Malthus, 1798 yılında yazdığı “An Essay on the Principle of Population” (Nüfus Üzerine Bir Deneme) adlı eserinde nüfus ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi analiz etti. Bu eser, ekonomi ve demografi alanında çığır açıcı kabul edilir.homas Robert Malthus’un ekonomik büyüme modeli, nüfus dinamiklerini merkeze alan ve büyüme üzerinde özellikle gıda arzı ile nüfus artışı arasındaki ilişkiye odaklanan klasik bir modeldir. Malthus’un modeli, kıt kaynaklar, sınırlı üretim ve artan nüfusun baskısı gibi konular nedeniyle tarih boyunca en çok tartışılan teorilerden biridir.
Malthus’un Büyüme Modelinin Temel Varsayımları
- Nüfus, gıda üretiminden daha hızlı artar.
- Nüfus artışı: Geometrik (2, 4, 8, 16...)
- Gıda üretimi: Aritmetik (2, 4, 6, 8...)
- Kıt kaynaklar büyümeyi sınırlar.
- Özellikle tarım arazileri sınırlıdır.
- Verimlilik artışı sınırlı ve yavaş olur.
- Marjinal verim azalan bir yapıdadır.
- Tarımda eklenen her ek işçi ya da girdi, daha az ek üretim getirir (azalan verim kanunu).
- Nüfus artışı yoksulluk yaratır.
- Gelirler artsa da nüfus daha hızlı arttığı için kişi başına düşen gelir azalır.
- Bu durum yoksulluk ve sefalet döngüsünü doğurur.
Malthus’un Büyüme Süreci
Aşağıdaki döngü, Malthus’un modelinde büyümenin neden sınırlı olduğunu açıklar:
Gelir artar →Nüfus artar →Gıda talebi artar →Gıda üretimi yeterli artmaz →Gıda fiyatları yükselir →
Kişi başı gelir azalır →Yoksulluk artar →Nüfus artışı yavaşlar veya durur (doğal afet, hastalık, açlık vb. yollarla) 🔁 Bu döngü tekrar başlar.
Modelin Güçlü Yönleri
- Nüfus dinamiklerini iktisadi büyüme ile ilişkilendiren ilk modeldir.
- Yoksulluk, kaynak kıtlığı ve çevre konularını önceden tartışmıştır.
- Uzun dönem tarihsel tarım toplumlarını açıklamada etkilidir.
Modelin Eleştirileri
- Teknolojik gelişmelerin üretkenliği artırma gücünü küçümser.
- Sanayi devrimi sonrası kişi başına gelir artışını açıklamakta yetersiz kalmıştır.
- İnsan davranışlarının (aile planlaması, eğitim vs.) etkilerini sınırlı görür.
- Günümüz ekonomileri için geçerliliği azalmıştır.
