Uşak Baklavası, Türkiye’nin Ege Bölgesi’nde yer alan Uşak iline özgü, geleneksel üretim yöntemiyle hazırlanan ve mahreç işaretiyle tescillenmiş bir fırıncılık ve pastacılık ürünüdür. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 31 Ocak 2021 tarihinden itibaren korunmak üzere, 8 Temmuz 2022 tarihinde coğrafi işaret tescili almıştır. Tescil sahibi Uşak Ticaret ve Sanayi Odası’dır.

Coğrafi Bağlam ve Kültürel Konum

Uşak Baklavası, Uşak ilinin mutfak kültüründe köklü bir geçmişe sahiptir. Ürünün ünü, üretim yeriyle doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle tüm üretim aşamaları yalnızca Uşak ili sınırları içinde gerçekleştirilmek zorundadır. Ürün, mahreç işareti amblemi ve “Uşak Baklavası” ibaresiyle birlikte ambalaj üzerinde veya işletmede görünür biçimde sunulmalıdır.

Üretim Özellikleri ve Ayırt Edici Nitelikler

Uşak Baklavası, 65–70 kat yufkadan oluşan, yüksekliği 4,5–5 cm olan dilimlerle servis edilen, cevizli ve şerbetli bir tatlıdır. Hamuru; özel amaçlı buğday unu, su, yumurta, tuz ve ayçiçek yağı ile hazırlanır. Yufkalar 1–1,2 mm kalınlığında ve 150–180 cm çapında açılır. Aralarına ince kıyılmış ceviz içi serpilir, üzerine sadeyağ dökülerek pişirilir ve bir gün önceden hazırlanmış şerbetle tatlandırılır.

Üretim Metodu (5 kg’lık bir tepsi için)

Hamur Bileşenleri

• 1350 g özel amaçlı buğday unu
• 2270 ml su
• 6 adet yumurta
• 18 g tuz
• 20 ml ayçiçek yağı
• 350 g ince kıyılmış ceviz içi
• 400–410 g sadeyağ

Şerbet Bileşenleri (5 L için)

• 2 L su
• 3 kg beyaz şeker
• 4 g limon tuzu (sitrik asit)

Aşamalar

• Hamur, yoğurma makinesinde 20 dakika yoğrulur ve 20 dakika dinlendirilir.
• Dinlenen hamurdan 50–60 g’lık parçalarla 65–70 adet pazı hazırlanır.
• Pazılar, mermer tezgâhta oklava veya merdane ile açılarak yufka haline getirilir.
• Tepsiye 8–10 yufka serilir, ardından cevizli katlar ve cevizsiz ara katlar eklenir.
• Yufkaların fazlalıkları kesilir, baklava dilimlenir.
• Sadeyağ 30–35 °C’ye ısıtılarak homojen biçimde dökülür.
• 190–200 °C’de 40–45 dakika pişirilir.
• Şerbet, 105–107 °C’de 10–15 dakika kaynatılır, bir gün dinlendirilir.
• 45 °C’ye ısıtılan şerbet, pişmiş baklavanın üzerine dökülür.
• 2–3 saat dinlendirildikten sonra servis edilir.
• Ürün, üretim tarihinden itibaren 1 ay içinde tüketilmelidir.

Denetim Mekanizması

Denetimler, Uşak Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda; Uşak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Uşak Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü ve uzman temsilcilerden oluşan üç kişilik bir denetim mercii tarafından yürütülür. Denetimler yılda en az bir kez, gerektiğinde veya şikâyet üzerine yapılır. Üretim bileşenleri, yöntem uygunluğu ve işaret kullanımı denetlenir. Gerektiğinde kamu veya özel kuruluşlardan uzman desteği alınabilir.