Donald Trump’ın Gazze Planı, 29 Eylül 2025 tarihinde Beyaz Saray’da açıklanmış olan, Gazze’deki çatışmayı sona erdirmeyi amaçlayan 20 maddelik kapsamlı bir barış önerisidir. Plan, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun katılımıyla duyurulmuş ve kabul edilmesi hâlinde savaşın derhâl sona ermesini, esirlerin serbest bırakılmasını, insani yardımın kesintisiz şekilde Gazze’ye ulaşmasını ve İsrail’in kademeli olarak bölgeden çekilmesini öngörmüştür.

_{İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları, 29 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Plan, Gazze’nin geçici bir teknokrat Filistin komitesi tarafından yönetilmesini, uluslararası denetim altında yeniden inşa edilmesini ve Hamas’ın yönetimde herhangi bir rol üstlenmemesini şart koşmuştur. Ayrıca ABD öncülüğünde kurulacak bir “Uluslararası İstikrar Gücü” (ISF) ile güvenliğin sağlanması, ekonomik kalkınma programlarının devreye alınması ve uzun vadede Filistin’in kendi kaderini tayin hakkına koşullu bir yol açılması planın temel unsurlarından biri olmuştur.

_{Trump ve Netanyahu Beyaz Saray'da düzenlenen basın toplantısında, 20 maddelik Gazze planını açıklıyor, 29 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Arka Plan ve Planın Açıklanması

Donald Trump’ın 20 maddelik Gazze Planı, 29 Eylül 2025 tarihinde Washington’da Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapılan görüşme sonrasında düzenlenen basın toplantısında açıklanmıştır. Bu görüşme, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının devam ettiği ve uluslararası kamuoyunda acil ateşkes çağrılarının yoğunlaştığı bir dönemde gerçekleştirilmiştir. Netanyahu yönetimi, Gazze’de artan sivil kayıplar ve yıkım nedeniyle diplomatik baskı altındayken, Trump yönetimi bu noktada bir "barış planı" önerisi açıklamıştır.

Planın duyurulmasından önce Trump, Birleşmiş Milletler (BM) 80. Genel Kurulu marjında Türkiye, Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Mısır, Pakistan ve Endonezya liderleriyle görüşmeler yapmıştır. Bu temaslar sırasında yeni bir barış planının ana hatları üzerinde mutabakata varıldığı ve söz konusu ülkelerin desteğinin alındığı belirtilmiştir. Trump, bu görüşmelerden sonra yaptığı açıklamada planı “zirve boyunca yaptığı en önemli girişim” olarak nitelendirmiştir.

Trump’ın sunduğu plan, önceki barış girişimlerine atıf yapılarak kurgulanmıştır. 2020’de ilan edilen “Trump Barış Planı” ile Suudi-Fransız ortak önerisinin unsurları bu planda yer almıştır. Plan, Filistin Yönetimi’nin reform sürecini tamamlaması şartına bağlanarak Gazze’nin yeniden Filistin Yönetimi’ne devredilebileceğini öngörmüştür.

Planın Ana Maddeleri

Hamas’ın Rolünün Sona Erdirilmesi ve İmar Süreci

Planın ilk maddeleri, Hamas’ın Gazze’nin yönetiminde herhangi bir rol üstlenmemesini ve askerî kapasitesinin tamamen tasfiye edilmesini öngörmüştür. Buna göre Hamas ve diğer silahlı gruplar, yönetimden çekilecek ve tüneller ile silah üretim tesisleri de dahil olmak üzere tüm askeri altyapı imha edilecektir.

İmar başlığı altında ise altyapının yeniden inşası, su, elektrik ve kanalizasyon sistemlerinin onarımı, hastane ve fırınların yeniden işler hâle getirilmesi ve yıkılan yolların açılması için gerekli ekipmanların bölgeye girişine izin verilmesi kararlaştırılmıştır. İnsani yardım akışı, 19 Ocak 2025 tarihli yardım anlaşmasında belirlenen standartlar çerçevesinde garanti altına alınmıştır. Bu kapsamda, yardımların kesintisiz ve iki tarafın müdahalesi olmadan Birleşmiş Milletler, Kızılay ve diğer uluslararası kuruluşlar aracılığıyla bölgeye ulaştırılması planlanmıştır.

Refah Sınır Kapısı’nın yeniden açılması da plana dahil edilmiştir. Bu sınır kapısı, uluslararası denetim altında iki yönlü geçişlere imkan tanıyacak ve imar için gerekli malzemenin girişini kolaylaştıracaktır.

Ateşkes ve Rehineler

Planın kritik unsurlarından biri, ateşkesin sağlanması ve esirlerin karşılıklı olarak serbest bırakılmasıdır. Buna göre, İsrail’in planı kamuoyuna açık şekilde kabul etmesinden itibaren 72 saat içinde tüm rehinelerin serbest bırakılması öngörülmüştür.

Rehine değişimi çerçevesinde, İsrail tüm rehineler iade edildikten sonra 1.700 Gazzeliyi serbest bırakmayı kabul etmiştir. Bu gruba, 7 Ekim 2023 sonrası gözaltına alınan 250 müebbet hapis cezası mahkumu ile tüm kadın ve çocuklar dahil edilmiştir. Ayrıca naaşı iade edilecek her İsrailli esir karşılığında 15 Gazzelinin cenazesinin ailelerine teslim edilmesi kararlaştırılmıştır.

Plan, rehinelerin iadesi sonrası Hamas üyelerine belirli koşullar altında af öngörmüştür. Silahlarını bırakmayı ve barışçıl yaşama katılmayı taahhüt eden Hamas üyelerinin affedilmesi, ayrıca Gazze’den ayrılmak isteyenlerin güvenli çıkışına imkan sağlanması maddeler arasında yer almıştır.

Geçiş Yönetimi ve Barış Kurulu

Plan, Gazze’nin idaresi için geçici bir yönetim yapısı öne sürmüştür. Bu yapı, Hamas ve diğer silahlı grupların yönetimde herhangi bir rol üstlenmediği bir model olarak tasarlanmıştır. Geçici yönetim, teknokrat ve apolitik bir Filistin komitesi tarafından yürütülecektir. Bu komite, günlük kamu hizmetlerini (belediye hizmetleri, sağlık, eğitim ve temel altyapı işlevleri) sağlamakla yükümlü olacaktır. Komitenin üyeleri nitelikli Filistinlilerden ve uluslararası uzmanlardan oluşacaktır.

Komite, “Barış Kurulu” adı verilen uluslararası bir denetim mekanizması altında faaliyet gösterecektir. Barış Kurulu’nun başkanlığını Donald Trump üstlenecek, kurulda eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in yanı sıra daha sonra belirlenecek başka devlet başkanları ve üst düzey uluslararası temsilciler yer alacaktır.

Barış Kurulu, Gazze’nin yeniden imarı ve kalkınması için çerçeve oluşturacak, finansmanı yönetecek ve süreci uluslararası standartlara uygun biçimde denetleyecektir. Bu yapı, Filistin Yönetimi’nin gerekli reformları tamamlayarak Gazze’nin kontrolünü güvenli ve etkili bir şekilde devralabileceği zamana kadar görev yapacaktır.

Ekonomi ve Kalkınma Unsurları

Plan kapsamında, “Trump Ekonomik Kalkınma Planı” adıyla bölgeye istihdam, yatırım ve ticaret imkanlarının sağlanacağı iddia edilen bir program da öne sürülmüştür. Gazze’de özel bir ekonomik bölge kurulması planlanmıştır. Bu bölge, uluslararası yatırımcılar için tercihli tarife ve erişim oranlarıyla desteklenecek, altyapısı modern standartlara uygun biçimde tasarlanacaktır. Yatırımların güvence altına alınabilmesi için Barış Kurulu’nun finansal çerçeveyi yönetmesi, uluslararası fonların denetimli şekilde kullanılması ve yerel istihdamın önceliklendirilmesi kararlaştırılmıştır.

Uluslararası İstikrar Gücü (ISF)

Plan, Gazze’de güvenlik düzenlemelerinin sağlanması amacıyla Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) adlı geçici bir güvenlik mekanizmasının oluşturulmasını öngörmüştür. Bu güç, ABD’nin öncülüğünde Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte teşkil edilecek ve Gazze’ye derhal konuşlandırılacaktır.

