Mehmet Naci İnci (1965, Malatya), fizikçi, akademisyen ve Boğaziçi Üniversitesi rektörüdür. Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Fizik bölümünde bitirdiği lisans eğitiminin ardından fiber optik sensörler konusunda Edinburgh Heriot-Watt Üniversitesinde doktorasını tamamladı. Amerika Birleşik Devletleri’nin California Eyaleti’nde bulunan Stanford Üniversitesinde ileri fiber optik telekomünikasyon sistemleri alanında doktora sonrası çalışmalarını yürüten Prof. Dr. İnci, aynı üniversitede araştırmacı olarak görev aldı.

1994 yılında Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümünde öğretim üyeliğine başlayan Mehmet Naci İnci, muhtelif dönemlerde Sabancı Üniversitesi, Stuttgart Üniversitesi, Heriot-Watt Üniversitesi, Gunma Üniversitesi ve Norveç Teknik Üniversitesinde fotonik alanında bilimsel çalışmalarda bulundu ya da dersler verdi. Araştırmaları, Applied Physics, Photonics and Nanostructures, Journal of Physical Chemistry, Optics Express, Optics & Lasers in Engineering, Applied Optics gibi alanın saygın ve uluslararası dergilerinde yayınlandı. 8 doktora ve 20 civarında yüksek lisans tezine danışmanlık yaptı. Prof. Dr. İnci’nin uluslararası patentleri de vardır.

Erken Yaşamı ve Eğitimi

1965 yılında Malatya’da doğan Mehmet Naci İnci, ilkokul tahsilini Üsküdar Sokullu Mehmet Paşa İlköğretim Okulunda tamamladı. Ortaokul eğitiminin ardından, 1983 yılında, ismi değiştikten sonra Burhan Felek Lisesi olarak bilinen Üsküdar Lisesinden mezun oldu.

1987 yılında Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Fizik Bölümünden mezun olan Prof. Dr. İnci, doktora eğitimi için Edinburgh’a giderek 1993 yılında Heriot-Watt Üniversitesinden fizik alanında doktora derecesi aldı. Doktora tezi, fiber optik sensörler üzerinedir.

Akademik Kariyeri ve Öne Çıkan Çalışmaları

Mehmet Naci İnci’nin araştırmaları sadece akademik anlamda değil, uygulamaya yönelik etkileri açısından da önemlidir. Doktora araştırmasında geliştirdiği fiber optik sensörler, jet uçak motorlarının geliştirilmesi için gerekli ısı transferinin karakteristiğini ölçmede kullanıldı.

1993-1994 yılları arasında Stanford Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde fiber optik iletişim sistemleri üzerine doktora sonrası araştırmacı olarak çalışan Prof. Dr. İnci, 1994 yılında Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümüne yardımcı doçent olarak katıldı. 1996 yılında katıhal fiziği dalında doçentlik unvanını aldı ve 1999 yılına kadar aynı bölümde öğretim üyeliği görevini sürdürdü.

1999-2005 yılları arasında Sabancı Üniversitesinde öğretim üyesi olarak çalışan Prof. Dr. İnci, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesine ait laboratuvarların kurulması ve müfredatın geliştirilmesinde aktif rol aldı. Üniversite-sanayi iş birliğinin güçlendirilmesini hedefleyen çalışmalar yaparak uluslararası patentler elde eden çalışmalar yürüttü.

2005 yılında Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümüne profesör olarak geri dönen Mehmet Naci İnci, 2014-2020 yılları arasında Fizik Bölüm Başkanlığı yaptı. Fizik bölümünün lisans, yüksek lisans ve doktora programlarına aktif katkılarda bulunan Prof. Dr. İnci’nin bugün yurtiçinde ve yurtdışında doçent ve profesör olmuş öğrencileri bulunmaktadır.

Mehmet Naci İnci, Turkcell Yönetim Kurulu Üyesi, Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Konsey Üyesi ve TÜBİTAK Yönetim Kurulu Üyesidir. 2022-2024 yılları arasında Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) Yönetim Kurulu Üyeliği görevini de yürüttü.

