Köken

(ﻣﻼﻣﺖ) (Ar. levm “kötülemek, ayıplamak”tan melâmet.) Arapça malāmī ملامي ya da malāmatī ملامتي biçimleri “Ayıpçı 9. yüzyılda Horasan’da ortaya çıkan bir sufi akımı ve bu akımın mensubu” anlamına gelir. Bu terim Arapçada lwm kökünden türeyen malāma(t) ملامة “ayıplama ayıp rezil” sözcüğüne eklenen -ī nisbet ekiyle oluşmuştur. Söz konusu Arapça kelime ise lāma لَامَ “ayıplamak kınamak” fiilinin mafˁala(t) kalıbındaki masdarıdır.

Kullanım Alanları

Tasavvuf Alanında

• Melâmet tasavvufta riyadan uzak durmayı ve amellerini gizlemeyi öğütleyen bir anlayıştır.
• "Melâmet ehli gösterişten uzak yaşar."

Günlük Konuşma

• Melâmet sözü günlük konuşmada eleştirilme kınanma anlamında mecaz olarak kullanılabilir.
• "Başarısız olunca herkesin melâmetine hedef oldu."