Esas kullanım amacı dokuya geçici mekanik destek vermek olan sütür; cerrahi operasyonlar veya yaralanmalar sonucu oluşan vücut kesilerinde dokuları bir arada tutmak için kullanılır. Sütürler gerilme mukavemetleri, boyutları, filament yapıları, yüzey dokuları, bozunma özellikleri ve yapıldıkları malzemelere göre karakterize edilir.
Gerilme Mukavemeti
Karşılıklı yara bölgelerini, kendi mukavemetini kazanıncaya kadar bir arada tutan sütürlerde mukavemet değeri önem taşımaktadır. Sütürler implante edilecek dokuya uygun mukavemette seçilmelidir. Yaralı doku için seçilen sütürün mukavemetinin düşük olması durumunda, sütür iyileşmeyi sağlayacak kadar dokuyu destekleyemez, çok güçlü olması durumunda ise dokuyu kesebilir. Bu yüzden sütür için düz gerilme ve düğüm gerilme kuvveti önemli parametrelerdir. Düğümlenmiş bir sütür, düğümlenmemiş aynı materyalin gerilme mukavemetinin yaklaşık üçte birine sahiptir.
Gerilme mukavemeti, Amerika Birleşik Devletler Farmakopesi (USP) tarafından bir sütürü kırmak için gereken ağırlığın sütürün kesit alanına bölünmesiyle tanımlanır. Bir sütürde gerilme mukavemetini belirleme standardı, sütür boyut kodlarındaki sıfır miktarıdır. Kesit çapı küçüldükçe sütür boyutunu ifade eden sıfır miktarı artar. Bu anlamda 4-0 bir naylon sütür 6-0 bir naylon sütüre oranla daha büyük bir çapa sahiptir ve daha mukavemetlidir.
Polyglactin 910(Vicryl), Polyester(Velosorb), Polyglyconate(Maxon), Polydioxanone(PDS, PDO), Poliglecaprone 25 (Monocryl) gibi sentetik kökenli sütürler yüksek mukavemet değerine sahiptir. İpek, katgüt ve kromik katgüt gibi doğal kökenli sütürler ise düşük gerilme mukavemetine sahiptir. Genel olarak sentetik malzemeler doğal malzemelerden daha güçlüdür.
Sütür Boyutu
Sütür çapı için kullanılan 2 standart bulunmaktadır. Bunlardan daha yaygın kullanıma sahip olan Amerika Birleşik Devletleri Farmakopesi (USP) sınıflandırma sistemi, diğeri Avrupa farmakopesi(EP)’dir. İki standart için de sütür boyutları, boyut kodları ile ifade edilir. Yaygın kullanıma sahip USB sınıflandırmasında 3/0, 4/0 gibi boyutlandırma kodları vardır. Burada ilk verilen numaranın büyümesi sütür çapının küçülmesini ifade eder. EP standardında ise kod numaraları 0.1 ile 10 arasındadır. Bu standartta sütüre verilen kod numarası 10’a bölündüğünde o sütürün minumum çap bilgisini verir.
Filament Yapıları
Sütür filament yapısına göre monofilament ve multiflament olarak 2’ye ayrılır. Multiflament sütürler konfigürasyon olarak örgülü veya bükülmüş olabilir. Bu yapı sütüre monofilament yapıya göre kullanım kolaylığı, esneklik ve düğüm güvenliği sağlamasına rağmen yüksek inflamatuvar etki ve kılcallığa sahip olması nedeniyle enfeksiyon riskini arttırır. Multiflament sütürlerin yüzey özelliklerinin sebep olduğu dezavantajlar yüzey kaplaması yapılarak giderilmeye çalışılır.
Yüzey Fokusu
Sütürlerin yüzey tasarımı düz(standart) veya dikenli olabilmektedir. Dikenli sütürlerin yüzeyinde dikişi dokulara tutturan keskin çıkıntılar bulunur. Bu işlem standart sütürlerde düğüm ile sağlanır. Düğüm sayesinde dikiş sabitlenir. Düğüm yerleştirme işlemini ortadan kaldıran dikenli sütürler derin cerrahi bölgelerde minimal işlem gerektiren durumlar için büyük avantaj oluşturmaktadır.
Bozunma Özellikleri
Bozunma özelliklerine göre sütürler absorbe olan ve absorbe olmayan olarak 2’ye ayrılır. 60 gün içinde gerilme mukavemetlerini kaybeden ve vücut içinde emilimi sağlanan sütürler absorbe olabilen sütürlerdir. Bu kriterleri sağlamayan sütürler absorbe olmayan sütürlerdir. Absorbe olan sütürlerin özellikleri iki parametreye göre değerlendirilir. İlki dokudaki erime oranı ile gerçekleşen kütle kaybı, ikincisi gerilme mukavemetini koruduğu süredir.
Yapı Materyalleri
Sütürler yapıldıkları materyallere göre doğal veya sentetik olabilmektedirler. Yaygın kullanım bulan doğal sütürler absorbe olabilen ipek ve absorbe olamayan kromik katgüt’tür. Doğal sütürler sentetik sütürlere göre yüksek inflamatuvar etki, sütür boyunca eşit olmayan güç dağılımı gibi dezavantajlar oluşturmaktadır. Doğal yapılı sütürler proteoliz yoluyla parçalanan proteinlerden oluşur, sentetik yapılı sütürler ise hidroliz yoluyla bozunan kopolimerlerdir.
