Göbeklitepe Nedir?

Göbeklitepe, Türkiye'nin Şanlıurfa ilinde yer alan ve dünyanın bilinen en eski tapınak kompleksi olarak kabul edilen tarihi bir yapıdır. Yaklaşık 12.000 yıl önce yapılmıştır. Bu da Göbeklitepe'yi piramitlerden ve Stonehenge'den çok daha eski yapar!

Göbeklitepe'yi Kimler Yaptı?

Göbeklitepe'yi, yerleşik düzen öncesinde avcı-toplayıcı olarak yaşayan insanlar yapmıştır. Bu insanlar henüz tarımla tanışmasalar da birlikte taşları kesip taşıyarak büyük yapılar inşa etmeyi başarmışlardı.

^{(Yapay zeka ile oluşturulmuştur)}

Yapıların Özellikleri

Göbeklitepe'de dairesel düzenle yerleştirilmiş büyük T şeklindeki dikili taşlar bulunur. Bu taşların bazıları 6 metreye kadar çıkar ve tonlarca ağırlıktadır. Dikili taşların üzerinde yılan, tilki, akrep gibi hayvan figürleri oyulmuştur. Bu süslemeler, o insanların inandıkları tanrıları ya da sembolleri anlatıyor olabilir.

^{(Yapay zeka ile oluşturulmuştur)}

Göbeklitepe'nin Amacı Ne?

Bilim insanları Göbeklitepe'nin bir tapınak, yani ibadet yeri olduğunu düşünmektedir. Bu yapıların bir araya gelme, birlikte dua etme ya da ritüeller gerçekleştirme yeri olduğu tahmin ediliyor.

^{(Yapay zeka ile oluşturulmuştur)}

Göbeklitepe Neden Önemli?

Göbeklitepe, insanların daha tarıma başlamadan büyük ve karmaşık yapılar yapabildiğini gösteriyor. Bu da tarih bilgimizi değiştiriyor! Çünkü daha önceleri insanların önce tarım yapıp sonra yerleşerek tapınaklar inşa ettikleri düşünülüyordu.

Zamanla Ne Oldu?

Yüzyıllar boyunca Göbeklitepe toprak altında kalmış ve unutulmuştur. 1990'lı yıllarda Alman arkeolog Klaus Schmidt tarafından yeniden ortaya çıkarılmıştır. Bugün dünyanın en önemli arkeolojik keşiflerinden biri sayılır.

Kaynakça

- Schmidt, Klaus. *Göbekli Tepe: En Eski Tapınak*. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2007.

- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. "Göbeklitepe." https://muze.gov.tr

- TÜBİTAK Bilim Genç. "Göbeklitepe: Dünyanın En Eski Tapınağı." https://bilimgenc.tubitak.gov.tr

- UNESCO World Heritage Centre. "Göbekli Tepe." https://whc.unesco.org/en/list/1572/