Mehmet Naci İnci’nin akademik kariyeri boyunca yurt dışında görev yaptığı kurumlar şunlardır:

• Stuttgart Üniversitesi, 4. Fizik Enstitüsü, Almanya (2002)
• Gunma Üniversitesi, Elektronik Mühendisliği Bölümü, Japonya (1998-1999)
• Norveç Teknik Üniversitesi, Uygulamalı Optik Bölümü (1998)
• Heriot-Watt Üniversitesi, Fizik Bölümü, Edinburgh (1997)

^{Mehmet Naci İnci}

Akademik Katkıları

Mehmet Naci İnci’nin temel çalışma alanı Fotonik olup bilimsel çalışmaları özellikle fiber optik algılama, optik metroloji ve optik malzemelerle ince filmlerin geliştirilmesine yoğunlaşmaktadır. Yaptığı çalışmalar, fiziksel, kimyasal ve biyolojik ölçümler için tasarlanan yeni ve hassas optik sistemler üzerine yoğunlaşmaktadır.

Fiber Optik Algılama ve Optik Sistem Geliştirme

Optik algılama alanındaki katkıları arasında, titanyum dioksit optik kaplamaları kullanılarak üretilen tek modlu fiber optik Fabry-Perot interferometrelerin erken dönemdeki üretimi üzerine yaptığı ve yüksek atıf alan çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca, iki eksenli eğilme ölçümü ve titreşim genlik analizi gibi gelişmiş ölçümlerde çok çekirdekli optik fiberlerin kullanımına öncülük eden araştırmaları da bu kapsamdadır. Çevresel algılama açısından, polietilen glikol (PEG) kaplamaları kullanarak fiber optik nem algılaması üzerine yürüttüğü çalışmalar, kimyasal ve çevresel algılama alanlarına katkılar sağlamıştır.

Optik Metroloji ve Biyofotonik Uygulamalar

Prof. Dr. İnci, optik metroloji ve 3D Profilometri alanında katkılarda bulunmuştur. Özellikle, dört çekirdekli optik fiberden yararlanarak üç boyutlu optik profilometri yöntemlerini tanıtması ve fiber optik Lloyd's aynası tekniği kullanılarak mikron ölçekte ölçümlere olanak tanıyan frekans modülasyonlu saçak projeksiyonu gibi gelişmiş teknikler geliştirmesi kayda değerdir. Çalışmaları aynı zamanda Biyofotonik uygulamalarına da uzanmaktadır. Aterosklerotik plaklar gibi yumuşak dokuların karakterizasyonu için Tarama Akustik Mikroskopisi ve zamana çözünür floresans spektroskopisini içeren interdisipliner uygulamalar bu kapsamda yer almaktadır.

Optik Malzemeler ve İnce Filmler Üzerine Araştırmalar

Malzeme bilimi alanında yaptığı çalışmaları da bulunan Prof. Dr. İnci, TiO₂ filmlerinin termal optik özelliklerini inceleyerek en çok atıf aldığı araştırmalardan birini ortaya koymuştur. Bu çalışma optik kaplamalar ve sensörler için kritik temel veriler sağlamaktadır. Ayrıca çözelti çapraz bağlı poli(izobütilen) jellerin elastik davranışı ve stimüleye yanıt veren PEG bazlı hidrojellerin incelenmesi dahil olmak üzere, polimer bazlı malzemelerin fiziksel özelliklerini araştırmıştır.

Nanofotonik, Plazmonik ve Yeni Nesil Algılama Yaklaşımları

Prof. Dr. İnci, nanometre ölçekte ışık-madde etkileşiminin kontrolüne odaklanan araştırmalar yaparak, nanofotonik ve plazmonik alanlarında yenilikçi yaklaşımlar sergiledi. Bu kapsamdaki araştırmaları şu üç tema etrafında özetlenebilir:

A. Hibrit Plazmonik-Fotonik Nanorezonatörler

Plazmonik alanındaki çalışması, Düşük-Q Hibrit Fotonik-Plazmonik Nanorezonatörde Gelişmiş Spontan Emisyon Hızı üzerine yoğunlaşmıştır. Bu çalışma, plazmonik yapıların güçlü ışık hapsi özelliklerini fotonik elemanlarla birleştirerek ultra-kompakt, yüksek verimli ışık yayan cihazlar ve sensörler tasarlamak için kritik öneme sahiptir. Bu, Purcell etkisinin nanorezonatörler aracılığıyla kontrol edilmesi yeteneğini ortaya koymaktadır.

