Yanyalı Esad Efendi’nin Fizik Tercümesi, Osmanlı dönemi entelektüel tercüme geleneğinde dikkat çeken örneklerden biridir. Cahid Şenel tarafından incelenen bu eser, Aristoteles’in Fizik adlı metninin 17. yüzyılda Yanyalı Esad Efendi tarafından Arapçaya aktarılmış versiyonunu tarihsel ve kavramsal çerçevede ele alır.
Konu
Çalışma, Yanyalı Esad Efendi’nin Arapça tercümesini doğrudan Latince şerhlerle ve erken dönem İslam filozoflarının çevirileriyle karşılaştırır. Çıkan sonuç, tercüme-faaliyetinin yalnızca dil aktarımı olmadığını, aynı zamanda intihal tartışmalarına ve kavramsal farklılıklara dair Osmanlı düşüncesinin zenginliğine işaret eder. Eser, metinler arası diyalogla kavramsal netliği ortaya koymayı amaçlar.
Temalar
- Çeviri ve Telif Sentezi: Yanyalı Esad’ın çeviri sürecine kendi yorumlarını eklemesi.
- Metinlerarası Diyalog: Aristoteles’in farklı dil versiyonları ile Osmanlı metninin karşılaştırılması.
- Keşfî Düşünce: Osmanlı felsefî geleneğinin erken çağlardan Rönesans düşüncesine kadarki süreçlerle paralellik göstermesi.
Anlatım ve Üslup
Cahid Şenel, eseri akademik titizlikle ele alarak, metin analizi, karşılaştırmalı çeviri çalışmaları ve yorum arasındaki sınırları kuramsal bir çerçevede değerlendirmiştir. Araştırma, kaynak metinlere ait Latin ve Arapça karşılıklarla zenginleştirilmiş, dilsel ve felsefi nüansları ortaya koymuştur.
