Trabzon ve çevresinde yapılan yüzey araştırmalarında şehir tarihinin beş binyıl geriye çekilebileceği öngörülmektedir. Bölgeye yerleşen en eski topluluğun milattan önce XVI. yüzyılın ortalarında Gaşkalar olduğu belirtilmekle beraber bazı araştırmalarda yöreye ilk olarak milattan önce III. bin ile II. binyılları arasında Oğuzlar'ın öncü kollarından Gas/Kas ve Gud/Gutiler'in yerleştiği ileri sürülmektedir. Milattan önce 1800-1700'lü yıllarda Kafkaslar'ın kuzeyine yerleşen Kimerler'in , İskitler'in (Sakalar) baskısı sonucu Güney Kafkasya'ya, oradan milattan önce 709 yılında Anadolu'ya geldikleri ve 675 yılından itibaren de Doğu Karadeniz'e yerleşmeye başladıkları kaydedilmektedir. Bölge daha sonra Persler'in hakimiyetine geçti. Milattan önce 312-280 yılları arasında da İskender'in kumandanlarının idaresinde kaldı. Milattan önce 298'de bölgede Pers kökenli Mihridates hanedanının kurduğu Pontus Devleti, milattan önce 63 yılında Romalılar tarafından yıkıldı ve Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılmasıyla Doğu Karadeniz, 1204 yılına kadar Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'nun hakimiyetinde kaldı. Trabzon şehri, 1072 yılında Türkler'in eline geçti. Üç yıldan fazla Türkler'in elinde kalan şehir, 1075 yılında Theodore Gabras tarafından geri alındı. 1204'te İstanbul'un Latinler tarafından istilası üzerine Trabzon'a kaçırılan Aleksios Komnenos, Gürcü Kraliçesi Tamarra'nın yardımıyla imparatorluğunu ilan etti. Böylece başşehri Trabzon olan Komnenoslar Devleti kurulmuş oldu (1204-1461). Trabzon ve çevresi 15 Ağustos 1461 tarihinde Fâtih Sultan Mehmed tarafından Osmanlı topraklarına katıldı. Trabzon, Batı ile Doğu'yu birbirine bağlayan bir ticaret merkezi, İpek yolunun denize açılan bir kapısı ve aynı zamanda savaş malzemesi, iaşe ve asker sevkinde de stratejik bir üs konumuyla büyük bir öneme sahipti.
Şehrin Türkler tarafından fethiyle birlikte Trabzon, Osmanlı Devleti'nin kültür ve ilim merkezlerinden biri olarak öne çıktı. Bunda sultanlar ve şehzadeler şehri olmasının büyük payı vardı. Nitekim Fâtih Sultan Mehmed, Yavuz Sultan Selim ve Kanûnî Sultan Süleyman gibi idarecilerin Trabzon'u önemli bir ilim ve kültür merkezi olarak görmeleri, bu muhitin oluşmasında etkili oldu.
Fetihten hemen sonra Fatih Medresesi, XVI. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Hatuniye ve İskenderpaşa medreseleri, XVI. yüzyılın ortalarında Hamzapaşa (Küçük İmaret), XVIII. yüzyılda Zeytinlik ve Müftü Camii, XIX. yüzyılda da Çarşı Camii, Saraçzade ve Pazarkapı medreseleri kuruldu. Osmanlı Devleti'nde ilk Kur'an ihtisas okullarından biri olan Fatih Dârülkurrası Trabzon'da açıldı. Ardından 1514-1515'te Hatuniye, 1529'da ise İskenderpaşa dârülkurraları hizmete başladı. Ayrıca 1505 yılında Trabzon'da bir rasathane kuruldu. Trabzon Rasathanesi'nin kurucusu Şah İsmâil'den kaçıp Trabzon sancak beyi Şehzade Selim'e sığınan matematik ve astronomi bilgini Bircendî (ö. 1527-28 [?]) idi.
XVI. yüzyıl tahrir ve sicil kayıtlarına göre şehirde Kurban Abdal, Şeyh Sinan Bey, Kalenderhane, Hızır Abdal, Mağara, Hızırlık, Hacı Baba, Hasan Baba zaviyeleri bulunmaktaydı. XVII. yüzyılda da Derviş Ali, Âşıkpaşa Kalkancı ve Abdülganî adlı zaviyelerin kaydı görülmektedir. Şehir dışında ise Akçakale'de Derviş Hamza ve XVIII. yüzyılın başlarında bugünkü Çaykara ilçesinin Şahinkaya köyünde Maraşlı Şeyh Osman Efendi'nin zaviyesi vardı. 1869 tarihli Trabzon Salnamesi'nde, Trabzon şehrinde sekiz, Of kazasında da bir tekke olduğu kaydedilmektedir.
