Sen hiç çok uzun bir araba yolculuğundan sonra bir dinlenme tesisinde durdun mu? İşte kervansaraylar da yüzlerce yıl önce, develerle ve atlarla yolculuk yapan kervanların mola verdiği yerlerdi. Harmandöven Kervansarayı da bu eski "yolcu evlerinden" biridir ve adında gizemli bir kelime taşır: Ejder! Haydi, bu taş yapının sırlarına birlikte bakalım.

Kervansaray Nedir? 🐪

Kervansaray, kervanların yani yük taşıyan hayvanların ve tüccarların (alışveriş yapan insanlar) geceyi güvenle geçirdikleri büyük, korunaklı binalardır. Eski zamanların otelleri ve dinlenme tesisleri gibidirler. Yolcular burada hem kendileri hem de hayvanları için yiyecek bulur, dinlenir ve güvende olurlardı.

Bu yapılar, İpek Yolu gibi önemli ticaret yolları üzerine kurulurdu. Ticaret, farklı ülkelerdeki insanların eşyalarını (baharat, kumaş, değerli taşlar gibi) birbirlerine satması demektir. Kervansaraylar, bu ticaretin güvenli bir şekilde yapılmasını sağlardı.

^{Harmandöven (Ejder) Kervansarayı (Kültür Portal)}

Harmandöven Kervansarayı Nerededir? 🗺️

Bu kervansaray, Türkiye’nin doğusunda, Iğdır şehrine bağlı Harmandöven köyünün yakınında bulunur. Çok eski bir ticaret yolu olan tarihi İpek Yolu’nun bir kolu üzerindedir. Düz bir alana kurulmuş olan bu yapı, büyük ve sağlam taşlardan inşa edilmiştir.

Dışarıdan bakıldığında güçlü bir kaleyi andırır. Dikdörtgen bir şekli vardır ve duvarları çok kalındır. Bu kalın duvarlar, içindekileri hem soğuktan hem de tehlikelerden korumak içindi. Diğer birçok kervansarayın aksine, Harmandöven'in ortasında açık bir avlusu (bahçesi) yoktur, tamamen kapalı bir yapıdır.

Adı Neden "Ejder" Kervansarayı? 🐲

Bu kervansaraya neden "Ejder" dendiği tam olarak bilinmese de, en yaygın düşünce adını yaptıran kişiden aldığıdır. Kayıtlar kesin olmasa da, bu yapının Sürmeli Emiri (o bölgenin yöneticisi) olan Şerafettin Ejder adında biri tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir.

Yapının en dikkat çekici yeri giriş kapısıdır. Bu kapıya "taçkapı" denir. Taçkapı, çok güzel taş işlemeleri ve süslemelerle doludur. Bu süslemeler, o dönemdeki ustaların ne kadar yetenekli olduğunu gösterir.

^{Harmandöven (Ejder) Kervansarayı (Kültür Portal)}

Zaman Yolculuğu: Bu Kervansaray Ne Zaman Yapıldı? ⏳

Harmandöven Kervansarayı'nın üzerinde ne zaman yapıldığını gösteren bir yazı (kitabe) bulunmuyor. Ancak uzmanlar, yapının mimari özelliklerine yani yapılış şekline ve süslemelerine bakarak onun yaşını tahmin edebiliyorlar.

Bu kervansarayın yaklaşık 700 yıl önce, 13. yüzyılın sonlarında veya 14. yüzyılın başlarında yapıldığı düşünülmektedir. Bu dönem, Anadolu'da Selçuklu Devleti'nin son zamanları ve İlhanlı Devleti'nin etkili olduğu bir zamandır.