Köken

Sözcük, Türkiye Türkçesine Arapça taḥt (“alt”) ve Farsça pūş (“örtü, çatı”) bileşiminden oluşan taḥt-ı pūş deyiminden geçmiştir. Bazı kaynaklarda Farsça taḫte-pūş (“tahtayla örtülmüş yer”) biçimiyle açıklanır. Ses değişimi sonucu pūş “boş” hâline evrilmiş ve taḥt-ı pūş / taḫte-pūş > taḥtapūş > tahtaboş biçim zinciri oluşmuştur. Sözcüğün tespit edilen en eski yazılı örneği Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sindedir (1665): “kat-ender-kat taḥtapūşlar ve maḳsūreler inşā olunup.”

Kullanım Alanları

• Mimari: Evlerin dam veya çatı kısımlarındaki tahta döşemeli teraslarda, çamaşır sermek veya yaz akşamları oturmak amacıyla kullanılan yapıyı ifade eder.
• Halk Kültürü: Anadolu evlerinde, kiler, sofa veya mutfak köşelerinde yapılmış küçük balkonumsu alanlarda kelime geçer.
• Edebiyat: Eski konak yaşamı ve kent kültürünü anlatan roman ve hikâyelerde kullanılır.
• Deyim: “Tahtaboş bülbülü” ifadesiyle, sesi yeteneksiz şarkıcıları nitelemek için halk söyleyişinde yer alır.