KÜRE LogoKÜRE Logo
Gündem
kure star outline
Donald Trump’ın Gazze Planı (2025)
fav gif
Kaydet
ABD Başkanı Trump, 29 Eylül'de 20 maddelik Gazze Planı'nı açıklamıştır. Plan, Gazze’nin geçici yönetim altında uluslararası denetimle yeniden inşasını ve Hamas’ın yönetimden dışlanmasını şart koşmaktadır.
Donald Trump’ın Gazze Planı (2025) image
Ai badge logo

Bu madde yapay zeka desteği ile üretilmiştir.

30 Eylül 2025

Donald Trump’ın Gazze Planı, 29 Eylül 2025 tarihinde Beyaz Saray’da açıklanmış olan, Gazze’deki çatışmayı sona erdirmeyi amaçlayan 20 maddelik kapsamlı bir barış önerisidir. Plan, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun katılımıyla duyurulmuş ve kabul edilmesi hâlinde savaşın derhâl sona ermesini, esirlerin serbest bırakılmasını, insani yardımın kesintisiz şekilde Gazze’ye ulaşmasını ve İsrail’in kademeli olarak bölgeden çekilmesini öngörmüştür.


İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları, 29 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)


Plan, Gazze’nin geçici bir teknokrat Filistin komitesi tarafından yönetilmesini, uluslararası denetim altında yeniden inşa edilmesini ve Hamas’ın yönetimde herhangi bir rol üstlenmemesini şart koşmuştur. Ayrıca ABD öncülüğünde kurulacak bir “Uluslararası İstikrar Gücü” (ISF) ile güvenliğin sağlanması, ekonomik kalkınma programlarının devreye alınması ve uzun vadede Filistin’in kendi kaderini tayin hakkına koşullu bir yol açılması planın temel unsurlarından biri olmuştur.


Trump ve Netanyahu Beyaz Saray'da düzenlenen basın toplantısında, 20 maddelik Gazze planını açıklıyor, 29 Eylül 2025 - (Anadolu Ajansı)

Arka Plan ve Planın Açıklanması

Donald Trump’ın 20 maddelik Gazze Planı, 29 Eylül 2025 tarihinde Washington’da Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapılan görüşme sonrasında düzenlenen basın toplantısında açıklanmıştır. Bu görüşme, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının devam ettiği ve uluslararası kamuoyunda acil ateşkes çağrılarının yoğunlaştığı bir dönemde gerçekleştirilmiştir. Netanyahu yönetimi, Gazze’de artan sivil kayıplar ve yıkım nedeniyle diplomatik baskı altındayken, Trump yönetimi bu noktada bir "barış planı" önerisi açıklamıştır.


Planın duyurulmasından önce Trump, Birleşmiş Milletler (BM) 80. Genel Kurulu marjında Türkiye, Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Mısır, Pakistan ve Endonezya liderleriyle görüşmeler yapmıştır. Bu temaslar sırasında yeni bir barış planının ana hatları üzerinde mutabakata varıldığı ve söz konusu ülkelerin desteğinin alındığı belirtilmiştir. Trump, bu görüşmelerden sonra yaptığı açıklamada planı “zirve boyunca yaptığı en önemli girişim” olarak nitelendirmiştir.


Trump’ın sunduğu plan, önceki barış girişimlerine atıf yapılarak kurgulanmıştır. 2020’de ilan edilen “Trump Barış Planı” ile Suudi-Fransız ortak önerisinin unsurları bu planda yer almıştır. Plan, Filistin Yönetimi’nin reform sürecini tamamlaması şartına bağlanarak Gazze’nin yeniden Filistin Yönetimi’ne devredilebileceğini öngörmüştür.

Planın Ana Maddeleri

Hamas’ın Rolünün Sona Erdirilmesi ve İmar Süreci

Planın ilk maddeleri, Hamas’ın Gazze’nin yönetiminde herhangi bir rol üstlenmemesini ve askerî kapasitesinin tamamen tasfiye edilmesini öngörmüştür. Buna göre Hamas ve diğer silahlı gruplar, yönetimden çekilecek ve tüneller ile silah üretim tesisleri de dahil olmak üzere tüm askeri altyapı imha edilecektir.


İmar başlığı altında ise altyapının yeniden inşası, su, elektrik ve kanalizasyon sistemlerinin onarımı, hastane ve fırınların yeniden işler hâle getirilmesi ve yıkılan yolların açılması için gerekli ekipmanların bölgeye girişine izin verilmesi kararlaştırılmıştır. İnsani yardım akışı, 19 Ocak 2025 tarihli yardım anlaşmasında belirlenen standartlar çerçevesinde garanti altına alınmıştır. Bu kapsamda, yardımların kesintisiz ve iki tarafın müdahalesi olmadan Birleşmiş Milletler, Kızılay ve diğer uluslararası kuruluşlar aracılığıyla bölgeye ulaştırılması planlanmıştır.


