Yakakent Mantısı, Samsun ilinin Karadeniz kıyısında yer alan Yakakent ilçesine özgü, cevizli ve yoğurtlu olmak üzere iki farklı biçimde sunulan, kendine özgü katlama ve servis tekniklerine sahip geleneksel bir hamur yemeğidir. 01 Aralık 2017 tarihinde mahreç işareti alarak coğrafi işaret tesciline sahip olmuştur. Yemeğin üretimi, işlenmesi ve sunumu Yakakent yöresine özgü geleneksel bilgi, teknik ve sunum biçimlerine dayanır.

^{Yakakent Mantısı (Kültür Portalı)}

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Yakakent Mantısı, iç harçla doldurulmuş hamurların muska biçiminde katlanması ve iki farklı şekilde sunulması ile karakterizedir. Cevizli ve yoğurtlu olmak üzere iki çeşit olarak hazırlanan bu yemek, yörede uzun yıllardır yapılmakta olup, hem evlerde hem de yerel restoranlarda tüketilmektedir. Katlama biçimi ve cevizli-yoğurtlu sunum yöntemi, kuşaktan kuşağa aktarılan bir ustalıkla şekillenmiştir.

Üretim Süreci

Hamur Hazırlığı

Hamur, yaklaşık 800-1000 gram un, iki yumurta, tuz ve su ile yoğrularak orta sertlikte elde edilir. Yoğrulan hamur dinlendirilip bezelere ayrılır. Bu bezeler, 1,5–2 mm kalınlığında, 50 cm çapında açılır ve hamurun yapışmaması için unlanarak kareler halinde kesilir.

İç Harç

İç malzemesi, siniri alınmış dana kıyma, ince doğranmış soğan, karabiber ve tuzun yoğrulmasıyla hazırlanır. Her hamur parçasının içine fındık büyüklüğünde harç konularak muska biçiminde katlanır. Bu biçim, iki köşe birleştirilip baş ve işaret parmaklarıyla hafifçe sıkıştırılarak elde edilir.

Pişirme

Hazırlanan mantılar, kaynar suya tuz ve isteğe bağlı olarak sıvı yağ ilave edilerek haşlanır. Mantılar su yüzeyine çıktığında tahta kaşığın tersiyle merkeze doğru bastırılarak eşit pişme sağlanır. Yaklaşık 15–18 dakika sonra süzülerek servis edilir.

Servis Biçimleri

• Yoğurtlu Yakakent Mantısı: Süzülen mantıların üzerine sarımsaklı süzme yoğurt dökülür. Karışım hafifçe harmanlanır ve üzerine eritilmiş tereyağı gezdirilerek sunulur.
• Cevizli Yakakent Mantısı: Hafif yağlanmış tepsiye ince dövülmüş ceviz serpilir, üzerine mantılar yayılır. Üzerine eritilmiş tereyağı gezdirilir ve tekrar ceviz serpilerek servis edilir.

Her iki çeşidin birlikte veya ayrı ayrı tabaklarda servis edilmesi mümkündür. Bu durum tüketicinin tercihi doğrultusunda şekillenebilir.

Kültürel ve Coğrafi Bağlam

Yakakent Mantısı, ilçede yıllardır kadınlar tarafından evlerde el emeğiyle hazırlanmakta ve yerel restoranlarda sunulmaktadır. Katlama ve sunum teknikleri ustalık gerektirir ve bu teknikler, Yakakent’in gastronomik kültürünün önemli bir bileşenidir.

Üretim süreci ve teknikler yalnızca Yakakent sınırları içinde gerçekleştirilmelidir. Bu gereklilik, hem kültürel mirasın korunması hem de ürünün geleneksel niteliğinin sürdürülebilmesi için belirlenmiştir.

Denetim ve Koruma

Ürünün coğrafi işaret tescili Yakakent Belediyesi tarafından yapılmış olup, denetim görevini Yakakent Belediyesi, Yakakent Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü, Esnaf ve Sanatkârlar Odası ve konuya hâkim uzmanlar yürütmektedir. Denetimlerde, malzeme kalitesi, katlama biçimi ve sunum yöntemleri temel alınarak ürünün özgünlüğü korunur.