ISF’nin temel görevi, Gazze’de yeni kurulacak Filistinli polis güçlerine eğitim ve destek sağlamak, sınır güvenliğini tesis etmek ve iç istikrarı korumak olmuştur. Bu kapsamda özellikle Ürdün ve Mısır gibi ülkelerle istişare edilmesi, planın detayları arasında yer almıştır.

Güç, sadece iç güvenliği değil, aynı zamanda İsrail ve Mısır’la olan sınır bölgelerinin güvenliğini de üstlenecektir. ISF’nin bölgede kontrolü ve istikrarı sağlamasıyla birlikte, İsrail ordusunun kademeli olarak çekilmesi için belirlenen takvim işlemeye başlayacaktır.

İsrail ordusunun geri çekilme süreci, ABD, İsrail ordusu, ISF ve diğer garantörler tarafından belirlenen standartlara ve zaman çizelgesine göre aşamalı biçimde yürütülecektir. İsrail, işgal ettiği Gazze topraklarını, geçici hükûmetle yapılacak anlaşmalar doğrultusunda kademeli olarak ISF’ye devredecektir. Bununla birlikte, plan İsrail’in sınırlı bir güvenlik çemberi varlığını sürdürebileceğini de belirtmiştir.

_{İsrail'in Gazze'den geri çekilme planının aşamalarını gösteren harita - (Anadolu Ajansı)}

İsrail ve Filistin Taraflarının Tutumları

İsrail’in Tutumu

Başbakan Binyamin Netanyahu, Beyaz Saray’daki ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, Trump’ın Gazze planını desteklediğini ve bu planın “savaş hedeflerini gerçekleştirdiğini” ifade etmiştir. Netanyahu, Hamas’ın planı kabul etmesi halinde İsrail’in makul bir geri çekilme adımı atacağını dile getirmiştir.

Netanyahu, Gazze’nin silahsızlandırılması ile orantılı olarak İsrail’in bölgeden çekileceğini belirtmiştir. Bununla birlikte, İsrail ordusunun güvenlik çemberi içinde bir süre daha bölgede kalacağını vurgulamıştır. İsrail’in hedefi, Gazze’de barışçıl bir sivil idarenin kurulması ve bu idarenin ne Hamas ne de mevcut Filistin Yönetimi tarafından yönetilmemesi olarak açıklanmıştır.

Netanyahu ayrıca, kurulacak “Barış Kurulu”nun başarılı olması hâlinde savaşın kalıcı olarak sona erdirilebileceğini belirtmiş ancak Hamas’ın planı reddetmesi durumunda İsrail’in “işi kendi başına bitireceğini” iddia etmiştir.

İsrail İç Siyasetinde Tepkiler

İsrail savaş kabinesi üyesi ve ana muhalefet liderlerinden biri olan Benny Gantz, Trump’ın Gazze planını destekleyen bir açıklama yapmıştır. Gantz, plana dair yaptığı değerlendirmede, İsrail’in güvenlik çıkarlarının korunduğunu ve planın İsrail için kabul edilebilir unsurlar içerdiğini belirtmiştir. Açıklamasında, esirlerin serbest bırakılması ve Hamas’ın silahsızlandırılması maddelerinin önemini özellikle vurgulamıştır.

İsrail Maliye Bakanı ve aşırı sağcı partilerden Dinî Siyonizm Partisi lideri Bezalel Smotrich, planı sert bir şekilde eleştirmiştir. Smotrich, Trump’ın planını “Netanyahu’nun liderliğinin bir trajedisi” olarak nitelendirmiştir. Ona göre plan, İsrail’in Gazze’deki askerî hedeflerinden geri adım atması anlamına gelmektedir. Smotrich, Hamas’ın tamamen tasfiye edilmeden ve Gazze üzerinde tam kontrol sağlanmadan yapılacak bir anlaşmanın İsrail için kabul edilemez olduğunu savunmuştur.

Uluslararası Tepkiler

Bölgesel Tepkiler

Türkiye

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Trump’ın Beyaz Saray’da açıkladığı 20 maddelik Gazze planına ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Gazze’de akan kanın durması ve ateşkesin sağlanması için ABD Başkanı Sayın Trump’ın gösterdiği çabayı ve liderliği takdir ediyorum. Tarafların kabul edeceği adil ve kalıcı bir barışın tesis edilmesi için Türkiye olarak biz de sürece katkı vermeye devam edeceğiz” ifadelerini kullanmıştır. Erdoğan, insani yardımların engelsiz biçimde Gazze’ye ulaştırılması ve iki devletli çözüm perspektifinin korunmasının önemini vurgulamıştır. Ayrıca Türkiye, planın uygulanması için uluslararası toplumla işbirliğine hazır olduğunu belirtmiştir.

Mısır ve Katar

Mısır ve Katar, Trump’ın açıkladığı planı Hamas’a iletmişlerdir. Filistinli kaynaklara göre, planın bir nüshası Hamas’a ulaşmış ve Hamas, Katar ile Mısır’a planı “olumlu ve objektif şekilde inceleyeceğini” bildirmiştir. El-Kahire News kanalına konuşan Mısırlı bir emniyet yetkilisi, planın Hamas’a ulaştırıldığını doğrulamıştır. Hamas’ın üst düzey yöneticilerinden Mahmud Merdavi ise El-Aksa televizyonuna verdiği demeçte, planın İsrail’in düşüncesine yakın olduğunu, muğlak ifadeler içerdiğini ve güvence sunmadığını açıklamıştır. Merdavi, planın Filistin Devleti’nin tanınmasına yönelik uluslararası desteği bastırmayı amaçladığını savunmuş ve Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını içermeyen hiçbir teklifin kabul edilmeyeceğini vurgulamıştır.

Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)

Trump’ın planının duyurulmasından önce BM 80. Genel Kurulu marjında düzenlenen toplantıda, Suudi Arabistan ve BAE liderleri Türkiye, Katar, Mısır, Ürdün, Pakistan ve Endonezya ile birlikte planın ana hatlarını desteklediklerini açıklamışlardır. Bu ülkeler, Gazze’de ateşkesin sağlanması, esirlerin serbest bırakılması ve bölgeye insani yardım ulaştırılmasının öncelikli olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca İsrail’in Gazze’den aşamalı çekilmesini öngören düzenlemenin önemine dikkat çekmişlerdir.

Ürdün ve Pakistan

Ürdün ve Pakistan, planı destekleyen bölgesel ülkeler arasında yer almıştır. Her iki ülke de ateşkesin bir an önce sağlanması ve insani yardım koridorlarının açılması gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca planın, iki devletli çözüm doğrultusunda Filistin’in siyasi ufkunu canlandırabilecek bir fırsat sunduğunu ifade etmişlerdir.

Körfez İşbirliği Konseyi (KİK)

Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Casim el-Budeyvi, yaptığı yazılı açıklamada, Trump’ın planındaki önerileri olumlu bulduklarını belirtmiştir. Budeyvi, planın Filistin halkının vazgeçilmez haklarını güvence altına alan adil bir sürecin önünü açabileceğini söylemiştir. Ayrıca, ateşkesin sağlanması, insani yardım kısıtlamalarının kaldırılması ve Gazze nüfusunun yerinden edilmesinin önlenmesinin uluslararası girişimlerin öncelikleri arasında olması gerektiğini vurgulamıştır.

Bahreyn

Bahreyn Dışişleri Bakanlığı, Trump’ın ateşkes, esirlerin salıverilmesi ve insani yardımın girişine dair sunduğu barış planını memnuniyetle karşıladığını açıklamıştır. Bakanlık, planın Orta Doğu’da barışın tesisi için olumlu bir girişim olduğunu, uluslararası toplumun da Gazze’deki savaşın sona ermesi için bu çabalara odaklanması gerektiğini belirtmiştir.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY)

IKBY Başkanı Neçirvan Barzani, Trump’ın planını “memnuniyetle karşıladığını” ve liderliğini takdirle değerlendirdiğini açıklamıştır. Barzani, taraflara yapıcı müzakere ve uzlaşma ruhu ile sürece katılma çağrısı yapmıştır. Açıklamasında, bölge halkları için barış, güvenlik ve kalıcı refahın sağlanmasının ancak tarafların işbirliğiyle mümkün olacağını vurgulamıştır.