Refah Sınır Kapısı’nın yeniden açılması da plana dahil edilmiştir. Bu sınır kapısı, uluslararası denetim altında iki yönlü geçişlere imkan tanıyacak ve imar için gerekli malzemenin girişini kolaylaştıracaktır.

Ateşkes ve Rehineler

Planın kritik unsurlarından biri, ateşkesin sağlanması ve esirlerin karşılıklı olarak serbest bırakılmasıdır. Buna göre, İsrail’in planı kamuoyuna açık şekilde kabul etmesinden itibaren 72 saat içinde tüm rehinelerin serbest bırakılması öngörülmüştür.


Rehine değişimi çerçevesinde, İsrail tüm rehineler iade edildikten sonra 1.700 Gazzeliyi serbest bırakmayı kabul etmiştir. Bu gruba, 7 Ekim 2023 sonrası gözaltına alınan 250 müebbet hapis cezası mahkumu ile tüm kadın ve çocuklar dahil edilmiştir. Ayrıca naaşı iade edilecek her İsrailli esir karşılığında 15 Gazzelinin cenazesinin ailelerine teslim edilmesi kararlaştırılmıştır.


Plan, rehinelerin iadesi sonrası Hamas üyelerine belirli koşullar altında af öngörmüştür. Silahlarını bırakmayı ve barışçıl yaşama katılmayı taahhüt eden Hamas üyelerinin affedilmesi, ayrıca Gazze’den ayrılmak isteyenlerin güvenli çıkışına imkan sağlanması maddeler arasında yer almıştır.

Geçiş Yönetimi ve Barış Kurulu

Plan, Gazze’nin idaresi için geçici bir yönetim yapısı öne sürmüştür. Bu yapı, Hamas ve diğer silahlı grupların yönetimde herhangi bir rol üstlenmediği bir model olarak tasarlanmıştır. Geçici yönetim, teknokrat ve apolitik bir Filistin komitesi tarafından yürütülecektir. Bu komite, günlük kamu hizmetlerini (belediye hizmetleri, sağlık, eğitim ve temel altyapı işlevleri) sağlamakla yükümlü olacaktır. Komitenin üyeleri nitelikli Filistinlilerden ve uluslararası uzmanlardan oluşacaktır.


Komite, “Barış Kurulu” adı verilen uluslararası bir denetim mekanizması altında faaliyet gösterecektir. Barış Kurulu’nun başkanlığını Donald Trump üstlenecek, kurulda eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in yanı sıra daha sonra belirlenecek başka devlet başkanları ve üst düzey uluslararası temsilciler yer alacaktır.


Barış Kurulu, Gazze’nin yeniden imarı ve kalkınması için çerçeve oluşturacak, finansmanı yönetecek ve süreci uluslararası standartlara uygun biçimde denetleyecektir. Bu yapı, Filistin Yönetimi’nin gerekli reformları tamamlayarak Gazze’nin kontrolünü güvenli ve etkili bir şekilde devralabileceği zamana kadar görev yapacaktır.

Ekonomi ve Kalkınma Unsurları

Plan kapsamında, “Trump Ekonomik Kalkınma Planı” adıyla bölgeye istihdam, yatırım ve ticaret imkanlarının sağlanacağı iddia edilen bir program da öne sürülmüştür. Gazze’de özel bir ekonomik bölge kurulması planlanmıştır. Bu bölge, uluslararası yatırımcılar için tercihli tarife ve erişim oranlarıyla desteklenecek, altyapısı modern standartlara uygun biçimde tasarlanacaktır. Yatırımların güvence altına alınabilmesi için Barış Kurulu’nun finansal çerçeveyi yönetmesi, uluslararası fonların denetimli şekilde kullanılması ve yerel istihdamın önceliklendirilmesi kararlaştırılmıştır.

Uluslararası İstikrar Gücü (ISF)

Plan, Gazze’de güvenlik düzenlemelerinin sağlanması amacıyla Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) adlı geçici bir güvenlik mekanizmasının oluşturulmasını öngörmüştür. Bu güç, ABD’nin öncülüğünde Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte teşkil edilecek ve Gazze’ye derhal konuşlandırılacaktır.


ISF’nin temel görevi, Gazze’de yeni kurulacak Filistinli polis güçlerine eğitim ve destek sağlamak, sınır güvenliğini tesis etmek ve iç istikrarı korumak olmuştur. Bu kapsamda özellikle Ürdün ve Mısır gibi ülkelerle istişare edilmesi, planın detayları arasında yer almıştır.