B. Rastgele Lazerler (Random Lasers)

Prof. Dr. İnci, fiber optik kama tipi bir mikro-kavite rastgele lazer geliştirmeye odaklanan araştırmalar da yapmıştır. Ortaya koyduğu sonuçlar, rastgele lazerlerin temel fiziğini mevcut fiber optik teknolojileriyle birleştirerek entegre optik devreler ve yeni nesil sensörler için kompakt ışık kaynaklarının geliştirilmesine zemin hazırlamaktadır.

C. Kontrollü Spontan Emisyon Sensörleri

Prof. Dr. İnci’nin bu alandaki çalışması, tek bir Polietilen Glikol (PEG) nanolifine hapsedilmiş boya moleküllerinin kendiliğinden emisyon hızının nem değişimlerine bağlı olarak değiştirilebildiğini ortaya koymaktadır. Purcell faktörü olarak bilinen emisyon hızındaki artış veya bastırılmanın, neme bağlı salınım davranışıyla ilişkilendirilebilir olduğu gösterilmiştir. Bu bulgular, çevresel değişimlerin Purcell faktörünü modüle etmede kullanılabileceğini ve fiber tabanlı nem algılama mekanizmalarının geliştirilmesine olanak sağladığını ortaya koymaktadır. Çalışma, Prof. Dr. İnci’nin uzmanlık alanı ile nanometre ölçekli sensör uygulamalarının bir araya getirildiği fonksiyonel optik cihazların geliştirilmesine yönelik araştırmaları kapsamaktadır.

Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü

Mehmet Naci İnci, 15 Temmuz 2021 tarihinden beri Boğaziçi Üniversitesi Rektörü olarak görev yapmaktadır.

Prof. Dr. İnci döneminde Boğaziçi Üniversitesi, akademik ve idari anlamda önemli yapısal dönüşümlere tanıklık etti. Bunlardan bazıları şunlardır:

• 2021–2025 arasında doktoralarını dünyanın önde gelen üniversitelerinden almış 130’dan fazla yeni akademisyen üniversite kadrosuna dahil oldu. Atama ve yükseltme kriterleri bu dönemde güncellendi ve daha nitelikli hale getirildi.
• Anadolu Hisarı Kampüsü üniversiteye kazandırıldı ve Yabancı Diller Yüksekokulu Hazırlık Programı bu kampüse taşındı.
• Güney Kampüs’te BURC Öğrenci Merkezi yapılandırılarak kulüp faaliyetleri ve çalışma alanları için tahsis edildi.
• 2022’de Boğaziçi Üniversitesi Geliştirme Vakfı (BUVAKIF) kuruldu ve bu vakıf aracılığıyla 250 kişilik erkek yurdu ile cami hizmete açıldı. 200 kişilik kız yurdunun inşasına başlandı. Ayrıca Kuzey Kampüs içerisinde 700 kişilik yeni bir yurt inşa edilip hizmete açıldı.
• Prof. Dr. İnci’nin üç yıllık kurucu dekanlık görevi süresince Hukuk Fakültesi kapsamlı ve nitelikli bir biçimde yapılandırıldı. İlk öğrencilerini 2022 yılında alan Fakülte, 2026’da ilk mezunlarını verecektir.
• 2022’de Veri Bilimi ve Yapay Zekâ Enstitüsü kuruldu; 2025 yılındaysa Film ve Medya Çalışmaları Enstitüsü açıldı.
• Merkez Kütüphane’nin depreme dayanıklı olmadığı tespit edilerek tahliye edildi. Geleneksel mimariye uygun yeni bir kütüphane projesi planlandı.
• Prof. Dr. İnci’nin göreve başlamasından önce dünya sıralamasında 700’lerde olan Boğaziçi Üniversitesi, 2025’te QS sıralamasında 371. sıraya yükselerek ilk %25’lik dilime girdi.