İran

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, New York’ta CNN’e yaptığı açıklamada Trump’ın planına dair değerlendirmelerde bulunmuştur. Erakçi, Orta Doğu’da bugüne kadar yüzlerce farklı planın gündeme geldiğini, ancak yalnızca Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını tanıyan bir planın sürdürülebilir olabileceğini ifade etmiştir. Erakçi, planın henüz Hamas ve Filistinliler tarafından nasıl karşılanacağının görülmesi gerektiğini belirtmiştir

Avrupa Ülkelerinin Tepkileri

Avrupa Birliği (AB) Kurumları

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Trump’ın planını memnuniyetle karşıladığını belirtmiş ve AB’nin bu sürece katkıda bulunmaya hazır olduğunu vurgulamıştır. Von der Leyen, Gazze halkına acil insani yardım ulaştırılmasının ve tüm rehinelerin derhal serbest bırakılmasının şart olduğunu söylemiş, iki devletli çözümün Orta Doğu’da adil ve kalıcı barışın tek uygulanabilir yolu olduğunu ifade etmiştir.

Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, planı olumlu karşıladığını açıklamış ve tüm taraflara “barışa gerçek bir şans verme” çağrısında bulunmuştur. Costa, İsrail’den kararlı bir şekilde bu plana dahil olmasını beklediğini belirtmiş, Hamas’ın ise rehineleri derhal serbest bırakıp planı uygulamaktan başka seçeneği olmadığını dile getirmiştir.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Trump’ın sunduğu planı “savaşı sona erdirmek için en iyi fırsat” olarak nitelendirmiştir. Kallas, AB’nin planın başarılı olması için yardım sağlamaya hazır olduğunu vurgulamış, Hamas’a esirleri serbest bırakarak gecikmeden planı kabul etmesi çağrısında bulunmuştur.

Almanya

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, planı memnuniyetle karşıladıklarını açıklamış ve bunun şimdiye kadar savaşı sona erdirmek için en iyi şans olduğunu belirtmiştir. Merz, Hamas’a planı kabul etme çağrısında bulunmuş ve ülkesinin siyasi, insani ve yeniden inşa alanlarında plana katkı sağlamaya hazır olduğunu ifade etmiştir. Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul da yazılı açıklamasında, planın Gazze’de yaşanan çatışmalara son vermek için “eşsiz bir fırsat” sunduğunu, sivillerin korunması ve insani yardımın garanti altına alınması gerektiğini kaydetmiştir.

Fransa

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump’ın Gazze planını memnuniyetle karşıladığını açıklamış ve İsrail’in bu konuda kararlı bir şekilde harekete geçmesi gerektiğini belirtmiştir. Macron, Hamas’ın rehineleri serbest bırakıp planı kabul etmekten başka seçeneği olmadığını vurgulamıştır. Ayrıca Macron, 142 BM üyesi ülke tarafından benimsenen ilkeler çerçevesinde iki devletli çözüm temelinde bölgede kalıcı bir barışın inşa edilmesi gerektiğini söylemiştir.

İtalya

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Trump’ın sunduğu önerinin Gazze’deki insani krizi sona erdirme yolunda bir dönüm noktası olabileceğini ifade etmiştir. Meloni, planın düşmanlıkların durdurulmasını, tüm rehinelerin serbest bırakılmasını ve insani yardımın engelsiz erişimini sağlayabileceğini belirtmiştir. Ayrıca, planı “Gazze’nin istikrara kavuşması, yeniden inşası ve kalkınması için iddialı bir proje” olarak tanımlamıştır.

İspanya

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Trump’ın planını memnuniyetle karşıladıklarını açıklamış ve “artık şiddetin sona ermesi, rehinelerin serbest bırakılması ve insani yardımın ulaştırılması zamanıdır” demiştir. Sanchez, iki devletli çözümün Orta Doğu’da tek uygulanabilir çözüm olmaya devam ettiğini vurgulamıştır.

İngiltere

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Trump’ın 20 maddelik Gazze planını “son derece memnuniyetle karşıladığını” açıklamıştır. Starmer, çatışmaların sona erdirilmesi, esirlerin serbest bırakılması ve Gazzelilere insani yardım sağlanması için ABD’nin girişimlerini güçlü şekilde desteklediklerini belirtmiştir. İngiltere’nin, kalıcı bir ateşkes sağlanması için ortaklarıyla birlikte mutabakat oluşturma çalışmalarını sürdüreceğini ifade etmiştir.

Hollanda ve Belçika

Hollanda Başbakanı Dick Schoof, planın savaşın sonunu görünür hâle getirdiğini söylemiş ve Hamas’ın da onay vermesi gerektiğini belirtmiştir. Schoof, ateşkesin, insani yardıma güvenli erişimin ve rehinelerin serbest bırakılmasının artık hayati olduğunu kaydetmiştir. Belçika Dışişleri Bakanı Maxime Prevot ise Trump’ın planının, ateşkes, insani yardımın engelsiz ulaştırılması, esirlerin serbest bırakılması ve iki devletli çözüme yönelik siyasi bir ufuk sunduğunu açıklamıştır.

Avusturya, İrlanda ve İsviçre

Avusturya Başbakanı Christian Stocker, planı olumlu bir girişim olarak nitelendirmiş ve Hamas’ın da plana onay vermesi gerektiğini belirtmiştir. İrlanda Başbakan Yardımcısı Simon Harris, planın iki devletli çözüm için bir şans sunduğunu açıklamış ve Gazze’ye acil insani yardımın girmesi gerektiğini vurgulamıştır. İsviçre Dışişleri Bakanlığı ise planı, uluslararası hukuka dayalı, sivillerin korunmasını garanti altına alan ve iki devletli çözüme dayalı kalıcı barışın temellerini atabilecek bir girişim olarak tanımlamıştır.aşına bitireceğini” iddia etmiştir. Bunun “kolay ya da zor yoldan yapılabileceğini” ifade etmiştir.

Diğer Küresel Tepkiler

Rusya

Rusya yönetimi, Trump’ın Gazze planına dair doğrudan ayrıntılı bir resmî açıklama yapmamış, ancak Moskova’nın her türlü barış girişimini desteklediği yönünde genel bir tavır sergilediği kaydedilmiştir. Rusya, çatışmaların sona erdirilmesi ve insani yardımların kesintisiz sağlanması için uluslararası çabaların önemine işaret etmiştir.

Çin

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, Pekin’de yaptığı açıklamada Trump’ın planını değerlendirmiştir. Sözcü, İsrail güçlerinin Gazze’den aşamalı çekilmesini ve güvenlik düzenlemelerini içeren bu planın BM kararlarına uygun biçimde uygulanması gerektiğini vurgulamıştır. Çin, tam bir ateşkes sağlanması, tüm esirlerin serbest bırakılması ve insani krizin en kısa sürede giderilmesi çağrısında bulunmuştur. Açıklamada, Çin’in “Filistinlilerin Filistin’i yönetmesi” ilkesini savunduğu ve iki devletli çözümü desteklediği özellikle belirtilmiştir.

Hindistan

Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Trump’ın planını memnuniyetle karşıladığını sosyal medya hesabı üzerinden duyurmuştur. Modi, planın “Filistin ve İsrail halkı ile daha geniş Batı Asya bölgesi için uzun vadeli barış, güvenlik ve kalkınmaya giden uygulanabilir bir yol sunduğunu” belirtmiştir. Ayrıca tüm taraflara planı destekleme ve çatışmayı sonlandırma çağrısında bulunmuştur.

Avustralya

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, ülkesinin Trump’ın girişimini desteklediğini açıklamıştır. Albanese, iki yıllık çatışmaların ve ağır can kayıplarının ardından Gazze’ye barış getirmeyi amaçlayan bu planı olumlu bulduklarını ifade etmiştir. Avustralya hükûmeti, uzun süredir ateşkes çağrısı yaptıklarını hatırlatarak planın bu yönde atılmış önemli bir adım olduğunu vurgulamıştır.

Yeni Zelanda

Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters, Trump’ın planını “küresel liderliğin bir örneği” olarak nitelendirmiştir. Peters, taraflara bu fırsatı değerlendirme ve planın şartlarını eksiksiz uygulama çağrısı yapmıştır. Yeni Zelanda, planın “yıkıcı çatışmanın sona erdirilmesi” için önemli bir fırsat sunduğunu açıklamıştır.

