KÜRE LogoKÜRE Logo
Ai badge logo

Bu madde yapay zeka desteği ile üretilmiştir.

Taha'nın Kitabı Gül Muştusu (Kitap)

Genel Kültür+1 Daha
fav gif
Kaydet
kure star outline
Ekran görüntüsü 2025-08-08 101755.png

Taha'nın Kitabı Gül Muştusu

Yazar
Sezai Karakoç
Tür
Şiir
Yayınevi
Diriliş Yayınları
İlk Baskı Tarihi
1969

"Gül Muştusu" Sezai Karakoç'un şiir türünde kaleme aldığı ve bu isimle kitap olarak basılan eseridir. İlk kez 1969 yılında Diriliş Yayınları'ndan müstakil formda çıkmıştır. Sonraki baskılarında "Taha'nın Kitabı" eseriyle birlikte çıkarılmıştır.


Sezai Karakoç (İnsicam Dergi)

İçerik ve Ana Tema

Gül Muştusu adlı şiir, on dört bölümden oluşmakta ve aşk teması etrafında şekillenen imgeler ile metaforlar üzerinden kurgulanmaktadır. Şiirdeki “gül” imgesi, yalnızca botanik bir unsur olarak değil, İslam geleneğinde Hz. Muhammed’i (sav) temsil eden sembolik anlamıyla da kullanılmaktadır. Bu kullanım, eserin dini ve kültürel referanslarını güçlendirmektedir. Sezai Karakoç, gül imgesi ile “diriliş” düşüncesi arasında doğrudan bir bağ kurmaktadır. Gül, bu bağlamda hem estetik bir güzellik unsuru hem de manevi uyanış ve yeniden doğuş fikrinin göstergesi olarak işlev görmektedir. Şairin güle yüklediği bu çok katmanlı anlam, onun edebi anlayışında gülün merkezi bir sembol olarak konumlandığını ortaya koymaktadır

Eserin Anlatım Biçimi ve Üslup

Gül Muştusu, günümüzde “modern mesnevi” olarak nitelendirilmektedir. Eser, okuyucuya gül etrafında şekillenmektedir. Şair, dirilişin ancak Hz. Muhammed’in (sav) çağrısına, tebliğine yönelmek ve bu yolu takip etmekle mümkün olabileceği inancını taşımaktadır. Bu inanç, Gül Muştusu’nda gül imgesi aracılığıyla ifade edilmektedir.


"Gül gelecek

Kıyamet demek gülün gelişi demek

Gül peygamber muştusu peygamber sesi

Doğunun açılan alınyazısı

Yırtılan kalbimin çile çiçeği"【1】 


Sezai Karakoç - Kemal Özyurt çizimi (İnsicam Dergi)


Gül Muştusu ve Diriliş

Sezai Karakoç, Gül Muştusu’nda gülü “dirilişi” gerçekleştirecek kaynak olarak konumlandırmakta ve bu imgeye manevi anlamın yanı sıra yeni çağrışımlar yüklemektedir. Anlam dünyası bu çağrışımlarla derinleşen gül, şiirde Peygamber sesi, uygarlık, öz, bahar, Hızır fısıltısı, baharın salavatı, şerbet, sebil, namaz, ağaç, çocuk, haberci, hayat, güzellik, sevgi, tazelik ve doğum gibi unsurlarla ilişkilendirilmiştir.

Şiirde medeniyet tasavvuru da gül imgesi üzerinden “gül uygarlığı” ifadesiyle nitelenmektedir. Bu bağlamda Karacadağ, Dicle, Fırat, Kudüs, Mekke, Medine, Semerkand, Taşkent, Diyarbakır, Bağdat ve Şam gibi yer isimleri, hem metaforik anlamda hem de hakiki coğrafyalarla bağlantılı olarak anılmıştır. Böylece gül, hem kültürel hem coğrafi hem de medeniyet boyutlarını kapsayan çok yönlü bir sembol haline gelmektedir.


"Dicle’yle Fırat arasında

İpekten sedirlerinde Kur’an okunan

Açık pencerelerinden gül dolan

Güneşin beyaz köpüklerinde yanmış

Bir şehir bir eski kanatlar ülkesi

Ölüm kıyısında bahar bekleyen

Gül ağacından tabut yapıp içine giren

Ülke"【2】 


Şiirler II - Taha'nın Kitabı Gül Muştusu

Kaynakça

Sezai Karakoç, "Taha'nın Kitabı / Gül Muştusu", Diriliş Yayınları, İstanbul: 1974


Mustafa Balcı, "Gül Muştusu ve Sezai Karakoç’un Şiir Dili Üzerine", İnsicam Dergisi (2022), erişim 25.05.2025 https://insicam.net/2022/03/07/gul-mustusu-ve-sezai-karakocun-siir-dili-uzerine/


Selami Alan, Ali Dursun (ed.), Medeniyetin Burçları Sezai Karakoç Kitabı, "Sezai Karakoç'un Şiirlerinde Bir İmge Olarak Ev", (2015), erişim 17.06.2025 https://www.academia.edu/37594231/Sezai_Karako%C3%A7_un_%C5%9Eiirlerinde_Bir_%C4%B0mge_Olarak_Ev


Mahmut Hakkı Akın, Sezai Karakoç'un Başarı Hikayesi (2022), erişim 17.06.2025 https://insicam.net/2022/03/07/sezai-karakocun-basari-hikayesi/


Mustafa Karabulut, SEZAİ KARAKOÇ’UN ŞİİRLERİNDE GÜL SAĞNAĞI, Adıyaman Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, 2. INTERNATIONAL MARMARA SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION CONGRESS (2022), erişim 17.06.2025 https://turkoloji.cu.edu.tr/pdf/gul_sagnagi.pdf

Dipnotlar

[1]

Sezai Karakoç, "Şiirler II - Taha'nın Kitabı - Gül Muştusu", Gül Muştusu, Diriliş Yayınları, İstanbul: 1974

[2]

a.g.e, s81

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme

Yazar Bilgileri

Avatar
Ana YazarNida Öztürkmen24 Mayıs 2025 21:23
KÜRE'ye Sor