Tabatabai Evi, İran’ın Kaşan şehrinde yer alan, 19. yüzyıla ait bir konut yapısıdır. Kaçar dönemi mimarisinin önemli örneklerinden biri olarak kabul edilen yapı, İran'ın geleneksel konut mimarisine dair birçok estetik ve fonksiyonel unsuru bir arada barındırır. Cafer Tabatabai tarafından ailesi için inşa ettirilmiş ve İran’ın önde gelen mimarlarından Ali Meryem Kaşani tarafından tasarlanmıştır.

^{Tabatabai Evi'nin Genel Görünümü (Fotoğraf: Duygu Şahinler)}

Mimari Özellikler

Yapı Planı: Ev, içe dönük bir planlamayla tasarlanmıştır ve dışarıdan bakıldığında sade, hatta mütevazı bir duvar gibi görünse de iç kısmında ihtişamlı bir yaşam alanı sunar.

Avlular: Toplam 4 avluya sahiptir. Bu avlulardan biri giriş bölgesinde yer alır. Diğer ikisi özel yaşam alanlarına, biri ise hizmetlilere ayrılmıştır.

Odalar: 40 odası bulunan evde ayrıca tandır ocağı, kiler, mutfak ve 4 bodrum odası da bulunur. Bu bodrum odalarından biri günümüzde kumaş dokuma atölyesi olarak kullanılmaktadır.

Rüzgâr Kuleleri: 3 adet badgir (rüzgâr kulesi), sıcak yaz aylarında yapının doğal yollarla serinlemesini sağlar.

^{Tabatabai Evi'nin İçinden Bir Görüntü (Fotoğraf: Duygu Şahinler)}

Süsleme Sanatları

Alçı İşlemeciliği: Tavanlarda ve duvarlarda detaylı alçı süslemeleri bulunur. Özellikle balkon tavanında yer alan ipek halı motifli alçı işleri dikkat çeker.

Vitray Pencereler: Odaların pencereleri vitraylarla süslenmiş, ışığın kırılarak içeri girmesiyle iç mekanda renkli bir görsel şölen sağlanmıştır. Bu vitraylar halı desenlerinden esinlenerek tasarlanmıştır.

Çini ve Ayna Sanatı: Duvarlarda çini ve ayna kullanımı estetik dokunuşları güçlendirir.

Rölyef ve Mozaik: Zengin yüzey süslemeleri arasında rölyef ve mozaik teknikleri de göze çarpar.

Doğal Süslemeler: Cennet meyvesi olarak kabul edilen nar ve incir ağaçları, avlularda peyzaj düzenlemesiyle birlikte sembolik anlamlar taşır.

^{Tabatabai Evi'nin İçinden Bir Görüntü (Fotoğraf: Duygu Şahinler)}

Fonksiyonel Özellikler

Isı ve Ses Yalıtımı: Yapının yer seviyesinden aşağı inşa edilmiş olması sayesinde iklim koşullarına uyum sağlanmış, ısı ve ses izolasyonu artırılmıştır.

Akustik: İç mekânlarda sesin yankılanmasını önleyecek biçimde mimari planlama yapılmıştır.

Gizlilik: Geleneksel İran mimarisine uygun olarak yapı tamamen içe kapalıdır. Ailenin mahremiyeti gözetilmiştir.

Kültürel Önemi

Tabatabai Evi, İran’ın zengin mimari ve kültürel mirasının canlı bir örneğidir. Hem mimarlar hem tarih meraklıları hem de turistler için eşsiz bir gözlem alanı sunar. İran mimarisindeki hava sirkülasyonu, ışık kullanımı ve estetik detayları açısından örnek teşkil eden bu yapı, aynı zamanda dönemin toplumsal yapısını ve zengin ailelerinin yaşam biçimini de yansıtır.

^{Tabatabai Evi'nin Avlusunda (Fotoğraf: Duygu Şahinler)}

^{Tabatabai Evi'nin İçinden Bir Görüntü (Fotoğraf: Duygu Şahinler)}