Muğla sulu kebabı, Muğla ilinde, et ve kemiğin önce kendi yağıyla kavrulup ardından su eklenerek uzun süre pişirilmesiyle hazırlanan, ilikli, kemikli ve kolajen bağ dokusundan dolayı kıvamlı ve yağlı bir yapıya sahip geleneksel bir et yemeğidir.
Ürün Profili ve Coğrafi İşaret Türü
Muğla sulu kebabı, yemekler ve çorbalar ürün grubunda yer almaktadır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından "mahreç işareti" olarak tescil edilmiştir. Muğla sulu kebabının tescili, ürünün 1950'li yıllardan beri Muğla'da üretilip sunulması, yöresel olarak "kahvaltı kebabı" olarak da bilinmesini belgeler. Sulu bir yemek olmasına rağmen ana yemek olarak kabul edilmesi ve çatal ile yenebilmesi de özgün yönlerindendir.
Muğla Sulu Kebabı (Türk Patent ve Marka Kurumu)
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Muğla sulu kebabı, kemikli oğlak eti ve ilikli kemik (oğlak veya dana incik) kullanılarak yapılan, yemeğe kıvam ve lezzet katan iç yağının (çöz yağı) da eklendiği bir yemektir. İçerdiği ilik, kemik ve kolajen bağ dokusu sayesinde koyu kıvamlı ve yağlı bir yapıya sahiptir. Tarihsel olarak sabah erken saatlerde tüketilmesi nedeniyle "kahvaltı kebabı" olarak da anılır. Muğla'nın özgün yemeklerinden biri olarak kabul edilir ve bölgenin yemek kültüründe önemli bir yere sahiptir. Sulu olmasına rağmen çorba değil, ana yemek olarak değerlendirilir ve çatal ile servis edilebilir olmasıyla diğer sulu yemeklerden ayrılır.
Üretim Metodu
Muğla sulu kebabının tüm üretim aşamaları Muğla ili coğrafi sınırları içinde gerçekleştirilmelidir. Üretim, bileşenlerin seçimi ve hazırlanmasında ustalık gerektirir. 30 kişilik ortalama üretim için malzemeler ve metot aşağıda belirtilmiştir:
Malzemeler (Ortalama 30 Kişilik)
- 5 kg kemikli oğlak eti
- 10 litre su
- 1 kg ilikli kemik (oğlak veya dana incik)
- 500 g iç yağı (çöz yağı)
- 40 g tuz
Hazırlanışı
- Ön Pişirme (Kavurma): Derin bir kabın dibine kırılmış dana kemikleri ve iç yağının yarısı konulur. Üzerine etler, ardından kalan iç yağı eklenir. Bu şekilde, tercihen odun ateşi kullanılan fırın/ocakta etler kızarana kadar (yaklaşık 1 saat) pişirilir.
- Dinlendirme: Pişen etler yaklaşık 1 saat soğuması için dinlendirilir. Soğumadan su eklenmesi etin sertleşmesine neden olabilir.
- Esas Pişirme: Kavrulmuş ve dinlendirilmiş etler tepsi, güveç veya tencereye alınır. Üzerine su ve tuz eklenerek fırında etler iyice yumuşayana kadar (yaklaşık 7 saat) pişirilir.
- Son İşlemler: Pişirme sonrası fazla yağ alınır. Kemiklerin içindeki ilikler yemeğe dahil edilir. Etler çıkarılır, kalan et suyu isteğe bağlı olarak süzülebilir. Etler tekrar et suyuna eklenir.
- Servis: Muğla sulu kebabının sıcak olarak tüketilmesi ve servis yapılması tavsiye edilir. Genellikle karabiber, limon, pide ve mevsimine göre biber ile servis edilir.
Tescil Süreci ve Detayları
Muğla sulu kebabının coğrafi işaret tescili için Muğla Ticaret ve Sanayi Odası tarafından başvuruda bulunulmuştur. Başvuru, C2023/000131 numara ile 11 Nisan 2023 tarihinde yapılmıştır. Değerlendirme sürecinin ardından ürün, 9 Ekim 2023 tarihinde 1483 tescil numarası ile "mahreç işareti" olarak resmi olarak tescillenmiştir. Tescil ettirenin adresi Muslihittin Mahallesi, Şehit Yrb. Alim Yılmaz Caddesi No: 3 Menteşe, Muğla olarak kayıtlıdır.
Koruma ve Kullanım Esasları
Coğrafi işaret tescili ile "Muğla Sulu Kebabı" ibaresi ve mahreç işareti ambleminin kullanımı belirli kurallara bağlanmıştır. Bu işaretler, ürünün servis edildiği yemek işletmelerinde kolayca görülebilir bir şekilde bulundurulmalıdır.
Denetim
Muğla sulu kebabının bileşenlerinin uygunluğu, hazırlama, pişirme ve servis aşamaları ile "Muğla Sulu Kebabı" ibaresinin ve ambleminin doğru kullanımı gibi hususların denetimi, Muğla Ticaret ve Sanayi Odası ile Muğla İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nden en az 3 kişilik bir komisyon tarafından yapılır. Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak ve gerektiğinde ek olarak gerçekleştirilir. Denetim raporları yıllık olarak Türk Patent ve Marka Kurumu'na sunulur.