Güç, sadece iç güvenliği değil, aynı zamanda İsrail ve Mısır’la olan sınır bölgelerinin güvenliğini de üstlenecektir. ISF’nin bölgede kontrolü ve istikrarı sağlamasıyla birlikte, İsrail ordusunun kademeli olarak çekilmesi için belirlenen takvim işlemeye başlayacaktır.


İsrail ordusunun geri çekilme süreci, ABD, İsrail ordusu, ISF ve diğer garantörler tarafından belirlenen standartlara ve zaman çizelgesine göre aşamalı biçimde yürütülecektir. İsrail, işgal ettiği Gazze topraklarını, geçici hükûmetle yapılacak anlaşmalar doğrultusunda kademeli olarak ISF’ye devredecektir. Bununla birlikte, plan İsrail’in sınırlı bir güvenlik çemberi varlığını sürdürebileceğini de belirtmiştir.


İsrail'in Gazze'den geri çekilme planının aşamalarını gösteren harita - (Anadolu Ajansı)

İsrail ve Filistin Taraflarının Tutumları

İsrail’in Tutumu

Başbakan Binyamin Netanyahu, Beyaz Saray’daki ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, Trump’ın Gazze planını desteklediğini ve bu planın “savaş hedeflerini gerçekleştirdiğini” ifade etmiştir. Netanyahu, Hamas’ın planı kabul etmesi halinde İsrail’in makul bir geri çekilme adımı atacağını dile getirmiştir.


Netanyahu, Gazze’nin silahsızlandırılması ile orantılı olarak İsrail’in bölgeden çekileceğini belirtmiştir. Bununla birlikte, İsrail ordusunun güvenlik çemberi içinde bir süre daha bölgede kalacağını vurgulamıştır. İsrail’in hedefi, Gazze’de barışçıl bir sivil idarenin kurulması ve bu idarenin ne Hamas ne de mevcut Filistin Yönetimi tarafından yönetilmemesi olarak açıklanmıştır.


Netanyahu ayrıca, kurulacak “Barış Kurulu”nun başarılı olması hâlinde savaşın kalıcı olarak sona erdirilebileceğini belirtmiş ancak Hamas’ın planı reddetmesi durumunda İsrail’in “işi kendi başına bitireceğini” iddia etmiştir.

İsrail İç Siyasetinde Tepkiler

İsrail savaş kabinesi üyesi ve ana muhalefet liderlerinden biri olan Benny Gantz, Trump’ın Gazze planını destekleyen bir açıklama yapmıştır. Gantz, plana dair yaptığı değerlendirmede, İsrail’in güvenlik çıkarlarının korunduğunu ve planın İsrail için kabul edilebilir unsurlar içerdiğini belirtmiştir. Açıklamasında, esirlerin serbest bırakılması ve Hamas’ın silahsızlandırılması maddelerinin önemini özellikle vurgulamıştır.


İsrail Maliye Bakanı ve aşırı sağcı partilerden Dinî Siyonizm Partisi lideri Bezalel Smotrich, planı sert bir şekilde eleştirmiştir. Smotrich, Trump’ın planını “Netanyahu’nun liderliğinin bir trajedisi” olarak nitelendirmiştir. Ona göre plan, İsrail’in Gazze’deki askerî hedeflerinden geri adım atması anlamına gelmektedir. Smotrich, Hamas’ın tamamen tasfiye edilmeden ve Gazze üzerinde tam kontrol sağlanmadan yapılacak bir anlaşmanın İsrail için kabul edilemez olduğunu savunmuştur.

Uluslararası Tepkiler

Bölgesel Tepkiler

Türkiye

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Trump’ın Beyaz Saray’da açıkladığı 20 maddelik Gazze planına ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Gazze’de akan kanın durması ve ateşkesin sağlanması için ABD Başkanı Sayın Trump’ın gösterdiği çabayı ve liderliği takdir ediyorum. Tarafların kabul edeceği adil ve kalıcı bir barışın tesis edilmesi için Türkiye olarak biz de sürece katkı vermeye devam edeceğiz” ifadelerini kullanmıştır. Erdoğan, insani yardımların engelsiz biçimde Gazze’ye ulaştırılması ve iki devletli çözüm perspektifinin korunmasının önemini vurgulamıştır. Ayrıca Türkiye, planın uygulanması için uluslararası toplumla işbirliğine hazır olduğunu belirtmiştir.

