyet üzerine her zaman gerçekleştirilebilir. Denetim mercii, kamu kurumlarından veya özel kuruluşlardan ya da bu kurum ve kuruluşlarda görev yapan uzman kişilerden yararlanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren kuruluş, hukuki süreçlerin yürütülmesi ve coğrafi işaret haklarının korunmasından sorumludur.


