Walter G. Andrews, Osmanlı ve Türk edebiyatı alanında modern dönemin etkili araştırmacılarından biri olmuştur. 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı şiirine yönelik yaklaşımları yeniden tanımlamış, filolojik titizliği, tarihsel duyarlılığı ve dijital beşerî bilimlere katkılarıyla alana yeni bir yön kazandırmıştır.

Akademik Eğitimi ve İlk Yılları

Andrews, 1939 yılında doğmuş ve yükseköğrenimini Amerika Birleşik Devletleri’nde sürdürmüştür. 1970 yılında Michigan Üniversitesi’nde Yakın Doğu Çalışmaları alanında doktorasını tamamlamıştır. Tezinin başlığı The Tezkere-i Şu‘arā of Latifi as a Source for the Critical Evaluation of Ottoman Poetry olmuştur. Bu çalışma, Osmanlı şiirini anlamada biyografik kaynakların nasıl ele alınabileceğini göstermiş, filolojik çözümleme ile edebiyat kuramını bir araya getiren bir yaklaşım sunmuştur.

Doktora çalışmalarını James Stewart-Robinson, Gernot Windfuhr, James Bellamy ve Andrew Ehrenkreutz gibi isimlerin danışmanlığında yürütmüş, mezuniyetinin ardından Washington Üniversitesi’ne davet edilmiştir. Burada, Near Eastern Languages and Civilizations (NELC) bölümünde Türk ve Osmanlı Çalışmaları profesörlüğüne atanmıştır.

Washington Üniversitesi ve Akademik Katkıları

1969 yılında Washington Üniversitesi’ne katılan Andrews, Amerika Birleşik Devletleri’nde Osmanlı ve Türk edebiyatının kurumsal temellerinin atılmasında rol üstlenmiştir. NELC bünyesinde Osmanlı ve Türk Çalışmaları Programı’nın kurulmasına öncülük etmiş ve bu alanın hem lisans hem lisansüstü düzeyde yerleşmesine katkıda bulunmuştur.

Eğitim anlayışı yalnızca dil öğretimiyle sınırlı kalmamış, Osmanlı metinlerini tarihsel ve toplumsal bağlamları içinde değerlendiren disiplinlerarası bir yaklaşım geliştirmiştir. Öğrencilerine klasik şiirin estetiğini, sosyal bağlamını ve düşünsel derinliğini aktarmada özgün yöntemler kullanmıştır.

Bilimsel Çalışmaları ve Edebiyat Alanına Katkıları

Walter Andrews, İngilizce’de Osmanlı edebiyatını kapsamlı biçimde ele alan ilk akademisyenlerden biri olmuştur. 1976’da yayımlanan An Introduction to Ottoman Poetry adlı eseri, Batı akademisinde Osmanlı şiirinin tanıtılmasında öncü olmuştur. Ardından gelen Poetry’s Voice, Society’s Song: Ottoman Lyric Poetry (1985) kitabı, Osmanlı gazelinin yalnızca biçimsel bir estetik ürün olmadığını, aynı zamanda toplumsal yapıyı ve dönemin ideolojik söylemlerini yansıtan bir ifade biçimi olduğunu ortaya koymuştur.

1995 ve 2006 yıllarında Najaat Black ve Mehmet Kalpaklı ile birlikte yayımladığı Ottoman Lyric Poetry: An Anthology, Osmanlı divan şiirini geniş bir okuyucu kitlesine ulaştırmıştır. The Age of Beloveds: Love and the Beloved in Early-Modern Ottoman and European Culture and Society (2004) ise Osmanlı ve Avrupa erken modern edebiyatları arasındaki etkileşimleri incelemiş, aşk kavramının kültürel bir söylem olarak nasıl dönüştüğünü göstermiştir.

Bu çalışmalarıyla Osmanlı şiirini “kapalı bir estetik gelenek”ten çıkarıp, erken modern dünyanın toplumsal dinamikleriyle ilişkilendirmiştir. Böylece, edebiyat tarihine yalnızca metin merkezli değil, kültür merkezli bir okuma biçimi kazandırmıştır.

