Rita Felski, Edebiyat Ne İşe Yarar? adlı kitabında edebiyatın dört işlevinden bahseder: tanıma, bilgi, büyülenme ve şok. Tanıma, metinle yakın ilişki kurduğunda okuyucuda oluşan bir etkidir. Okuduklarımızla benliğimiz arasında bağlantı kurarak kendimizi metin aracılığıyla yeniden tanırız. Metindeki karakterlerle özdeşleştiğimizde metne gark oluruz ve karakterin yaşamını onunla beraber deneyimleriz. Virginia Woolf’un Mrs. Dalloway romanında Clarissa Dalloway ve Septimus Warren Smith kurgunun iki önemli karakteridir. Roman, karakterler aracılığıyla okuyucuda bu dört etkiyi de yer yer oluşturur. Ancak bir etki okuyucuda daha yoğun bir şekilde ortaya çıkar. Mrs. Dalloway romanı Rita Felski’nin Edebiyat Ne İşe Yarar? adlı kitabındaki dört unsurdan “tanıma” sürecini güçlü bir şekilde yansıtır.
Romanda “tanıma”nın bir parçası olan “yabancılaşma”【1】 yoğun bir şekilde işlenmiştir. “Tanıma” her şeyden önce “yabancılaşma” süreciyle başlar. Romanda bunun izleri ise özellikle Septimus Warren Smith karakteri üzerinde görülür. Septimus Warren Smith, savaşa katılmış ve savaş günlerinde yaşadıklarının etkisinden yaşamı boyunca kurtulamamıştır. Savaşta ölen Evans adlı subayının hayalini görmektedir. Evans’ın ölümü Septimus’un hayatında bir kırılma noktası olmuştur. Bu olaydan sonra Septimus hissizleşmiştir.【2】 Dünyaya, kendine yabancılaşmış, gündelik olaylara ilgisini kaybetmiştir. Felski’ye göre “[K]işi kendini içinde bulunduğu ortama yabancılaşmış yahut onunla anlaşmazlığa düşmüş hissettiği zaman” edebiyat, “tanıma” sürecinde etkili olur.【3】 Septimus da âdeta bütün dünyayla “anlaşmazlığa düşmüş”tür. Dünyayı daima olumsuz algılaması bunun işaretidir. Karanlık bir dünya algısı vardır. Geçmişindeki acıların getirdiği kafa karışıklığı onu tam anlamıyla “allak bullak” etmiştir. Felski, “tanıma”nın “insanın kafasını allak bullak eden, paradoksal” bir niteliği olduğundan bahseder.【4】 Septimus’un “ kafasını allak bullak eden”, onu bir çıkmaza sürükleyen ve intihar etmesine sebep olan yaşadığı “yabancılaşma” sürecidir. Öyle ki Septimus artık ne kendini ne çevresini tanıyabilir hâle gelmiştir; o artık değişmiştir. “Hem, kendini öldüreceğini söylemek, bir erkeğe yakışmazdı, oysa Septimus savaşa katılmıştı; cesurdu; ama artık eski Septimus değildi.”【5】 Lucrezia Warren Smith’in zihninden gördüğümüz bu cümle Septimus’un “yabancılaşma” sürecinde değiştiğini anlatmaktadır ki bu da “tanıma”nın bir etkisidir.
“Yabancılaşma”nın yanı sıra “iç değerlendirme”nin【6】 de romanda geniş yer tutması “tanıma” ile örtüşür. Romanda Clarissa Dalloway, Septimus Warren Smith ve Peter Walsh’un sık sık kendilerini değerlendirdiklerini, kendileri üzerine düşündüklerini görüyoruz. Felski’ye göre “[i]çebakış ve iç değerlendirmeye girişen karakterleri betimleyen roman bu yolla kendi okurlarını benzer kendini irdeleme edimlerine teşvik eder.”【7】 Yani Clarissa karakteriyle karşı karşıya olan bir okuyucu onunla empati kurmaya başlar, romandaki karakter gibi düşünüp, onun kendini irdelediği gibi kendini irdeler. Romanda Clarissa Dalloway için “[h]er parti verişinde kendi dışında bir yaratık oluverdiği duygusuna kapılırdı”【8】 ifadesi kullanılmıştır. Yani Clarissa Dalloway parti sırasında her zamankinden farklı bir benliğe sahip olduğu hissine kapılır. Bulunduğu yere ait olmama, kendi gibi hissetmeme okuyucuların da zaman zaman yaşadıkları duygulardır. Bu sebeple, burada okuyucu kendini bulur, kendini yeniden tanımlar ve tanır.