Kervansaraylar, çok eski zamanlarda uzun yollar giden insanların ve ticaret kervanlarının güvenle konakladığı, dinlendiği büyük binalardır. Lüleburgaz Sokullu Mehmet Paşa Kervansarayı ise, Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul'dan Balkanlar'a uzanan önemli bir yolculuk ve ticaret güzergâhı üzerindeydi. Bu yapı, hem yolcuların hem de malların güvenliğini sağlamak için çok önemli bir duraktı. Kervansaray aslında sadece bir konaklama yeri değil, cami, okul ve hamam gibi birçok yapının bir araya geldiği bir yapılar topluluğu olan külliyenin bir parçasıydı.

^{Lüleburgaz Sokullu Mehmet Paşa Kervansarayı (Kültür Portal)}

Külliye Ne Zaman Yapıldı ve Neredeydi?

Bu külliye, yani büyük yapılar topluluğu, Osmanlı İmparatorluğu'nun güçlü sadrazamlarından (başbakanlarından) Sokullu Mehmet Paşa'nın isteğiyle yapılmıştır. Külliyenin yapımına yaklaşık 450 yıl önce, 1569-1570 yıllarında başlanmıştır.

Bu yapıları, o dönemin en önemli mimarı olan Mimar Sinan tasarlamıştır. Lüleburgaz, İstanbul ile Edirne arasında, ticaret ve askerî açıdan çok önemli bir yol üzerindeydi. Bu nedenle kervansaray ve külliyenin buraya yapılması, hem yolculukları kolaylaştırmış hem de Lüleburgaz'ı önemli bir merkez haline getirmiştir.

^{Lüleburgaz Sokullu Mehmet Paşa Kervansarayı (Kültür Portal)}

Kervansaray Nasıl Görünüyordu?

Kervansaray, külliyenin önemli bir parçasıydı. Eski kaynaklara göre, kale gibi büyük bir kapısı olan, avlulu ve içinde yüzlerce konaklama yeri bulunan büyük bir handı (konaklama yeri).

Kervansarayın avlusunda ve ahırlarında binlerce hayvan konaklayabilirdi. Bu, ticaret kervanlarının ne kadar çok deve, at ve eşekle yolculuk yaptığını gösterir. Kervansaray, yolcuların ve tüccarların mallarıyla birlikte güvende olduğu bir sığınaktı.

^{Lüleburgaz Sokullu Mehmet Paşa Kervansarayı (Kültür Portal)}

Zaman Yolculuğu

Kervansaray, yapıldığı 16. yüzyıldan sonra da uzun yıllar boyunca kullanıldı. Ama zamanla, özellikle 19. yüzyılın sonlarına doğru, bir dönem askerlerin kaldığı kışla (askerî konaklama yeri) olarak da kullanılmıştır. Ne yazık ki, yol yapımı nedeniyle kervansarayın büyük bir kısmı 1935 yılında yıkılmıştır. Bugün, külliyenin cami, medrese ve hamam gibi bazı bölümleri ayakta kalsa da, kervansarayın sadece duvar kalıntıları, ocak yerleri ve giriş bölümünün bir kısmı görülebilmektedir.

Külliyede Başka Neler Vardı?

Kervansaray, büyük bir külliyenin sadece bir bölümüydü. Külliye içinde şunlar bulunuyordu:

• Cami: İbadet için.
• Medrese: Okul ve eğitim için.
• Sıbyan Mektebi: Çocukların ilk eğitimlerini aldığı yer.
• Arasta (Çarşı): Dükkânların bulunduğu, alışveriş yapılan yer.
• Hamam: İnsanların temizlendiği çifte hamam (kadınlar ve erkekler için ayrı bölümler).
• İmaret: Aşevi, yani fakirlere ve yolculara yemek dağıtılan yer.

Bu yapılar, o dönemde bir şehrin ihtiyacı olan her şeyi tek bir yerde topluyordu.