Belirsizlikler

Trump’ın Gazze Planı'nın, çatışmayı sona erdirmeyi hedefleyen hükümler içermiş olsa da uygulamaya dair birçok noktada belirsizlik barındırdığı iddia edilmiştir. Geçici yönetimin nasıl oluşturulacağı ve teknokrat Filistin komitesinin üyelerinin hangi kriterlere göre belirleneceği açıklığa kavuşturulmamıştır. Barış Kurulu ile geçiş yönetimi arasındaki yetki dağılımı da netleştirilmemiştir. Bunun yanı sıra, plan çerçevesinde kurulması öngörülen Uluslararası İstikrar Gücü’nün (ISF) hangi ülkelerden oluşacağı, hangi yetkilere sahip olacağı ve İsrail ordusuyla nasıl koordinasyon sağlayacağı ayrıntılı biçimde ortaya konmamıştır.

İsrail’in Gazze’den çekilme sürecine ilişkin takvim de belirsiz kalmıştır. İsrail ordusunun aşamalı geri çekilmesinin nasıl işleyeceği, güvenlik çemberi uygulamasının ne kadar süreceği ve hangi kriterlere bağlı olacağı plan metninde açıklanmamıştır. Filistin devletinin kurulmasına dair doğrudan bir hüküm yer almamış, yalnızca Filistin Yönetimi’nin reformları tamamlaması halinde Gazze’nin devredilebileceği ifade edilmiştir. Bu durum, planın Filistin’in kendi kaderini tayin hakkı ve devletleşme süreci üzerindeki etkisini belirsiz bıraktığı şeklinde yorumlanmıştır.

Ayrıca, planın finansmanı, uluslararası katılımın kapsamı ve denetim mekanizmaları netleştirilmemiştir. Barış Kurulu’na Donald Trump ve Tony Blair dışında hangi liderlerin dahil olacağı, bölge ülkelerinin hangi sorumlulukları üstleneceği ve planın uluslararası hukukla uyumunun nasıl sağlanacağı açıklanmamıştır.

Gazze Planının Müzakere Süreci

Planın Hamas'a İletilmesi ve İlk Tepkiler

Mısır ve Katar’ın Aracılık Süreci

Donald Trump’ın 29 Eylül 2025’te Beyaz Saray’da açıkladığı yirmi maddelik Gazze Planı, kısa süre içinde bölgedeki iki ana arabulucu ülke olan Mısır ve Katar aracılığıyla Hamas’a iletilmiştir. Planın Hamas’a ulaştırılması süreci, Kahire merkezli El-Kahire News kanalının 30 Eylül tarihli haberine göre, Mısır güvenlik kaynaklarının gözetiminde yürütülmüştür.

Filistinli kaynaklar, planın bir nüshasının Hamas liderliğine ulaştığını doğrulamıştır. Aynı kaynaklara göre Hamas, planı “olumlu ve objektif bir şekilde inceleyeceğini” bildirmiştir. Hamas’ın üst düzey yöneticilerinden Mahmud Merdavi, 30 Eylül’de El-Aksa televizyonuna verdiği röportajda, planın genel çerçevesine ilişkin ilk değerlendirmesini yapmıştır. Merdavi, Trump’ın planında yer alan maddelerin “İsrail’in düşüncesine yakın olduğunu”, planın “muğlak ifadeler içerdiğini” ve “Filistinliler açısından güvence sunmadığını” belirtmiştir. Ayrıca, planın Filistin Devleti’nin uluslararası tanınırlığına yönelik desteği zayıflatabileceğini ve Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını garanti altına almadığını ifade etmiştir.

Merdavi, Hamas’ın herhangi bir teklifin nihai değerlendirmesini Filistinli diğer gruplarla birlikte yapacağını vurgulamıştır. Bu doğrultuda, planın Hamas tarafından tek taraflı olarak değil, Filistinliler arasında yürütülecek istişare süreci sonucunda ele alınacağı açıklanmıştır.

Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani’nin Açıklamaları

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, 30 Eylül 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze planının hâlen başlangıç aşamasında olduğunu ve çeşitli unsurlarının “açıklığa kavuşturulması ile müzakere edilmesi gerektiğini” belirtmiştir. Al Sani, planın temel amacının savaşı durdurmak olduğunu vurgulamış ancak özellikle İsrail’in çekileceği bölgeler, Gazze’nin gelecekteki idaresi ve güvenlik düzenlemeleri gibi konularda daha fazla netlik gerektiğini ifade etmiştir.

Al Sani, Katar merkezli Al Jazeera televizyonuna verdiği demeçte, Katar’ın önceliğinin “savaşı, açlığı, ölümleri ve zorla göçü durdurmak” olduğunu belirtmiştir. Ayrıca planın “genel ilkeler düzeyinde” kaldığını ve ayrıntılar üzerinde çalışılması gerektiğini dile getirmiştir. Katar Başbakanı, Gazze’nin geleceğini belirleyecek yönetim modelinin Filistin halkının iradesine uygun ve uluslararası hukukla uyumlu olması gerektiğini vurgulamıştır.

Açıklamasında, “Gazze planının savaşın durdurulması yönünde açık bir madde içerdiğini, ancak İsrail’in çekilmesine ilişkin detayların hâlâ belirsiz olduğunu” belirten Al Sani, bu konuların Washington ile ayrıntılı biçimde tartışılması gerektiğini söylemiştir. Ayrıca, Katar’ın Mısır ile birlikte planın Hamas heyetine iletilmesi sürecinde aktif rol oynadığını doğrulamış, arabuluculuk görüşmelerinin genel çerçevede gerçekleştiğini, Hamas’ın planı “sorumlu bir tavırla incelediğini” kaydetmiştir.

Katar Başbakanı, Doha’nın Mısır ve Türkiye ile koordineli biçimde barış sürecini ilerletme niyetinde olduğunu da açıklamıştır. Bu çerçevede, Mısır ve Türkiye’nin de katılımıyla yapılacak arabuluculuk toplantılarında Gazze’deki insani felaketin ve zorla yerinden edilmelerin sona erdirilmesinin öncelikli hedef olacağını ifade etmiştir.

Al Sani, açıklamasının sonunda “Arabulucular, bu planı Filistinlilerin haklarını koruyacak bir yola dönüştürmeye çalışıyor.” ifadesini kullanmıştır.

Beyaz Saray Sözcüsünün Açıklamaları

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, 2 Ekim 2025 tarihinde düzenlediği basın brifinginde Donald Trump’ın Gazze planına ilişkin açıklamalarda bulunmuştur. Leavitt, “Hamas’ın bu planı kabul edip bölgede barış ve refah içinde ilerleme fırsatı var. Eğer kabul etmezlerse bunun sonuçları ne yazık ki çok trajik olacak.” ifadelerini kullanmıştır.

Sözcü, Trump’ın Hamas’a 6 Ekim Pazartesi günü Türkiye saatiyle 01.00’e kadar süre verdiğini hatırlatarak, planın “kapsamlı, uygulanabilir ve ayrıntılı bir teklif” olduğunu belirtmiştir. “Şu anda Başkan, Hamas’a bu teklifin kabul edilmesi gereken ve ayrıntılı bir plan olduğunu açıkça iletti. Eğer kabul etmezlerse sonuçları onlar için çok ağır olacak.” değerlendirmesinde bulunmuştur.

Leavitt, gazetecilerin planın siyasi bağlamına dair sorularına yanıt verirken, “Başkan, son birkaç yıldır Orta Doğu’da yaşanan tüm vahşetten derin endişe duyuyor. Bu karmaşayı (Joe) Biden yönetiminden devralmış olması son derece talihsiz.” ifadelerini kullanmıştır.

Ayrıca Leavitt, Trump’ın ilk başkanlık döneminde imzalanan Abraham Anlaşmaları’nı hatırlatarak, “Başkan, İsrail ve Arap ülkeleri arasındaki normalleşme sürecini başlatmıştı ve bu sürecin devam etmesini umuyor.” demiştir.

