Köken

Yafta kelimesi, Farsçada "bulmuş, bulunmuş" anlamına gelen "yāfte" (یافته) sözcüğünden gelmektedir. Bu sözcük, Farsça "yāften, yāb-" (یافتن, یاب) "bulmak, elde etmek" fiilinin "+a" ekiyle türetilmiş geçmiş zaman fiil sıfatıdır. Farsçadaki bu kelime ise Orta Farsçada aynı anlama gelen "ayāften, ayāb-" sözcüğünden evrilmiştir.

Kullanım Alanları

Akademik: Sosyoloji, psikoloji ve siyaset bilimi gibi alanlarda bir kişiye ya da gruba önyargılı ve genelleyici bir kimlik yapıştırmak anlamında kullanılır. “Suçlu yaftası”, “dışlayıcı yafta” gibi kavramlarla analiz edilir.

Kültürel: Edebiyat, sinema ve medya gibi alanlarda bireyin toplum tarafından damgalanması, ötekileştirilmesi ya da kimliğinin başkaları tarafından tanımlanması temalarını işlerken kullanılır. Bu yönüyle “yafta”, birey-toplum çatışmasının sembolüdür.

Günlük Konuşma: Haksız bir şekilde birine etiket yapıştırmak, önyargılı bir sıfat yakıştırmak anlamında kullanılır. Örnek: “Beni tembel diye yaftaladı.” Genellikle olumsuz ve dışlayıcı bir anlam taşır.