İlköğretimin temelini sıbyan mektepleri oluşturuyordu. Bunlardan ilk faaliyete geçenler Fatih, Hatuniye, İskenderpaşa ve Yenicuma Camii sıbyan mektepleri idi. Trabzon'da, rüştiye mektepleri ise 1863 yılında açıldı. 1869 tarihli Trabzon Salnamesi'ne göre, şehirdeki dokuz medresede 174, kırk bir müslüman sıbyan mektebinde 1764, on üç gayrimüslim sıbyan mektebinde 1412 talebe öğrenim görüyordu. Ayrıca Vakfıkebir'deki on bir medresede 307, Akçaabat'taki bir medresede elli beş, Sürmene'deki sekiz medresede 110, Of'taki otuz beş medresede ise 2364 talebe eğitim almaktaydı. İl genelindeki elli dört medresede 112 müderris görev yapmakta ve buralarda 3010 talebe bulunmaktaydı. Bu tarihte il genelindeki müslümanlara ait 615 sıbyan mektebinde 15.953 talebe öğrenim görmekteydi. 1914 yılına gelindiğinde, Trabzon ili dahilinde 149 medrese bulunmakta ve bu medreselerde toplam 3915 talebe öğrenim görmekteydi. Trabzon şehrindeki sekiz medresede 199 talebe, Trabzon kazasına bağlı Vakfısagir ve Tonya nahiyelerindeki toplam on beş medresede 564, Akçaabat nahiyesindeki altı medresede 537, Maçka'daki iki medresede kırk iki, Vakfıkebir nahiyesindeki on iki medresede 587, Sürmene kazasındaki otuz yedi medresede 504, Of kazasındaki altmış dokuz medresede ise 1482 talebe eğitim öğretime devam etmekteydi.
1869 yılında kimsesiz ve yetim çocukların korunması, yetiştirilmesi ve bunlara sanat öğretmek amacıyla ıslahhane açıldı. Islahhane, 1871 yılında ibtidâî mektebe, 1907'de ise sanayi mektebine dönüştürüldü. 1882 yılında açılan ikinci rüştiye, askerî rüştiye mektebi idi. 1888 yılına gelindiğinde şehirde sıbyan mekteplerinin dışında yeni usulde iki ibtidâî mektebin bulunduğu anlaşılmaktadır. Trabzon'daki mahallelerde usûl-i cedide üzere öğretim yapılan ibtidâî mektepler sonraki yıllarda da açılmaya devam etti. Nitekim 1896 yılında Zeytinlik (Cudi Bey), 1898'de Eksotha, biri 1900, diğeri 1905-1907 yıllarında olmak üzere Zağnos mahallesinde, 1901'de İmaret, 1904-1907 yıllarında Faroz-Eksotha mahalleleri kavşağında, 1905-1908 yıllarında da Yenicuma mahallesindeki ibtidâîler eğitime başladı. 1911 yılına gelindiğinde, il genelinde seksen biri erkek, üçü kız ve biri de karma olmak üzere toplam seksen beş ibtidâî mektebinde 116'sı erkek, onu da kadın olmak üzere 126 muallim ve muallime görev yapmaktaydı. Yine bu mekteplerde 3441'i erkek ve 223'ü kız olmak üzere toplam 3664 talebe öğrenim görmekteydi. Seksen beş ibtidâî mektebin otuz beşi Trabzon şehri ve nahiyelerinde, on üçü Of, onu Sürmene, on dördü Vakfıkebir ve on üçü de Maçka'da bulunmaktaydı.