Trump’ın Ültimatomu ve Açıklamaları

Trump’ın 3 Ekim 2025 Tarihli Açıklaması

ABD Başkanı Donald Trump, 3 Ekim 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, Hamas’a “anlaşmaya varması için” 6 Ekim Pazartesi günü Türkiye saatiyle 01.00’e kadar süre verdiğini duyurmuştur. Trump, açıkladığı Gazze planının “iyi bir plan” olduğunu savunmuş ve “Gazze’de ateşkes planının Hamas tarafından kabul edilmesi” çağrısında bulunmuştur.

Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, “Gazze’de ateşkes planı bölge ülkeleri tarafından da kabul gördü ve bu bölgeye barış getirecek iyi bir plan.” ifadelerini kullanmıştır. Trump, “pazarı pazartesiye bağlayan gece TSİ 01.00’e kadar (ABD doğu saatiyle pazar günü 18.00’e) anlaşmayı kabul etmesi için Hamas’a süre verdiğini” açıklamıştır.

Trump, anlaşmanın sağlanması durumunda şiddetin sona ereceğini belirterek, “Bu, herkes için harika bir anlaşma. Eğer son şans olan bu anlaşma yapılmazsa Hamas için daha önce görülmemiş şekilde kıyamet kopacak.” ifadelerini kullanmıştır. Ayrıca, “Anlaşma sağlanması hâlinde kalan Hamas savaşçılarına dokunulmayacak.” diyerek bunun Hamas için “son şans” olduğunu bildirmiştir.

ABD Başkanı, açıklamasında ayrıca “Filistinlilerin Gazze'nin daha güvenli bölgelerine gitmesini istiyorum.” ifadesine yer vermiş ve “tüm esirlerin hemen serbest bırakılması gerektiğini” vurgulamıştır.

Hamas’ın Yanıtı ve Kabul Edilen Maddeler

Hamas’ın Resmi Yanıtının Sunulması (3 Ekim 2025 Akşamı)

Hamas, 3 Ekim 2025 akşamı yaptığı resmi açıklamayla Donald Trump’ın Gazze Planı’na yanıtını kamuoyuna duyurmuştur. Telegram üzerinden yayımladığı bildiride, “tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılmasını, hayatını kaybedenlerin naaşlarının teslim edilmesini ve Gazze’nin idaresinin bağımsız bir Filistinli organa devredilmesini” kabul ettiğini açıklamıştır.

Açıklamada, “ABD Başkanı Trump’ın önerisinde yer alan Gazze Şeridi’nin geleceğine ve Filistin halkının meşru haklarına ilişkin meselelerin, ilgili uluslararası yasalar ve kararlar temelinde birleşik bir ulusal çerçevede ele alınması gerektiği” belirtilmiştir. Hamas, bu konuların “arabulucular ve dost ülkeler aracılığıyla yürütülecek müzakerelerde açıklığa kavuşturulacağını” bildirmiştir.

Filistinli diplomatik kaynaklar, Hamas’ın yanıtının Mısır ve Katar üzerinden ABD’ye iletildiğini doğrulamıştır. Aynı kaynaklara göre Hamas, planın bazı hükümleri hakkında “daha fazla netlik” talep etmiş ve müzakerelerin arabulucular gözetiminde derhal başlatılmasına hazır olduğunu ifade etmiştir.

Hamas, açıklamasında “hareketin liderlik kurumlarında derin istişareler yürütüldüğünü ve Filistinli güçler, fraksiyonlar ile arabulucu ülkelerle geniş kapsamlı görüşmeler yapıldığını” bildirmiştir. Bu süreçte alınan kararın “sorumlu bir tutumun sonucu” olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca, haraket “Arap, İslam ve uluslararası toplumun Gazze’ye yönelik savaşın durdurulması, esir değişiminin gerçekleştirilmesi, yardımların derhal girişine izin verilmesi, Gazze Şeridi’nin işgalinin reddedilmesi ve Filistin halkının yerinden edilmesine karşı gösterilen çabaları” takdirle karşıladığını açıklamıştır.

Bildiride, Hamas’ın “Trump’ın teklifinde öngörülen değişim formülüne uygun olarak, hem hayatta olan hem de vefat eden tüm İsrailli esirleri sahadaki koşullar uygun hâle geldiğinde serbest bırakmayı kabul ettiği” vurgulanmıştır. Bu kapsamda “detayların müzakere edilmesi için arabulucular aracılığıyla derhâl görüşmelere başlamaya hazır olduğunu” da bildirmiştir.

Hamas ayrıca, Gazze Şeridi’nin yönetimini “Filistin ulusal mutabakatına dayalı, Arap ve İslam ülkelerinin desteğini almış bağımsız Filistinli bir teknokratlar heyetine devretme yönündeki onayını” yinelemiştir. Hamas Siyasi Büro Üyesi Musa Ebu Merzuk, Al Jazeera televizyonuna yaptığı açıklamada, “Prensipte ana hatlarıyla ABD planı üzerinde anlaştık.” ifadesini kullanmıştır. Ebu Merzuk, “Hamas, silahlarını gelecekteki Filistin devletine teslim edecek, çünkü bu konu yalnızca Hamas’ın değil, tüm Filistin halkının karar vereceği ulusal bir meseledir.” demiştir.

Ebu Merzuk, planın uygulanması için “barış gücüyle ilgili tüm detayların açıklığa kavuşturulması gerektiğini” belirterek, “silahlar ve Hamas ile ilgili tüm konularda arabulucular üzerinden müzakereler yapılacağını” açıklamıştır. Gazze’nin yönetiminin “Filistin Yönetimi yetkisi altında bağımsız bir heyete devredilmesi konusunda ulusal mutabakatın bulunduğunu” da hatırlatmıştır.

Bu açıklamanın ardından Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, “Katar, Hamas’ın Başkan Trump’ın planını kabul ettiğini ve planda belirtilen değişim çerçevesi kapsamında tüm rehineleri serbest bırakmaya hazır olduğunu duyurmasını memnuniyetle karşılamaktadır.” ifadelerini kullanmıştır.

Mısır Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada, “Mısır, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Şeridi’nde ateşkes planına yanıt olarak Hamas’ın yaptığı açıklamayı takdirle karşılamaktadır.” demiştir. Açıklamada, Hamas’ın tutumunun “Filistin halkının kanının dökülmesini önleme ve bölge tarihinin karanlık bir dönemini sona erdirme yönündeki samimi arzuyu yansıttığı” belirtilmiştir.

Bu gelişmelerin ardından Trump, “Hamas tarafından az önce yapılan açıklamaya dayanarak, onların kalıcı bir barışa hazır olduklarına inanıyorum. İsrail, Gazze’ye yönelik bombardımanı derhal durdurmalı ki esirleri hızlı ve güvenli bir şekilde çıkarabilelim.” ifadelerini kullanmıştır.

Donald Trump’ın Açıklaması ve Küresel Tepkiler

Donald Trump’ın Video Mesajı (4 Ekim 2025)

ABD Başkanı Donald Trump, 4 Ekim 2025 tarihinde Hamas’ın Gazze Planı’na verdiği yanıtın ardından sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı video açıklamada, “Hamas tarafından az önce yapılan açıklamaya dayanarak, onların kalıcı bir barışa hazır olduklarına inanıyorum. İsrail, Gazze’ye yönelik bombardımanı derhal durdurmalı ki esirleri hızlı ve güvenli bir şekilde çıkarabilelim.” ifadelerini kullanmıştır.

_{Donald Trump'ın 4 Ekim tarihli açıklaması - (The White House)}

Trump, Gazze’deki mevcut güvenlik ortamına işaret ederek, “Detaylarla ilgili olarak hâlihazırda görüşmeler yapıyoruz. Bu yalnızca Gazze ile ilgili değil, uzun zamandır aranan Orta Doğu barışı ile ilgilidir.” değerlendirmesinde bulunmuştur. ABD Başkanı, Hamas’ın esir değişimi önerisini ve ateşkese yönelik olumlu yanıtını “önemli ve umut verici bir gelişme” olarak nitelendirmiştir.

Trump, paylaşımında, “Bu süreci buraya getirmemde bana yardımcı olan ülkelere teşekkür etmek istiyorum; Katar, Türkiye, Suudi Arabistan, Mısır, Ürdün ve diğerleri. Bugün büyük bir gün, her şeyin nasıl sonuçlanacağını göreceğiz. Son sözlerin somut şekilde ortaya konması gerekiyor.” ifadelerini kullanmıştır.

