Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi (MESTAP), Osmanlı şiir mecmualarının sistematik biçimde tasnif edilmesi ve araştırmacıların hizmetine sunulması amacıyla geliştirilen projedir. 2012 yılında Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal öncülüğünde başlatılmıştır. Mecmualar, klasik Türk edebiyatının hem kaynak hem de tamamlayıcı unsurlarından biri olarak önemli veriler barındırdığından, bu proje edebiyat tarihi ve kültür çalışmaları için temel bir referans niteliği taşımaktadır.

Amaç ve Kapsam

MESTAP’ın temel amacı, resmî ve özel kütüphanelerde bulunan mecmuaların içeriklerini ayrıntılı tablolar aracılığıyla tasnif etmek ve bunları bir veri tabanı üzerinden araştırmacılara sunmaktır. Böylece, şiir mecmualarının içerikleri hakkında bilgiye hızlı erişim sağlanmakta, mükerrer çalışmaların önüne geçilmekte ve edebiyat tarihine dair daha sağlıklı değerlendirmeler yapılabilmektedir.

Mecmualar yalnızca edebî metinler değil; dua, vefk, halk tababeti, folklorik malzemeler ve tarihî olayların kayıtlarını da barındırdıkları için proje, kültürel hafızanın çok boyutlu olarak ortaya çıkarılmasına katkı sağlamaktadır.

Gelişim Süreci

• 2011: “Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı” başlıklı çalıştay düzenlenmiş, mecmua çalışmalarının önemi vurgulanmıştır.
• 2012: “Osmanlı Şiirinin Hazineleri: Mecmualar ve Cönkler” çalıştayında MESTAP resmen gündeme gelmiş ve temelleri atılmıştır.
• 2017: İkinci büyük çalıştay Ankara’da yapılmış, proje güncellenerek geliştirilmiştir.
• 2023: III. MESTAP Çalıştayı gerçekleştirilmiş, projeye lisansüstü eğitim programları üzerinden yeni katkılar sağlanmıştır.

Uygulama ve Katkılar

MESTAP kapsamında mecmualar belirli bir tabloya göre tasnif edilmektedir. Bu tabloda eserin adı, bulunduğu kütüphane, demirbaş numarası, şair ve şiir bilgileri gibi unsurlar yer alır. Bu yöntem, araştırmacıların hangi mecmua üzerinde ne tür çalışmalar yapıldığını kolayca görmesini sağlar. Ayrıca proje sayesinde lisansüstü tezler yönlendirilmiş ve pek çok yüksek lisans ile doktora çalışması bu kapsamda hazırlanmıştır.

Önemi

MESTAP, klasik Türk edebiyatı alanında:

• Mecmuaların bibliyografik dökümünü oluşturmak,
• Akademik çalışmalarda standart bir yöntem sağlamak,
• Çalışmaların tekrarını önlemek,
• Araştırmacılar arasında işbirliğini geliştirmek,
• Türk kültürünün yazılı hafızasını sistematik biçimde gün yüzüne çıkarmak gibi işlevleriyle dikkat çekmektedir.