Trabzon'da idâdî seviyesindeki okul, 1880 yılında özel statüde Nemlioğulları ailesinin himayesinde ve Ali Naki Bey'in müdürlüğünde eğitime başladı. 1887-1888 eğitim öğretim yılında Trabzon İdâdî Mektebi kuruldu. Trabzon İdâdîsi, 1911'de ad değiştirerek sultânî oldu. 1915 yılında Trabzon Sultânîsi'nde 338 talebe, on dört idare heyeti elemanı ve büyük kısmı yüksekokul mezunu yirmi iki muallim bulunmaktaydı. Okul, 1924-1925 eğitim öğretim yılında Trabzon Lisesi'ne dönüştürüldü. Trabzon Lisesi, uzun yıllar Doğu Karadeniz bölgesinin tek lisesi konumunda olup çok sayıda mezun verdi.
Trabzon'daki diğer okullara gelince; 1890'da yeni usulde öğretim yapılan ilkokullara muallim yetiştirmek üzere Dârülmuallimîn-i Sıbyan, 1891 yılında da şehir merkezinde İnâs (Kız) Rüştiyesi açıldı. Ayrıca 1909 yılında Jandarma Mektebi, 1911'de Sütçülük Mektebi, 1918'de de Polis Mektebi eğitim öğretime başladı.
Trabzon'da gayrimüslimler ve yabancılar da okullar açtılar. 1869 tarihli Trabzon Salnamesi'ne göre, bugünkü Trabzon ili dahilinde gayrimüslimlere ait doksan sekiz sıbyan mektebinde 2835 talebe öğretim görmekteydi. Bu tarihte şehirdeki yedi Rum Sıbyan Mektebi'nde 987, Akçaabat nahiyesindeki on okulda 184, Vakfısagir nahiyesindeki altı okulda 225, Maçka nahiyesindeki kırk okulda 504, Of kazasındaki beş okulda kırk yedi, Sürmene kazasındaki altı okulda ise 255 talebe bulunmaktaydı. Şehir merkezinde Katolikler'e ait üç okulda ise 272 talebe öğrenim görmekteydi. Şehirde Ermeniler'e ait üç okulda 153, Akçaabat nahiyesindeki yedi okulda elli bir, Vakfısagir nahiyesindeki altı okulda 140, Sürmene kazasındaki iki okulda ise on yedi talebe eğitim almaktaydı.
1682 yılında Kemerkaya mahallesinde açılan Rum Mektebi XIX. yüzyılın sonlarında ilk-orta-lise ve öğretmen okulu olmak üzere bir külliye hüviyetine sahiptir. 1898 yılında Rumlar tarafından yıktırılıp yeniden inşa edilen okulda 1902 yılında eğitime tekrar başlandı. Rum Mektebi'ndeki eğitime 1921 yılına kadar devam edildi. Günümüzde bu binada, Kanûnî Anadolu Lisesi eğitim öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir. Trabzon şehrinde Rumlar'a ait Jimnasyum isimli bir kolej de bulunmaktaydı. 1846'da şehirde kız çocuklarının eğitimi için kız okulu, 1870'te da metropolitliğe bağlı iki kız okulu daha açıldı. 1885'te şehirde Rumlar tarafından bir kız okulu daha kuruldu.
Gregoryen Ermeniler 1830 yılında, Katolik Ermeniler de 1848'de şehirde birer okul açtılar. 1864'te Katolik Ermeni kadınlar, 1884'te de Gregoryenler kız öğrenciler için birer okul kurdular. Yine Ermeni kız ve erkek öğrenciler için dört özel okul açıldı. Bunlara 1883 yılında beşinci okul ilave edildi. 1860 yılında şehirdeki iki Gregoryen Ermeni Okulu'nda 250 erkek, yirmi beş kız öğrenci öğrenim görmekteydi. Buna karşılık aynı tarihteki iki Katolik Ermeni Okulu'nda 100 erkek ve kırk kız öğrenci bulunmaktaydı.
Trabzon'da en çok okul açan yabancı ülke Fransa idi. 1851 yılında Frenkhisarı mahallesinde erkekler için tek sınıflı ibtidâî derecesinde bir okul, 1852'de de Lusie Fornie tarafından bir sıbyan okulu açıldı. Aynı tarihte kız öğrenciler için rüştiye düzeyinde beş yıllık, yatılı ve gündüzlü eğitim veren okul açıldı. Ardından 1875'te ibtidâî ve rüştiye düzeyinde eğitim veren Sen Greguvar Mektebi açıldı. 1891'de Uzun Sokak'ta erkek öğrenciler için Peres de la Doctine Chretiennes Koleji faaliyete geçti. 1904'te de şehirdeki çocuklar için "sörler okulu" kuruldu.