ABD Başkanı, açıklamasında sürecin “çok özel bir dönüm noktası” olduğunu belirterek, “Bu nedenle size şunu söylemek istiyorum: Bugün çok özel bir gün, birçok açıdan belki de eşi benzeri görülmemiş bir gün. Bize destek olan o büyük ülkelere de teşekkür ediyorum. Herkes bu savaşın bitmesini ve Orta Doğu’da barışın tesis edilmesini istiyordu. Bunu başarmaya çok yakınız.” demiştir.

ABD-İsrail Koordinasyonu ve Askeri Durum

Trump’ın 4 Ekim 2025 tarihli “İsrail bombardımanı derhal durdurmalı” çağrısının ardından, Amerikan Axios internet sitesinde yer alan habere göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı’nın açıklamasından “şaşkınlık duyduğunu” ifade etmiştir. Haberde, ismi açıklanmayan bir İsrailli yetkiliye atıfla, Netanyahu’nun Trump’ın açıklamasından önce ABD ile koordineli bir açıklama yapmayı planladığı ancak ABD Başkanı’nın açıklamasının “beklenenden erken” geldiği bildirilmiştir.

Aynı haberde yer alan bilgilere göre, Netanyahu’nun Hamas’ın cevabını başlangıçta “Trump’ın planının reddi” olarak yorumladığı, ancak İsrail güvenlik ve diplomasi çevrelerinde bu değerlendirmenin tam olarak paylaşılmadığı belirtilmiştir. İsrail hükümetindeki bazı yetkililerin, Hamas’ın açıklamasını “olumlu bir tepki” ve “anlaşmaya varılmasına kapı aralayan bir adım” olarak nitelendirdiği aktarılmıştır.

İsrail Başbakanlık Ofisi, 4 Ekim’de yaptığı resmî açıklamada, Hamas’ın “prensipte ana hatlarıyla kabul ettiği” Trump planına ilişkin olarak, “İsrail, tüm rehinelerin derhal serbest bırakılmasını öngören Trump’ın planının ilk aşamasını uygulamaya hazırlanmaktadır.” ifadesini kullanmıştır. Açıklamada ayrıca, “İsrail’in ortaya koyduğu ve Trump’ın vizyonuyla uyumlu ilkeler doğrultusunda savaşı sona erdirmek için ABD ile işbirliği içinde çalışılacağı” belirtilmiştir.

İsrail basınına yansıyan haberlerde, Başbakanlık Ofisi açıklamasının ardından ordu komutasına “Gazze’deki saldırı yoğunluğunun azaltılması” talimatı verildiği bildirilmiştir.

Aynı gün, İsrail’de esir ailelerinin oluşturduğu platformdan yapılan açıklamada, “Trump’ın Gazze’de esir tutulan İsraillileri geri getirme ve savaşı sona erdirme konusundaki kararlılığı desteklenmektedir.” ifadesine yer verilmiştir. Aileler, Başbakan Netanyahu’ya yönelik çağrılarında, “Tüm rehinelerimizi evlerine geri getirmek için bir an önce etkili ve hızlı müzakerelere başlanmalıdır.” açıklamasında bulunmuştur.

İsrail ana muhalefet partisi Gelecek Var (Yesh Atid) lideri Yair Lapid, ABD merkezli X platformunda yaptığı paylaşımda, Trump’ın Gazze planını “benzeri görülmemiş bir fırsat” olarak nitelendirmiştir. Lapid, “İsrail’in, anlaşmanın son ayrıntılarını netleştirmek için Başkan Trump liderliğindeki müzakerelere katılacağını duyurması gerekiyor.” ifadesini kullanmıştır.

Küresel Tepkiler

Hamas’ın 3 Ekim’deki açıklamasının ardından, birçok ülke ve uluslararası kurumdan ardı ardına değerlendirmeler yapılmıştır. Türkiye, Katar ve Mısır başta olmak üzere bölgesel arabulucu ülkeler Hamas’ın yanıtını “yapıcı bir gelişme” olarak nitelendirmiştir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hamas'ın Gazze'de ateşkesin tesisine yönelik plana verdiği yanıtın, kalıcı barışın sağlanması noktasında yapıcı ve önemli bir adım olduğunu belirtmiştir. Erdoğan, NSosyal hesabından yaptığı paylaşımda, "Hamas'ın Gazze'de ateşkesin tesisine yönelik plana verdiği yanıt, kalıcı barışın sağlanması noktasında yapıcı ve önemli bir adımdır." ifadelerini kullanmıştır.

Şimdi yapılması gerekenin İsrail'in tüm saldırılarını derhal durdurması ve ateşkes planına uyması olduğunu vurgulayan Erdoğan, paylaşımında şunları kaydetmiştir: "Gazze'ye insani yardımların ulaştırılması ve kalıcı barışın sağlanması adına tüm adımlar vakit kaybetmeden atılmalı, küresel vicdanı derinden yaralayan bu soykırım, bu utanç tablosu artık son bulmalıdır. Türkiye olarak görüşmelerin Filistin halkı için en hayırlı şekilde neticelenmesi, uluslararası toplumun da destek verdiği iki devletli çözümün hayata geçirilmesi için tüm imkanlarımızla mücadele etmeyi sürdüreceğiz."

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Katar, Hamas’ın Başkan Trump’ın planını kabul ettiğini ve planda belirtilen değişim çerçevesi kapsamında tüm rehineleri serbest bırakmaya hazır olduğunu duyurmasını memnuniyetle karşılamaktadır.” ifadelerini kullanmıştır. Ensari, Katar’ın ABD ve Mısır ile koordinasyon içinde Gazze’de saldırıların sona erdirilmesi için müzakereleri sürdürdüğünü belirtmiştir.

Mısır Dışişleri Bakanlığı ise yazılı bir açıklama yayımlayarak, “Mısır, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Şeridi’nde ateşkes planına yanıt olarak Hamas’ın yaptığı açıklamayı takdirle karşılamaktadır.” ifadesini kullanmıştır. Açıklamada, Hamas’ın tutumunun “Filistin halkının kanının dökülmesinden kaçınma ve sivillerin hayatını koruma yönündeki samimi arzuyu yansıttığı” belirtilmiştir. Mısır yönetimi, planın uygulanmasıyla birlikte “barışa doğru yeni bir aşamanın başlayacağını” ve uluslararası toplumun iki devletli çözüm temelinde bölgesel istikrarın sağlanmasına katkı sunabileceğini vurgulamıştır.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres de New York’taki açıklamasında, “Gazze’de açılan bu diplomatik pencere değerlendirilmelidir.” ifadesini kullanmıştır. Guterres, Hamas’ın açıklamasını “önemli bir gelişme” olarak nitelendirmiş, taraflara “derhal ateşkes ve insani yardımların engelsiz geçişi için fırsatı değerlendirme” çağrısı yapmıştır.

Avrupa ülkeleri de gelişmeleri olumlu yönde değerlendirmiştir. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Tarafların diyalog ve uzlaşı yönünde attığı her adım Avrupa tarafından desteklenmelidir.” açıklamasında bulunmuştur. Almanya Başbakanı Friedrich Merz ise Hamas’ın açıklamasını “barış için uzun süredir beklenen bir işaret” olarak nitelendirmiştir.

Asya ülkeleri arasında Malezya Başbakanı Anwar İbrahim, “Önceliğimiz Gazze’deki canları kurtarmaktır.” diyerek Trump planına verilen yanıtı memnuniyetle karşıladıklarını açıklamıştır. Hindistan Dışişleri Bakanlığı, “Planın uygulanabilirliği, tüm tarafların samimi katılımına bağlıdır.” açıklamasında bulunmuş, Çin Dışişleri Bakanlığı ise “ateşkes sürecini destekleyecek her yapıcı adıma hazır olduklarını” bildirmiştir.

Türkiye ve 7 Ülkeden Ortak Açıklama

Türkiye, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Pakistan, Suudi Arabistan, Katar ve Mısır dışişleri bakanları 5 Ekim 2025 tarihinde Donald Trump’ın Gazze’de ateşkes planına ve Hamas’ın bu plana verdiği yanıta ilişkin ortak bir bildiri yayımlamıştır. Açıklamada, sekiz ülkenin “Hamas’ın ABD Başkanı Trump’ın Gazze’deki saldırıların sona erdirilmesi, tüm esirlerin serbest bırakılması ve uygulama mekanizmalarına ilişkin müzakerelerin derhal başlatılması yönündeki önerisine verdiği yanıtı memnuniyetle karşıladığı” ifade edilmiştir.

