Yeniçeri, Yaşar Metin Aksoy tarafından yazılmış, tarihî roman türünde bir eserdir. Kitap, 1500 yılı yaz mevsiminde, Sultan II. Bayezid döneminde, Mora yarımadasındaki Moton Kalesi'nde geçen olayları konu alır. Eser, Sırplar, Rumlar, Venedikliler ve Türkler gibi farklı uluslardan gelen ve yolları bu kalede kesişen (Sultan II. Bayezid, Saray Başcerrahı İbrahim Efendi, Sipahi Beyi Çavdaroğlu Şahin Bey, Balıkçı Manolis, Papaz Nektarios, Kemal Reis, Piri Reis ve Yeniçeri Hasan gibi) çeşitli karakterlere odaklanır.
Konusu
Romanın konusu, 1500 yılındaki Moton Kalesi kuşatmasıdır. Yazarın Sipahi: Bir Osmanlı Süvarisi adlı romanından sonra kaleme aldığı bu eserde, olaylar Osmanlı donanmasının yükseliş günleri ile Venedik filosu arasındaki mücadele ekseninde gelişir. Eser, Venedik filosuyla bir dizi yakın çatışmayı, denizden topa tutulan Moton Kalesi'ni ve kuşatma sürecini anlatır. Romanda ayrıca, 15. yüzyılın sonlarında Akdeniz’in en tanınmış denizcisi hâline gelen Kemal Reis’in Venedik filosuna karşı faaliyetleri de yer alır.
Temalar
Eserin ana teması, Osmanlı-Venedik mücadelesi ve Venedik’in Akdeniz’deki egemenliğine vurulan darbedir. Kitap, güç ve çatışmanın hüküm sürdüğü bir dünya olarak tanımlanan bu askerî temanın yanı sıra, dönemin toplumsal yapısını da ele alır. Rahibinden yeniçerisine, balıkçısından saka birliğine kadar toplumun her kesiminden bir parçayı ve farklı uluslardan pek çok insan portresini içermesi, eserin sosyal ve sosyolojik temalara da odaklandığını gösterir.
Üslup ve Anlatım Özellikleri
Yeniçeri, "tarihi roman" türünde bir eserdir. Anlatı, olayları hem Osmanlı donanması hem de Osmanlılara galebe çalmak isteyen Venedikli bir komutanın yanı gibi farklı perspektiflerden aktarır. Eser, Moton Kalesi'nde yolları kesişen çok sayıda ve farklı sosyal statüden (saray cerrahı, sipahi beyi, balıkçı, papaz, reisler, yeniçeri) karaktere yer veren çok odaklı bir anlatım yapısına sahiptir.
Eserin Önemi
Eser, 1500 yılındaki Moton kuşatmasını ve Osmanlı-Venedik mücadelesini anlatarak bu döneme bir tanıklık etmeyi hedefler. Sadece bir kuşatmanın izlerini değil, aynı zamanda toplumun her kesiminden bir parçayı da taşıyarak bir döneme toplumsal ve sosyolojik açıdan bir kapı aralamayı amaçlar. Kitap, ele aldığı dönem ve karakterleriyle 16. yüzyılın dünyasını roman kurgusu içinde ele alır.