1840 yılında Amerikalı Protestanlar, bir ilkokul açtı. 1865'te İskenderpaşa mahallesinde eğitim süresi yedi yıl olan karma bir ilkokul da faaliyete geçirildi. 1884 yılında da Amerikalı Protestanlar tarafından biri erkek biri kız olmak üzere Ermeniler için iki okul yapıldı. İtalyanlar da 1885 yılında İtalyanca ve Fransızca öğretilen bir okul daha açtılar. Trabzon'da okul açan diğer yabancı topluluk olan İranlılar 1884 yılında İskenderpaşa mahallesinde ibtidâî ve rüştiye derecesinde erkekler için beş yıllık eğitim veren bir okul açtılar.
Trabzon Türk eğitim tarihinde önemli bir yeri olan Millî Mücadele sürecindeki Maarif Kongresi'nde aktif olarak yer aldı. 15-21 Temmuz 1921 tarihleri arasında Muallim ve Muallimeler Cemiyetleri Birliği'nce Ankara'da toplanan 1. Maarif Kongresi'ne Trabzon'u temsilen Trabzon Maarif Müdürü Rıfkı Bey, sultânî müdürü Şevki ve Dârülmuallimîn müdürü ve Trabzon Muallim ve Muallimeler Cemiyeti Başkanı Mustafa Reşid Bey katıldı. Ardından 1922 yılı sonlarında Kâzım Karabekir'in Trabzon'da kurulmasına öncülük ettiği "Çocuk alayları"ndan ilki Trabzon Sultânîsi (Lisesi) öğrencilerinden oluşturuldu. Cumhuriyet'in ilanından sonra 1924'te Trabzon şehrinde Ticaret Okulu ile Kız Ortaokulu açıldı. Ardından 1925 yılında Of'ta bir İmam-Hatip Okulu açıldı. Okulun ömrü iki yıl sürdü.
Trabzon Muallim Mektebi, 1934-1935 eğitim öğretim yılında Haydarpaşa Lisesi'ne taşındı. 1940-1941 ders yılında ise Kavak Meydanı'nda yeni tamamlanan binasında eğitime tekrar başladı. Bu ders yılında, Trabzon ilindeki 144 ilkokulda 268 öğretmen ve 18.438 öğrenciyle öğrenim yapıldı. Yine 1940 yılında Beşikdüzü Köy Enstitüsü'nde eğitim öğretim faaliyetleri başladı.
1944-1945 eğitim öğretim yılında Trabzon şehrinde; Trabzon Lisesi, Erkek Sanat Enstitüsü, Kız Sanat Enstitüsü, Erkek Ortaokulu, Kız Ortaokulu ve Ticaret Lisesi'nin yanında Yeni, Cudibey, Gazipaşa, İskenderpaşa, Dumlupınar, İsmetpaşa, Kaledibi, Tevfik Bey, Boztepe, Hacıkasım, Cumhuriyet ve Ülkü ilkokulları faal durumdaydı.
1949-1950 eğitim öğretim yılında Trabzon ili dahilinde ortaokul olarak Trabzon Kız Ortaokulu, Akçaabat, Of, Sürmene ve Vakfıkebir ortaokulları bulunmaktaydı. Bu ortaokullarda 159'u kız, 419'u da erkek olmak üzere toplam 569 öğrenci öğrenim görmekteydi. 1950'de Trabzon ili genelinde 242 ilkokul bulunmakta ve bu okullarda 75'i kadın, 343'ü de erkek olmak üzere toplam 418 öğretmen ders vermekteydi. Bu okulların, 19.368'i erkek, 5020'si kız olmak üzere toplam 24.388 öğrencisi bulunmaktaydı. 1958-1959 öğretim yılına gelindiğinde, il dahilindeki ilkokul sayısı 304 olup, bu okullarda 648 öğretmen görev yapmakta ve 36.986 öğrenci öğrenim görmekteydi.
2015 yılında Trabzon ili genelinde 260 Kur'an kursu bulunmaktaydı. Kursların 187'si gündüzlü, 73'ü yatılı idi. Kurslarda 130 erkek ve 415 kadın olmak üzere toplam 545 hoca (öğretici) görev yapmaktaydı. Kursların öğrenci sayısı 1941'i erkek, 5858'i kız olmak üzere toplam 7799 kişi idi.
