Asi Nehri, Lübnan'dan doğarak Suriye ve Türkiye topraklarından geçip Akdeniz'e dökülen, tarihsel ve çevresel açıdan önemli bir akarsudur. Toplam uzunluğu yaklaşık 386 km olan nehrin %7'si Lübnan, %67'si Suriye ve %26'sı Türkiye sınırları içerisindedir .
Coğrafi ve Hidrolojik Özellikler
Asi Nehri, Lübnan'ın Baalbek yakınlarında El-Bika Vadisi'nden doğar. Suriye'de Humus, Hama ve Gab Sazlığı'nı geçerek Türkiye'ye ulaşır ve Hatay ilinde Akdeniz'e dökülür. Nehir, güneyden kuzeye doğru akarak alışılmışın dışında bir yön izler; bu özelliği nedeniyle "Asi" adını almıştır .
Nehir, Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Yazları kurak ve sıcak, kışları ise yağışlıdır. Yağış miktarı Lübnan'da 950–1270 mm, Suriye'de 760–1015 mm, Türkiye'de ise 505–1095 mm arasında değişmektedir.
Asi nehri (Anadolu Ajansı)
Su Yönetimi ve Kalite Sorunları
Asi Nehri'nin su yönetimi, özellikle Suriye ve Türkiye arasında sorunlara yol açmaktadır. 1950'li yıllarda nehrin yıllık ortalama akımı 3.399,3 milyon m³ iken, bu değer %30 azalarak 2.400 milyon m³'e düşmüştür. Bu azalma, Türkiye'ye ulaşan su miktarında %67'lik bir düşüşe neden olmuştur .
Nehir suyu, zamanla kirlenmiş ve sulama için uygunluk sınırlarını aşmıştır. Bu nedenle amonyak ve ağır metal seviyeleri insan sağlığını tehdit edecek düzeye ulaşmıştır.
2020 yılında yapılan bir çalışmada, Asi Nehri'nin Türkiye kısmında su örnekleri alınarak pH, elektriksel iletkenlik (EC), eriyebilir katyon ve anyon analizleri yapılmıştır. Sonuçlar, nehrin yüksek tuzluluk sınıfında (C3S1) yer aldığını ve drenajı kısıtlı topraklarda kullanımının riskli olduğunu göstermiştir.
Çevresel Sorunlar ve Delta Bölgesi
Asi Nehri'nin Hatay'daki delta bölgesi, doğal çevre sorunlarıyla karşı karşıyadır. Jeolojik ve iklimsel faktörlerin yanı sıra insan faaliyetleri de bu sorunları artırmaktadır. Toprak erozyonu, taşkınlar, kıyı kumulları ve çevre kirliliği gibi problemler, delta bölgesinin ekosistemini tehdit etmektedir.
Ayrıca, delta bölgesinde turistik tesislerin artışı, tarım alanlarının azalmasına ve doğal manzaranın bozulmasına yol açmıştır. Kıyı erozyonu ve hatalı arazi kullanımı, bölgedeki çevresel sorunları daha da derinleştirmektedir.
Asi Nehri; tarihsel, coğrafi ve çevresel açıdan önemli bir akarsudur. Ancak su yönetimi sorunları, kirlilik ve çevresel tehditler, nehrin sürdürülebilirliğini tehlikeye atmaktadır. Bu nedenle, uluslararası iş birliği ve entegre su yönetimi stratejileri geliştirilerek Asi Nehri'nin korunması ve sürdürülebilir kullanımı sağlanmalıdır.
