Veritabanı yönetimi ve uygulama geliştirme süreçlerinde, veri silme işlemleri kritik bir rol oynar. Verilerin nasıl silineceği, uygulamanın performansını, veri bütünlüğünü ve kullanıcı deneyimini doğrudan etkiler. Veri silme stratejileri hard delete ve soft delete olmak üzere iki ana başlık altında incelenmektedir.

^{(Tasarlayan ve hazırlayan: Sevde Aslantürkiyeli)}

Hard Delete

Hard delete, bir verinin tamamen ve geri dönüşü olmayacak şekilde silinmesi işlemidir. Bu yöntemde, veri tabanından kalıcı olarak kaldırılır ve genellikle geri getirilemez.

Hard Delete İşleminin Özellikleri

• Veri tamamen silinir.
• Disk alanı boşaltılır.
• Yedekleme yoksa geri dönüşü olmayan bir işlemdir.
• Performans açısından etkilidir çünkü veritabanında gereksiz veri kalmaz.

Hard Delete İşlemi Kullanımı

• Verinin artık hiçbir şekilde gerekmediği durumlarda.
• Yasal gereklilikler veya gizlilik politikaları nedeniyle verinin tamamen silinmesi gerektiğinde.
• Geçici veriler veya önbellekler için.

Hard delete işlemine örnek olarak, bir e-ticaret uygulamasında kullanıcıların sepetlerine ekledikleri ancak daha sonra iptal ettikleri geçici siparişlerin hard delete ile silinebilmesi verilebilir. Bu verilerin artık bir önemi yoktur ve veri tabanını gereksiz yere doldurmamaları gerekir.

SQL dilinde yazılmış Hard Delete işlemi kod örneği:

DELETE FROM orders WHERE order_id = 123;

Soft Delete

Soft delete, bir verinin görünürde silinmiş gibi davranması ancak veri tabanında fiziksel olarak tutulmaya devam edilmesi durumudur. Bu yöntemde, veri silinmiş olarak işaretlenir ancak gerçekte veri tabanında kalır.

Soft Delete İşleminin Özellikleri

• Veri fiziksel olarak silinmez, sadece silinmiş olarak işaretlenir.
• Geri dönüş mümkündür.
• Veri bütünlüğü korunur.
• Veritabanında daha fazla alan kaplar.

Soft Delete Kullanımı

• Verinin gelecekte geri getirilme ihtimali olduğunda.
• Denetim (audit) amaçlarıyla verinin saklanması gerektiğinde.
• Kullanıcıların yanlışlıkla sildikleri verileri geri alabilmeleri için.

Soft delete işlemine örnek olarak, bir blog uygulamasında kullanıcılar yazılarını sildiklerinde yazıların tamamen kaybolmaması, is_deleted komutu ile bir sütun kullanılarak yazı silinmiş olarak işaretlenmesi verilebilir.

SQL dilinde yazılmış Soft Delete işlemi kod örneği:

UPDATE posts SET is_deleted = 1 WHERE post_id = 456;

Verileri geri getirmek için ise aşağıdaki kod bloğu kullanılabilir:

UPDATE posts SET is_deleted = 0 WHERE post_id = 456;

Soft Delete Uygularken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Veritabanı Performansı: Soft delete, veritabanında daha fazla veri birikmesine neden olur. Bu nedenle, düzenli olarak temizleme işlemleri yapılmalıdır.
• Indexleme: Silinmiş verileri filtrelemek için sorgularınızda WHERE is_deleted = 0 gibi koşullar kullanılmalıdır.
• Veri Tutarlılığı: İlişkisel veritabanlarında, soft delete uygulanan bir kaydın bağlı olduğu diğer tablolardaki verilerin de tutarlılığı sağlanmalıdır.

Hard delete ve soft delete, veri silme stratejilerinin iki temel yaklaşımıdır. Her birinin kendine özgü avantajları ve kullanım alanları vardır. Doğru stratejiyi seçmek, uygulamanızın ihtiyaçlarına ve veri yönetimi politikalarınıza bağlıdır. Soft delete, veri kaybını önlemek ve esneklik sağlamak için harika bir seçenekken, hard delete gereksiz verilerden kurtulmak ve performansı artırmak için idealdir.