Kar ve Dolu Nedir?

Kar, buz kristallerinden oluşan ve bulutlardan yere doğru yağan beyaz taneciklerdir.

Dolu ise gökyüzünde çok soğuyan su damlalarının katı hâle gelip buz topaklarına dönüşmesiyle oluşur.

İkisi de yağış türüdür ama kar yumuşaktır, dolu serttir.

Kar Nasıl Oluşur?

Karın oluşması için hava 0°C’nin (sıfır derece) altında olmalıdır.

1. Yoğunlaşma: Su buharı yükselir ve soğuk hava katmanlarında buz kristallerine dönüşür.

2. Kristallerin Birleşmesi: Bu kristaller birbirine tutunarak kar tanelerini oluşturur.

3. Yağış: Belli bir ağırlığa ulaşan kar taneleri yavaş yavaş yere düşer.

Kar taneleri her zaman altı köşelidir ama birbirlerine benzemeyen şekillerdedir!

^{(Yapay zeka ile oluşturulmuştur.)}

Dolu Nasıl Oluşur?

Dolu, sıcak havalarda bile görülebilir çünkü bulutların içi çok soğuk olabilir.

1. Güçlü Yükselme: Hava çok hızlı yükselirse, su damlaları yukarı taşınır.

2. Donma: Bu damlalar, bulutların üst kısmında donarak buz olur.

3. Kat Kat Büyüme: Aşağı inip tekrar yukarı çıktıkça üzerlerine yeni su damlaları yapışır ve tekrar donar.

4. Dolu Düşer: Büyüyen dolu taneleri artık ağırlaşınca yere düşer.

Bilimsel Açıklama

- Kar, doğrudan gazdan katıya dönüşüm (süblimleşme) ile oluşur.

- Dolu, önce sıvı hâle gelir, sonra donarak katılaşır.

- Her iki olayda da atmosferdeki su buharı ve sıcaklık önemli rol oynar.

- Dolunun çapı genellikle 5 mm ile 50 mm arasında değişebilir.

Nerelerde Görülür?

- Kar: Kutup bölgeleri, yüksek dağlar ve kış mevsimi yaşanan yerlerde sık görülür.

- Dolu: İlkbahar ve yaz aylarında, özellikle fırtına bulutları olan yerlerde görülür.

^{(Yapay zeka ile oluşturulmuştur.)}

Kar ve Dolu Doğayı Nasıl Etkiler?

Kar:

- Toprağın nemlenmesini sağlar.

- Bitkileri aşırı soğuktan korur.

- Tatlı su kaynaklarını besler.

Dolu:

- Tarım ürünlerine zarar verebilir.

- Arabaları, camları kırabilir.

- Fakat su kaynaklarına katkısı vardır.

^{(Yapay zeka ile oluşturulmuştur.)}

Kaynakça

TÜBİTAK Bilim Genç. “Kar Taneleri Neden Altıgen?” https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/kar-taneleri-neden-altigen

National Geographic Kids. “What Is Hail?” https://kids.nationalgeographic.com/nature/article/hail

NOAA. “How Snow Forms.” https://www.noaa.gov/education/resource-collections/weather-atmosphere/how-snow-forms

Met Office UK. “What is Hail?” https://www.metoffice.gov.uk/weather/learn-about/weather/types-of-weather/hail

Koç, H. “Atmosfer ve Yağış Mekanizmaları.” Uludağ Üniversitesi Coğrafya Bölümü, Erişim: 2025.

https://acikerisim.uludag.edu.tr/server/api/core/bitstreams/b6adc9aa-7cb5-439b-8027-d99d38681695/content