Dışişleri bakanları, Trump’ın “İsrail bombardımanlarını derhal durdurma” çağrısını ve “takas anlaşmasının uygulanmasına başlanması” yönündeki mesajını da memnuniyetle karşıladıklarını bildirmiştir. Ortak bildiride, “Bu gelişmelerin kapsamlı ve sürdürülebilir bir ateşkese ulaşmak, Gazze halkının karşı karşıya olduğu ağır insani koşulları hafifletmek bakımından gerçek bir fırsat teşkil ettiği” belirtilmiştir.

Açıklamada ayrıca, Hamas’ın Gazze’nin idaresini “bağımsız teknokratlardan oluşan geçici Filistin İdari Komitesine devretmeye hazır olduğunu açıklamasının” önemli bir adım olduğu vurgulanmıştır. Bakanlar, planın tüm unsurlarını ele almak üzere müzakerelerin derhâl başlatılması gerektiğine işaret etmişlerdir.

Sekiz ülkenin dışişleri bakanları, “Gazze’deki saldırıların derhâl sona erdirilmesine yönelik kararlılıklarını” yinelemiş, Filistinlilerin yerlerinden edilmemesini, sivillerin güvenliğini ve insani yardımların kesintisiz ulaşmasını garanti altına alacak bir güvenlik mekanizmasının kurulmasının önemini vurgulamıştır. Bildiride, “İsrail’in bölgeden tam çekilmesini, Gazze’nin yeniden inşasını ve iki devletli çözüm temelinde adil barış yolunun oluşturulmasını hedefleyen ortak kararlılık” teyit edilmiştir.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Açıklamaları

ABD Başkanı Donald Trump, 5 Ekim 2025 tarihinde CNN’e verdiği röportajda Hamas’ın Gazze’de yönetimde kalmayı sürdürmesi hâlinde “tamamen yok olacağını” söylemiştir. Trump, kendisine yöneltilen “Hamas, Gazze’de iktidarı devretmeyi reddederse ne olur?” sorusuna “Tam bir yok oluş.” yanıtını vermiştir.

Trump, röportajda İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ateşkes planına uyduğunu savunmuş, Hamas’ın ise “yakında” gerçek niyetinin ortaya çıkacağını belirtmiştir. Ayrıca, “Gazze’de ateşkes sağlanması için sunduğum önerinin gerçeğe dönüşmesi konusunda umutluyum ve bunu başarmak için çok çalışıyorum.” ifadelerini kullanmıştır.

ABD Başkanı’nın bu açıklamasını yaptığı gün, Gazze’de İsrail ordusunun saldırılarında en az 67 Filistinlinin hayatını kaybettiği bildirilmiştir. Trump, aynı gün Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, “İsrail’in esirlerin serbest bırakılması ve barış anlaşmasının tamamlanması için bombalamaları geçici olarak durdurmasını takdir ediyorum.” demiştir.

Aynı gün Amerikan Axios haber sitesinde yer alan bilgilere göre, ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu telefonla aramış ve Hamas’ın açıklamasına yönelik tepkisi nedeniyle kendisine “Kahretsin, neden her zaman böyle olumsuzsun?” sözleriyle çıkışmıştır.

Habere göre, Netanyahu görüşmede Trump’a “Hamas’ın yanıtının hiçbir anlamı olmadığını ve kutlanacak bir şey bulunmadığını” söylemiş, bunun üzerine Trump sinirlenerek söz konusu ifadeyi kullanmıştır.

Mısır’da Düzenlenen Gazze Ateşkes Görüşmeleri

6 Ekim 2025 tarihinde Mısır’ın ev sahipliğinde, İsrail ve Hamas arasında gerçekleştirilecek görüşmeler, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı 20 maddelik Gazze planı çerçevesinde yürütülecektir. Mısır Dışişleri Bakanlığı, Kahire ve Şarm eş-Şeyh kentlerinde düzenlenecek görüşmelerin “Gazze’deki (savaşın) sona erdirilmesi ve bölgesel istikrarın yeniden sağlanması” hedefiyle organize edildiğini açıklamıştır. Görüşmelerin dolaylı yürütüleceği, yani tarafların aynı masada doğrudan bir araya gelmeyeceği belirtilmiştir.

_{İsrail saldırıları altındaki Gazze'de günlük yaşam, 5 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

ABD yönetimi, müzakerelerin hızlı sonuçlanması için arabuluculuk desteği sağladığını açıklamış ve Donald Trump’ın danışmanları Jared Kushner ile Steve Witkoff’u görüşmelere gözlemci olarak Mısır’a göndermiştir. ABD Başkanı Trump, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Hamas’ın kalıcı barışa hazır olduğunu” ve “İsrail’in bombardımanı derhal durdurması gerektiğini” ifade etmiştir.

Görüşmelere Katılan Taraflar ve Heyetler

Hamas Heyeti

Hamas heyeti, Gazze’deki siyasi lider Halil el-Hayye başkanlığında oluşturulmuştur. 6 Ekim'de hareketin yaptığı yazılı açıklamada, “Halil el-Hayye başkanlığındaki heyetin ateşkes, işgal güçlerinin çekilmesi ve esir değişimi konularında müzakerelere başlamak üzere Mısır’a ulaştığı” belirtilmiştir. El-Hayye, Hamas’ın siyasi bürosunun kıdemli üyelerinden biri olup, 2006 yılında Filistin Yasama Konseyi’ne seçilmiş ve birçok kez arabuluculuk süreçlerinde müzakere heyetlerini yönetmiştir.

El-Hayye’nin başkanlığındaki heyet, Gazze’deki soykırımın sona erdirilmesi sürecinde hem askeri hem de siyasi konuları temsil etme yetkisine sahiptir. Hamas kaynakları, müzakerelerde öncelikli gündem maddelerinin “kalıcı ateşkesin uygulanma mekanizması, İsrail ordusunun Gazze’den çekilmesi ve karşılıklı esir takasının güvenli biçimde gerçekleştirilmesi” olduğunu bildirmiştir.

Halil el-Hayye, Eylül 2025’te Katar’da İsrail tarafından düzenlenen başarısız bir suikast girişiminden sağ kurtulmuş, aynı saldırıda oğlu Homam el-Hayye ile ofis direktörü Cihad Lebad hayatını kaybetmiştir.

Hamas heyetinin Kahire’ye ulaşmasının ardından, tarafların dolaylı olarak Mısır güvenlik kurumları aracılığıyla iletişim kuracağı açıklanmıştır. Ziyaretin süresine ve görüşme takvimine dair ayrıntılar paylaşılmamış ancak Mısır basınında yer alan haberlere göre ilk oturumların “ön hazırlık ve teknik koordinasyon” düzeyinde yürütüleceği belirtilmiştir.

İsrail Heyeti

İsrail heyetine, Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer başkanlık etmektedir. İsrail Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamada, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Dermer liderliğindeki müzakere heyetine “Trump’ın Gazze ateşkes planını görüşmek üzere Mısır’a gitme” talimatı verdiği bildirilmiştir. Heyetin 6 Ekim sabahı Şarm eş-Şeyh’e hareket ettiği, burada arabulucularla birlikte Hamas’ın sunduğu yanıtın teknik detaylarını ele alacağı açıklanmıştır.

İsrail heyetinin Mısır’daki görüşmelerdeki öncelikli gündemi, Hamas’ın serbest bırakmayı kabul ettiği İsrailli esirlerin teslim sürecini hızlandırmak ve bunun karşılığında Filistinli tutukluların iadesine dair güvenlik mekanizmalarını belirlemek olarak açıklanmıştır. Tel Aviv yönetimi, planın ilk aşamasında Gazze’deki askerî unsurlarını “sarı hat” olarak tanımlanan sınıra geri çekmeye hazırlandığını belirtmiştir.

İsrail Savunma Bakanı İsrael Katz’ın, “Gazze Şeridi’nin askerden arındırılacağı ve İsrail ordusunun belirli güvenlik bölgelerinde kalmaya devam edeceği” yönündeki açıklamaları, planın uygulanabilirliği açısından tartışma konusu olmuştur. İsrail ordusu, müzakerelerin öncesinde Gazze’nin kuzeyinde operasyonlarını sürdürmüş; 5 Ekim’de en az 24 Filistinlinin yaşamını yitirdiği bildirilmiştir.