Millî Eğitim Bakanlığı'nın 2021-2022 dönemi örgün eğitim istatistiklerine göre Trabzon ili dahilinde okul öncesi eğitime ait 347 okul bulunmakta olup bu okullarda 57'si erkek ve 989'u kadın olmak üzere toplam 1046 öğretmen görev yapmaktadır. Bu kurumlarda, 8623'ü erkek ve 8026'sı kız olmak üzere toplam 16.649 öğrenci mevcuttur. Yine il genelindeki ilkokulların sayısı 200 olup bu okullarda 1122'si erkek, 1661'i de kadın olmak üzere toplam 2783 öğretmen bulunmaktadır. Bu dönemde ortaokulların sayısı ise 219 olup, bu okullarda 1779'u erkek, 2404'ü kadın toplam 4183 öğretmen görev yapmaktadır. Ortaokul öğrencilerinin sayısı da 21.766'sı erkek, 20.701'i kız olmak üzere toplam 42.467'dir. Trabzon ilindeki liselerin sayısı ise 145 olup buralarda 2333 erkek, 2060 kadın olmak üzere toplam 4393 öğretmen görev yapmakta, 28.722'si erkek, 26.757'si kız olmak üzere toplam 55.479 öğrenci eğitim görmektedir. İl genelinde devlet ve özel olmak üzere toplam 911 örgün eğitim kurumu bulunmakta ve buralarda 5291'i erkek, 7114'ü kadın olmak üzere toplam 12.405 öğretmen görev yapmaktadır. Öğrenci sayısı ise toplam 156.543 kişi olup bunların 76.088'i kız, 80.460'ı erkektir.
Trabzon'da ikisi devlet biri vakıf olmak üzere üç üniversite bulunmaktadır. Devlet üniversiteleri Karadeniz Teknik ve Trabzon üniversiteleridir (bk. Karadeniz Teknik Üniversitesi). Vakıf üniversitesi ise Avrasya Üniversitesi'dir.
Trabzon Üniversitesi, 2018 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi'nden ayrılarak Trabzon'un Akçaabat ilçesinde kuruldu. Üniversite bünyesinde altı fakülte, bir yüksekokul, beş meslek yüksekokulu, bir enstitü ve bir devlet konservatuvarı bulunmaktadır. Üniversite 2021-2022 yılı eğitim öğretim döneminde 11.001 öğrenciye hizmet vermektedir.
Avrasya Üniversitesi Maçka İmar, Eğitim, Kültür ve Sosyal Hizmet Vakfı'na ait olup 2011 yılında kurulmuştur. Bu vakıf üniversitesinin bünyesinde dört fakülte, dört yüksekokul ve üç enstitü bulunmaktadır. 2021-2022 yılı eğitim öğretim döneminde üniversite, 218 akademik personel ve 5077 öğrenciyle faaliyetlerini sürdürmektedir.
Trabzon'da halkın geneline hitap eden yaygın eğitim kurumları kütüphanelerdir. Cumhuriyet öncesi Trabzon şehir merkezinde; 1762'de Saraçzade, 1842'de Fatih Camii, 1845'de Fetvahane, 1860'da Hatuniye, 1867'de Of'a bağlı bugünkü Uğurlu köyünde Şeyh Ahmed Ziyâeddin Gümüşhânevî kütüphaneleri kuruldu. Gayrimüslimlere ait Sümela Manastırı ve Kuştul Manastırı kütüphaneleri de vardı. Günümüzde Trabzon ilindeki her ilçede Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı toplam on altı halk kütüphanesi ve şehir merkezinde Çocuk Kütüphanesi, Trabzon İl Halk Kütüphanesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Kütüphanesi yer almaktadır.
Trabzon'daki bir diğer eğitim ve kültür kurumu ise müzelerdir. İl genelinde Trabzon, Trabzon Etnografya, Ayasofya, Atatürk Köşkü, Trabzon Tarihi, Trabzon Basın Tarihi, Trabzonspor M. Şamil Ekinci, Trabzon Büyükşehir Belediyesi Kent, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası, Cevdet Sunay, Sümela Manastırı ve Kuştul Manastırı müzeleri bulunmaktadır.