Dijital Beşerî Bilimler ve Projeleri

1986 yılında, Mimar Sinan Üniversitesi’nden Prof. Mehmed Çavuşoğlu ile birlikte Osmanlı metinlerini dijital ortamda erişilebilir kılmayı amaçlayan Ottoman Text Archive Project (OTAP)’ı kurmuştur. Bu proje, dijital beşerî bilimlerin öncülerinden biri olarak kabul edilmiştir. Daha sonra bu girişim Newbook Digital Texts adıyla yeniden yapılandırılmış ve birçok araştırmacı ile öğrencinin katkısıyla büyümüştür.

2010’lu yıllarda Andrews, Dr. Sarah Ketchley ve Dr. Annie T. Chen ile birlikte Svoboda Diaries Project’i yürütmüş, Osmanlı dönemine ait seyahat ve günlük kayıtlarının dijitalleştirilmesi üzerine çalışmalar yapmıştır. Ayrıca 2017’de The Many Poems of Bâkî Project adlı girişimi başlatmış, Bâkî’nin şiir külliyatının farklı açılardan okunmasına öncülük etmiştir.

Bu projeler aracılığıyla dijital yöntemlerle filolojik analiz, metin yönetimi ve öğretim tekniklerini birleştirerek alanda kalıcı bir altyapı oluşturmuştur.

Eğitimci ve Mentor Olarak Etkisi

Walter Andrews, yalnızca bir akademisyen değil, aynı zamanda birçok kuşağın yetişmesinde rol oynamış bir öğretici olmuştur. Erdağ Göknar, Didem Havlioğlu, Zeynep Seviner, Murat Umut Inan, Sevim Kebeli, Elizabeth Nolte ve Oscar Aguirre-Mandujano gibi pek çok araştırmacı onun danışmanlığında yetişmiştir.

Ayrıca Özgen Felek, Ayşe Dalyan ve Selim S. Kuru gibi isimlerle yürüttüğü çalışmalar, onun öğretim anlayışının sürekliliğini sağlamıştır. 2006 yılında Michigan Üniversitesi Yakın Doğu Çalışmaları Bölümü tarafından Lighthouse Award’a, 2008’de MESA Mentoring Award’a, 2016’da ise Türkiye Cumhuriyeti Liyakat Nişanı’na layık görülmüştür.

Son Yılları ve Kalıcı Mirası

Walter G. Andrews, 31 Mayıs 2020 tarihinde 81 yaşında hayatını kaybetmiştir. Geride eşi Melinda Andrews ve iki kızı Pamela Sheffield ile Lisa Stillwell kalmıştır. Ölümünden sonra öğrencileri ve meslektaşları tarafından birçok kurumda anma etkinlikleri düzenlenmiştir.

Washington Üniversitesi NELC Bölümü, onun adını yaşatmak amacıyla Walter G. Andrews Memorial Lecture Series’i başlatmıştır. Ayrıca, American Association for Teachers of Turkic Languages onun onuruna Osmanlı Türkçesi Çeviri Ödülü’nü adlandırmıştır.

Özgen Felek tarafından 2021’de yayımlanan Walter G. Andrews: Writer, Poet, Playwright, Unitarian Universalist adlı kitap, onun akademik olmayan yazılarını, oyunlarını, şiirlerini ve konuşmalarını bir araya getirmiştir. Bu eser, hem onun edebî kişiliğini hem de düşünsel bütünlüğünü belgeleyen bir kaynak olarak değerlendirilmiştir.

Eserlerinin Değerlendirilmesi

Andrews’in çalışmaları, Osmanlı şiirine ilişkin Batı merkezli önyargıların kırılmasına büyük katkı sağlamıştır. Edebiyatın yalnızca estetik değil, toplumsal bir ifade biçimi olduğunu vurgulamış; Osmanlı kültür tarihini Avrupa erken modern dünyasıyla diyalog içinde yorumlamıştır. Onun metodolojik yaklaşımı, klasik metinleri çağdaş bir bakışla ele almanın mümkün olduğunu göstermiştir.

Andrews, bilimsel üretimi kadar insani yönüyle de hatırlanmaktadır. Meslektaşlarının ve öğrencilerinin tanıklıklarına göre, bilgi paylaşımını bir görev değil, bir miras olarak görmüş; Yunus Emre’nin “ölmeyen diri’den kalan bilgi mirasımızdır” dizesini kendi hayat felsefesi haline getirmiştir.