_{İsrail saldırıları altındaki Gazze'de günlük yaşam, 5 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İsrail tarafı, görüşmelerin dolaylı yürütülmesine rağmen, ABD ve Mısır arabulucuları üzerinden Hamas’ın taleplerine “sınırlı esneklik” gösterebileceğini ifade etmiştir. Netanyahu hükümeti, müzakerelerin sonucuna bağlı olarak ilk aşamanın tamamlanmasının ardından “Gazze’deki askeri operasyonların kapsamını yeniden değerlendireceğini” açıklamıştır.

ABD Temsilcileri ve Arabulucular

ABD Başkanı Donald Trump, görüşmelere katılmak üzere iki özel temsilci görevlendirmiştir: Trump’ın damadı ve başdanışmanı Jared Kushner ile Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff. Her iki isim de Kahire ve Şarm eş-Şeyh hattında arabuluculuk yapan Mısır ve Katar temsilcileriyle koordineli biçimde çalışmaktadır.

Beyaz Saray kaynaklarına göre Witkoff ve Kushner, görüşmelerin teknik boyutunda özellikle esir değişimi ve ateşkesin denetimiyle ilgili “uygulama prosedürlerini” netleştirmek üzere görevlendirilmiştir. Axios muhabiri Barak Ravid, Beyaz Saray’dan edindiği bilgiye dayanarak “temsilcilerin Mısır’da esirlerin serbest bırakılmasıyla ilgili teknik ayrıntıları kesinleştireceğini ve kalıcı barış anlaşmasını görüşeceklerini” aktarmıştır.

Trump, 5 Ekim’de sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Bu görüşmeler çok başarılı bir şekilde ilerliyor, teknik ekipler pazartesi günü Mısır’da tekrar bir araya gelecek. İlk aşamanın bu hafta tamamlanması gerekiyor, herkes hızlı hareket etmeli.” ifadelerini kullanmıştır.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise, CBS kanalına yaptığı açıklamada, “Rehinelerin serbest bırakılması süreci devam eden bombardıman altında yürütülemez, bu nedenle İsrail’in saldırıları durdurması gerekir.” demiştir.

Mısır’ın Arabuluculuk Rolü

Mısır Dışişleri Bakanlığı, 5 Ekim 2025 tarihinde yaptığı yazılı açıklamada, Kahire’nin ve Şarm eş-Şeyh’in Hamas ile İsrail heyetleri arasındaki dolaylı müzakerelere ev sahipliği yapacağını duyurmuştur. Açıklamada, görüşmelerin “Gazze Şeridi’ndeki (savaşın) sona erdirilmesi, insani koşulların iyileştirilmesi ve kalıcı barışın sağlanması” amacıyla düzenlendiği belirtilmiştir.

Mısır yönetimi, arabuluculuk faaliyetlerini ABD ve Katar ile koordinasyon içinde yürütmektedir. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Bu görüşmelerin bölgesel istikrarın yeniden tesis edilmesi ve Gazze halkının maruz kaldığı insani krizin hafifletilmesi açısından kritik öneme sahip olduğunu” ifade etmiştir. Açıklamada, müzakerelerin dolaylı yürütüleceği, tarafların aynı masada oturmayacağı, iletişimin arabulucular üzerinden sağlanacağı vurgulanmıştır.

Mısır güvenlik kaynakları, Kahire’de oluşturulan üç aşamalı arabuluculuk planının ilk etabında tarafların pozisyonlarının netleştirileceğini, ikinci aşamada teknik heyetlerin sahadaki uygulama koşullarını ele alacağını, üçüncü aşamada ise ateşkesin uluslararası onay sürecinin değerlendirileceğini belirtmiştir.

Ayrıca Mısır Dışişleri Bakanı, 6 Ekim sabahı yaptığı açıklamada, “Bu sürecin hem savaşın sona erdirilmesine hem de Filistin halkının çektiği acıların hafiflemesine katkı sağlamasını umuyoruz.” ifadelerini kullanmıştır.

Gazze Ateşkes Planının İlk Aşaması Onaylanması

Trump’ın Açıklaması

ABD Başkanı Donald Trump, 9 Ekim 2025 tarihinde sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail ile Hamas’ın Gazze’de yürütülen ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştur. Trump, “İsrail ve Hamas’ın, barış planımızın ilk aşamasını onayladığını duyurmaktan büyük gurur duyuyorum.” ifadesini kullanmıştır.

Trump, anlaşma kapsamında tüm esirlerin çok yakında serbest bırakılacağını ve İsrail ordusunun “üzerinde mutabık kalınan hatta” çekileceğini belirtmiştir. Bu gelişmenin, “İsrail’in güçlü, kalıcı ve sonsuz bir barışa doğru attığı ilk adım” olduğunu ifade etmiştir.

ABD Başkanı ayrıca, sürece katkıda bulunan ülkelere teşekkür ederek, “Bu tarihi ve benzeri görülmemiş olayın gerçekleşmesi için bizimle birlikte çalışan Katar, Mısır ve Türkiye’den arabuluculara teşekkür ediyoruz.” açıklamasını yapmıştır. Trump, anlaşmanın Arap ve Müslüman dünyası, İsrail, ABD ve bölge ülkeleri için son derece önemli bir dönüm noktası olduğunu vurgulamıştır.

Hamas’ın Açıklaması

Hamas, Filistinli gruplarla yürütülen müzakerelerin ardından Gazze’de ateşkes anlaşmasına varıldığını doğrulamıştır. Yapılan yazılı açıklamada, “Hamas, Gazze’ye yönelik savaşın sona erdirilmesini, işgalcilerin çekilmesini, yardımların girişini ve esir takasını öngören bir anlaşmaya varıldığını duyurur.” ifadesi yer almıştır.

Açıklamada, arabuluculuk yapan ülkelere teşekkür edilerek, “Katar, Mısır ve Türkiye’deki arabulucu kardeşlerimizin çabalarını büyük bir takdirle karşılıyoruz. Ayrıca savaşın nihai olarak sona ermesini ve işgalci İsrail’in Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesini hedefleyen ABD Başkanı Donald Trump’ın çabalarını da takdir ediyoruz.” denilmiştir.

Hamas, anlaşmanın uygulanmasında garantör devletlerin ve uluslararası çevrelerin rolüne vurgu yaparak, İsrail hükümetinin mutabakatın gerekliliklerini yerine getirmeye zorlanması çağrısında bulunmuştur. Açıklamada ayrıca, “Bu büyük fedakarlıklar ve dik duruş, işgalci İsrail’in boyun eğdirme ve yerinden etme planlarını başarısızlığa uğrattı.” ifadeleri yer almıştır.

Esir Takası ve Uygulama Süreci

Hamas, ateşkes anlaşmasının ilk aşamasında öngörülen esir takası kapsamında serbest bırakılması planlanan Filistinlilerin listesinin iletildiğini bildirmiştir. Liste üzerindeki mutabakatın ardından, isimlerin kamuoyuyla paylaşılacağı açıklanmıştır.

Hamas, İsrail hapishanelerindeki Filistinlilerin serbest bırakılmasının birincil öncelikleri arasında yer aldığını belirterek, “Son Filistinli esir serbest kalana kadar çabalarımız sürecektir.” ifadesini kullanmıştır.

Katar'ın Açıklamaları

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Hamas ile İsrail arasında yürütülen müzakerelerde “savaşın sona ermesini, esirlerin ve tutukluların serbest bırakılmasını ve yardımların girişini sağlayacak ilk aşamanın” tüm hükümleriyle kabul edildiğini duyurmuştur. Ensari, uygulama mekanizmalarına ilişkin detayların daha sonra paylaşılacağını belirtmiştir.

İsrail'in Açıklamaları

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise ateşkes anlaşmasının duyurulmasının ardından yaptığı yazılı açıklamada, “Tanrı’nın izniyle tüm hepsini (esirleri) geri getireceğiz.” ifadesine yer vermiştir. Bu açıklama, Tel Aviv yönetiminin Gazze’de tutulan İsrailli esirlerin iadesine odaklandığını göstermiştir.