Köken

“Mutanasıp” kelimesi, Türkçeye Arapçadan geçmiştir. Arapçada mutanāsib (متناسِب), “uyumlu” ya da “orantılı” anlamına gelir. Bu sözcük, nasaba (نَسَبَ) fiilinden türetilmiştir ve bu fiil “ilişkili olmak, orantılı olmak” anlamındadır. Kelime, Arapça’daki VI. babdan (mutafāˁil vezni) türetilmiş etken bir fiil sıfatıdır. Yapı bakımından karşılıklı uyumu ya da dengeyi ifade eden durumlar için kullanılır.

Kullanım Alanları

Fiziksel Uyum ve Oran: “Mutanasıp” kelimesi, beden ölçüleri, mimarî yapılar veya geometrik şekillerdeki dengeli oranları tanımlamak için kullanılır.

Edebî ve Estetik Değerlendirmeler: Edebiyatta ve sanat eleştirilerinde biçim ile içerik arasındaki uyum ya da estetik bütünlüğü ifade etmek için kullanılır.

Toplumsal, Siyasal ve Ahlâkî Metinler: Adalet, ölçülülük, denge gibi kavramların vurgulandığı düşünsel veya normatif metinlerde yer alır.

Dil ve Üslup Eleştirisi: Sözcüklerin bağlama uygunluğu, cümle yapısındaki denge ve anlatım bütünlüğü gibi unsurların değerlendirilmesinde kullanılır.