Trabzon'da ilk matbaa 1865 yılında Ortahisar'da kurulan Trabzon Vilayet Matbaası idi. İlk özel matbaa da 1881'de Mücellit İsmâil Hakkı Efendi tarafından kuruldu. Trabzon'un eğitim, kültür ve yayın hayatında görülen bu gelişmeler, önemli bir bilgi birikiminin ortaya çıkmasını sağladı. Nitekim II. Meşrutiyet'ten sonra basın yayın faaliyetlerinde İstanbul birinci, Trabzon da ikinci sırayı aldı. Bu da birçok ilim, siyaset, sanat ve kültür insanının yetişmesine vesile oldu.
Trabzon'un bir kültür ve ilim şehri haline dönüşmesinde bu sancakta yirmi dört yıl sancak beyliği yapan Şehzade Selim'in katkısı büyüktür. Kanûnî Sultan Süleyman bu şehirde doğup eğitimini burada tamamlayarak Kefe'ye sancak beyi atandı. Kanûnî'nin sütkardeşi müderris ve mutasavvıf Yahyâ Efendi, şair Figânî, bestekâr Tâbî, Menâzırü'l-Avâlim adlı coğrafî eserin yazarı Âşık Mehmed Trabzon doğumludur. İki defa İstanbul kadılığına atanan İlmî Ahmed Çelebi, Mevlevîliğin adap ve erkânı ile ilgili et-Tuhfetü'l-Behiyye fi't-Tarîkati'l-Mevleviyye adlı eseri yazan Köseç Ahmed Dede, Fâiz Efendi olarak tanınan Nakîbüleşraf Seyid Muhammed, vakanüvis Sâdullah Enverî de Trabzonlu'dur.
1759-1924 yıllarında huzur derslerine dört mukarrir ve yirmi altı muhatap olmak üzere toplam otuz Trabzonlu âlim katıldı. Mukarrirlerin içinde Rumeli kazaskeri Mahmud Kâmil Efendi, muhatapların içinde 1913-1915 yıllarında şeyhülislamlık yapan Mehmed Esad Efendi vardır. Trabzonlu diğer şeyhülislam da 1854 yılında bu göreve getirilen Şatırzâde/Meşrepzâde Mehmed Ârif Efendi'dir. II. Abdülhamid döneminde Trabzon doğumlu olup İstanbul medreselerinde görev yapan müderrislerin sayısı otuz altı idi ve bunlar Anadolu'dan gelenler içinde birinci sırayı teşkil etmekteydi.
Trabzonlu olup eğitim, bilim ve kültür tarihine damga vuran şahsiyetlerden bir kısmı ise şunlardır: Şair Fatma Saniye Hanım, şair Fıtnat Hanım, Trabzon Tarihi yazarı ve şair Şâkir Şevket, eğitimci ve şair İbrâhim Cûdî Efendi, eğitimci ve şair Hamâmîzâde İhsan Bey, müderris ve şeyh Hacı Ferşad Efendi, din bilgini ve şair Mustafa Cansız, din âlimi ve vaiz Hacı Hasan Yavuz, son devir kıraat âlimlerinden Mehmet Rüştü Âşıkkutlu ve Ali Haydar Özak, kelamcı Bekir Topaloğlu, son dönem Nakşibendî şeyhlerinden Mahmut Ustaosmanoğlu, 1987-1992 yılları arasında Diyanet İşleri Başkanlığı yapan Mustafa Said Yazıcıoğlu, halk şairi Baba Salim Öğütçen, Arap-Fars dilleri ve edebiyatları âlimi Mehmet Necati Lugal, din âlimi Mahmut Celalettin Ökten, romancı, gazeteci ve fikir adamı Peyami Safa, şair ve yazar Faruk Nafiz Çamlıbel, beşinci Cumhurbaşkanı Orgeneral Cevdet Sunay, 20. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necip Torumtay, 1947-1949 yıllarında başbakanlık yapan Hasan Saka, eğitimci ve fikir adamı Hıfzırrahman Raşit Öymen, edebiyat tarihçisi ve yazar Nihat Sâmi Banarlı, yazar, sanat tarihçisi ve çevirmen Sabahattin Eyüpoğlu, şair, yazar ve çevirmen Hasan İzzettin Dinamo, tarihçi Osman Turan, teorik fizikçi ve eğitimci Behram Kurşunoğlu, sinema ve tiyatro sanatçısı Erol Günaydın gibi isimler Trabzonludurlar.