Köken

Samimiyet kelimesi, Türkçede "içtenlik, gönülden olma durumu, yapmacıksız yakınlık" anlamlarında kullanılan bir isimdir. Bu kelime, biçimsel olarak Arapça kökenli unsurların Türkçede birleştirilmesiyle oluşmuştur: Arapça ṣamīm (صميم) kelimesi, “bir şeyin en iç kısmı, özü, iliği” anlamına gelir ve ṣmm kökünden türetilmiştir. Bu köke Arapçada aidiyet bildiren +ī eki getirilerek teorik olarak "ṣamīmī" (صميمي) yani “özden, içten olan” anlamında bir sıfat meydana gelir. Bu biçimin Arapça yazılı kaynaklarda doğrudan örneği bulunmamakla birlikte, Türkçeye geçmiş ve işlek bir biçimde kullanılagelmiştir.

Türkçede bu sıfata, Arapça’dan ödünç alınan "-iyyet" soyutluk eki eklenerek samimiyet biçimi oluşturulmuştur. Böylece kelime anlam olarak “özden gelen hâl, içtenlik durumu” gibi bir soyut kavram ifade etmeye başlamıştır. Yapı bakımından, Arapça kökenli morfemlerle Türkçede türetilmiş melez bir kelimedir.

Kullanım Alanları

• Günlük ve Sosyal İletişim Dili: Duyguların, düşüncelerin dürüst ve içten biçimde ifade edilmesini nitelendirmede (samimiyetle söylüyorum, samimiyet kurmak).
• Edebiyat ve Anlatı Dili: Yapmacıksız anlatım tarzı ya da karakterlerin içtenlikli ilişkilerini betimlemek için (samimi bir anlatı, samimiyetle yazılmış bir mektup).
• Psikoloji ve Danışmanlık Alanı: Kişilerarası ilişkilerde güven ve duygusal açıklığın tanımlanmasında kullanılan kavram olarak.
• Sosyoloji ve Ahlak Kuramları: Toplumsal bağların samimi temellere dayanıp dayanmadığını sorgulayan kavramsal analizlerde.
• Etimoloji ve Sözlükbilim: Arapça köklerden türetilmiş, ancak Türkçede biçimsel türetme yoluyla üretilmiş örnek sözcüklerden biri olarak.