Sakarca Kayganası, Ordu yöresine özgü, yöresel bir sebze olan “sakarca”dan hazırlanan geleneksel bir yemektir. Sakarca, Ordu bölgesinde yetişen ve fındığın küçük soğanı olarak da tanımlanan, yeşil iğne yaprakları bulunan yabanî bir bitkidir. İlkbahar ve sonbahar aylarında, özellikle tarla ve bahçe kenarlarında doğal olarak yetişir.
Sakarca Çiçeği (Ordu Hayat)
Yöre halkı, bu bitkinin yenilen kısımlarını toplayarak özel bir hazırlık yöntemiyle değerlendirmektedir. Yerel pazarlarda doğrudan üreticiden tüketiciye ticaretle sofralara ulaşmaktadır.
Sakarca Bitkisi (AA)
Sakarca Kayganası’nın ayırt edici özelliği, tamamen doğal olarak yetişen sakarcadan elde edilmesi ve mısır unu ile yumurta gibi basit malzemelerle harmanlanıp teflon tavada alt üst edilerek kızartılmasıdır. Hafif, sağlıklı ve hafif ekşi-tatlı bir lezzete sahip olan bu yemek, Ordu’nun zengin mutfak kültürünün özgün tatlarından biridir. 2023 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret tesciliyle tescillenerek yöresel değerleri ve kalitesi resmi olarak korunmaya alınmıştır. Bu tescil, Ordu Sakarca Kayganası’nın hem kültürel mirasını yaşatma hem de bölge ekonomisine katkı sağlama açısından önem taşımaktadır.
Coğrafi İşaret Tescil Belgesi(Ordu Büyükşehir Belediyesi)
Malzemeler
- 3 bağ sakarca
- 1 yumurta
- 4 yemek kaşığı mısır unu
- ½ çay bardağı sıvı yağ
- Tuz
Hazırlık ve Pişirme Süreci
- Sakarcalar iyice temizlenip yıkanır.
- Kaynayan suda, sakarcaların soğan kısımları yumuşayıncaya kadar haşlanır.
- Haşlanan sakarcaların suyu süzülür ve ince ince doğranır.
- Doğranmış sakarcaya yumurta, mısır unu ve tuz ilave edilerek iyice karıştırılır.
- Hazırlanan karışım, teflon tavada sıvı yağ ile alt üst edilerek “kaygana” (krep/pankek) şeklinde kızartılır.
- Kızaran kaygana dilimlenerek sıcak servis yapılır.
Tüketim ve Kültürel Bağlam
Sakarca Kayganası, Ordu’nun kırsal alanlarında ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde sıkça tüketilen, besleyici ve yöresel bir lezzettir. Doğal ve yerel bitkilerin kullanılması, bölge mutfağının doğaya olan bağlılığını gösterir. Sakarca, bölge halkı için hem beslenme hem de kültürel miras anlamında önem taşır. Bu yemeğin hazırlanışı ve tüketimi, Ordu’da kuşaktan kuşağa aktarılan geleneksel yöntemlerle sürdürülmektedir. Hafifliği ve doyuruculuğu sebebiyle kahvaltı veya hafif öğünlerde tercih edilir.
Denetleme
Ordu Sakarca Mihlaması’nın coğrafi işaretli üretimi, Ordu Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda çalışan bir denetim kurulu tarafından yürütülmektedir; bu kurul, üretimin içeriği, tescil edilen reçeteye uygunluğu ve mahreç işareti kullanımını denetler. Denetimler yılda en az bir kez yapılmakla birlikte şikâyet veya ihbar durumunda ek denetimler gerçekleştirilir. Uygunsuzluk tespit edilirse, üreticiye bildirim yapılarak düzeltici işlemler sağlanır.
