Köken

“Muğlak” sözcüğü, Arapça ġ-l-ḳ kökünden türeyen muġlaḳ (ﻣﻐﻠﻖ) kelimesinden alıntıdır. Bu kelime, Arapça ġaliḳa (غلق) “kapı kilitlendi, sürgülenip kapandı” fiilinin mufˁal vezninde, IV. bâb edilgen fiil sıfatı olarak türetilmiştir. Etimolojik olarak “kapanmış, kilitlenmiş” anlamına gelir.

Türkçede kullanımında ise daima mecazi anlamı ön plana çıkmış, “anlamı kapalı, anlaşılması güç” manasında yerleşmiştir. Arapça kaynaklarda ise sözcüğün somut, fiziksel anlamı (“kapalı, kilitli”) daha baskındır.

Türkçedeki ilk tespit edilen kullanımları arasında Meninski’nin Thesaurus (1680) adlı sözlüğünde yer alan “occlusa (porta)” tanımı ve Ahmed Vefik Paşa’nın Lehce-i Osmani (1876) eserindeki “ibaresi çetin, elfazı müştebih” tanımlamaları bulunmaktadır.

Kullanım Alanları

• Mecazi anlamda: Açık, net olmayan, anlaşılması güç ifadeler ve durumlar için kullanılır.
• Tarihî anlamda: Kapanmış, kapalı, kilitli anlamında eski metinlerde görülür.
• Türev: Muğlakat (çoğul), “anlaşılması güç şeyler” anlamındadır.