Mısır ve Katar

Mısır ve Katar, Trump’ın açıkladığı planı Hamas’a iletmişlerdir. Filistinli kaynaklara göre, planın bir nüshası Hamas’a ulaşmış ve Hamas, Katar ile Mısır’a planı “olumlu ve objektif şekilde inceleyeceğini” bildirmiştir. El-Kahire News kanalına konuşan Mısırlı bir emniyet yetkilisi, planın Hamas’a ulaştırıldığını doğrulamıştır. Hamas’ın üst düzey yöneticilerinden Mahmud Merdavi ise El-Aksa televizyonuna verdiği demeçte, planın İsrail’in düşüncesine yakın olduğunu, muğlak ifadeler içerdiğini ve güvence sunmadığını açıklamıştır. Merdavi, planın Filistin Devleti’nin tanınmasına yönelik uluslararası desteği bastırmayı amaçladığını savunmuş ve Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını içermeyen hiçbir teklifin kabul edilmeyeceğini vurgulamıştır.

Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)

Trump’ın planının duyurulmasından önce BM 80. Genel Kurulu marjında düzenlenen toplantıda, Suudi Arabistan ve BAE liderleri Türkiye, Katar, Mısır, Ürdün, Pakistan ve Endonezya ile birlikte planın ana hatlarını desteklediklerini açıklamışlardır. Bu ülkeler, Gazze’de ateşkesin sağlanması, esirlerin serbest bırakılması ve bölgeye insani yardım ulaştırılmasının öncelikli olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca İsrail’in Gazze’den aşamalı çekilmesini öngören düzenlemenin önemine dikkat çekmişlerdir.

Ürdün ve Pakistan

Ürdün ve Pakistan, planı destekleyen bölgesel ülkeler arasında yer almıştır. Her iki ülke de ateşkesin bir an önce sağlanması ve insani yardım koridorlarının açılması gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca planın, iki devletli çözüm doğrultusunda Filistin’in siyasi ufkunu canlandırabilecek bir fırsat sunduğunu ifade etmişlerdir.

Körfez İşbirliği Konseyi (KİK)

Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Casim el-Budeyvi, yaptığı yazılı açıklamada, Trump’ın planındaki önerileri olumlu bulduklarını belirtmiştir. Budeyvi, planın Filistin halkının vazgeçilmez haklarını güvence altına alan adil bir sürecin önünü açabileceğini söylemiştir. Ayrıca, ateşkesin sağlanması, insani yardım kısıtlamalarının kaldırılması ve Gazze nüfusunun yerinden edilmesinin önlenmesinin uluslararası girişimlerin öncelikleri arasında olması gerektiğini vurgulamıştır.

Bahreyn

Bahreyn Dışişleri Bakanlığı, Trump’ın ateşkes, esirlerin salıverilmesi ve insani yardımın girişine dair sunduğu barış planını memnuniyetle karşıladığını açıklamıştır. Bakanlık, planın Orta Doğu’da barışın tesisi için olumlu bir girişim olduğunu, uluslararası toplumun da Gazze’deki savaşın sona ermesi için bu çabalara odaklanması gerektiğini belirtmiştir.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY)

IKBY Başkanı Neçirvan Barzani, Trump’ın planını “memnuniyetle karşıladığını” ve liderliğini takdirle değerlendirdiğini açıklamıştır. Barzani, taraflara yapıcı müzakere ve uzlaşma ruhu ile sürece katılma çağrısı yapmıştır. Açıklamasında, bölge halkları için barış, güvenlik ve kalıcı refahın sağlanmasının ancak tarafların işbirliğiyle mümkün olacağını vurgulamıştır.

İran

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, New York’ta CNN’e yaptığı açıklamada Trump’ın planına dair değerlendirmelerde bulunmuştur. Erakçi, Orta Doğu’da bugüne kadar yüzlerce farklı planın gündeme geldiğini, ancak yalnızca Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını tanıyan bir planın sürdürülebilir olabileceğini ifade etmiştir. Erakçi, planın henüz Hamas ve Filistinliler tarafından nasıl karşılanacağının görülmesi gerektiğini belirtmiştir

Avrupa Ülkelerinin Tepkileri

Avrupa Birliği (AB) Kurumları

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Trump’ın planını memnuniyetle karşıladığını belirtmiş ve AB’nin bu sürece katkıda bulunmaya hazır olduğunu vurgulamıştır. Von der Leyen, Gazze halkına acil insani yardım ulaştırılmasının ve tüm rehinelerin derhal serbest bırakılmasının şart olduğunu söylemiş, iki devletli çözümün Orta Doğu’da adil ve kalıcı barışın tek uygulanabilir yolu olduğunu ifade etmiştir.


Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, planı olumlu karşıladığını açıklamış ve tüm taraflara “barışa gerçek bir şans verme” çağrısında bulunmuştur. Costa, İsrail’den kararlı bir şekilde bu plana dahil olmasını beklediğini belirtmiş, Hamas’ın ise rehineleri derhal serbest bırakıp planı uygulamaktan başka seçeneği olmadığını dile getirmiştir.


AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Trump’ın sunduğu planı “savaşı sona erdirmek için en iyi fırsat” olarak nitelendirmiştir. Kallas, AB’nin planın başarılı olması için yardım sağlamaya hazır olduğunu vurgulamış, Hamas’a esirleri serbest bırakarak gecikmeden planı kabul etmesi çağrısında bulunmuştur.

Almanya

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, planı memnuniyetle karşıladıklarını açıklamış ve bunun şimdiye kadar savaşı sona erdirmek için en iyi şans olduğunu belirtmiştir. Merz, Hamas’a planı kabul etme çağrısında bulunmuş ve ülkesinin siyasi, insani ve yeniden inşa alanlarında plana katkı sağlamaya hazır olduğunu ifade etmiştir. Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul da yazılı açıklamasında, planın Gazze’de yaşanan çatışmalara son vermek için “eşsiz bir fırsat” sunduğunu, sivillerin korunması ve insani yardımın garanti altına alınması gerektiğini kaydetmiştir.

Fransa

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump’ın Gazze planını memnuniyetle karşıladığını açıklamış ve İsrail’in bu konuda kararlı bir şekilde harekete geçmesi gerektiğini belirtmiştir. Macron, Hamas’ın rehineleri serbest bırakıp planı kabul etmekten başka seçeneği olmadığını vurgulamıştır. Ayrıca Macron, 142 BM üyesi ülke tarafından benimsenen ilkeler çerçevesinde iki devletli çözüm temelinde bölgede kalıcı bir barışın inşa edilmesi gerektiğini söylemiştir.

İtalya

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Trump’ın sunduğu önerinin Gazze’deki insani krizi sona erdirme yolunda bir dönüm noktası olabileceğini ifade etmiştir. Meloni, planın düşmanlıkların durdurulmasını, tüm rehinelerin serbest bırakılmasını ve insani yardımın engelsiz erişimini sağlayabileceğini belirtmiştir. Ayrıca, planı “Gazze’nin istikrara kavuşması, yeniden inşası ve kalkınması için iddialı bir proje” olarak tanımlamıştır.

İspanya

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Trump’ın planını memnuniyetle karşıladıklarını açıklamış ve “artık şiddetin sona ermesi, rehinelerin serbest bırakılması ve insani yardımın ulaştırılması zamanıdır” demiştir. Sanchez, iki devletli çözümün Orta Doğu’da tek uygulanabilir çözüm olmaya devam ettiğini vurgulamıştır.

İngiltere

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Trump’ın 20 maddelik Gazze planını “son derece memnuniyetle karşıladığını” açıklamıştır. Starmer, çatışmaların sona erdirilmesi, esirlerin serbest bırakılması ve Gazzelilere insani yardım sağlanması için ABD’nin girişimlerini güçlü şekilde desteklediklerini belirtmiştir. İngiltere’nin, kalıcı bir ateşkes sağlanması için ortaklarıyla birlikte mutabakat oluşturma çalışmalarını sürdüreceğini ifade etmiştir.

Hollanda ve Belçika

Hollanda Başbakanı Dick Schoof, planın savaşın sonunu görünür hâle getirdiğini söylemiş ve Hamas’ın da onay vermesi gerektiğini belirtmiştir. Schoof, ateşkesin, insani yardıma güvenli erişimin ve rehinelerin serbest bırakılmasının artık hayati olduğunu kaydetmiştir. Belçika Dışişleri Bakanı Maxime Prevot ise Trump’ın planının, ateşkes, insani yardımın engelsiz ulaştırılması, esirlerin serbest bırakılması ve iki devletli çözüme yönelik siyasi bir ufuk sunduğunu açıklamıştır.

Avusturya, İrlanda ve İsviçre

Avusturya Başbakanı Christian Stocker, planı olumlu bir girişim olarak nitelendirmiş ve Hamas’ın da plana onay vermesi gerektiğini belirtmiştir. İrlanda Başbakan Yardımcısı Simon Harris, planın iki devletli çözüm için bir şans sunduğunu açıklamış ve Gazze’ye acil insani yardımın girmesi gerektiğini vurgulamıştır. İsviçre Dışişleri Bakanlığı ise planı, uluslararası hukuka dayalı, sivillerin korunmasını garanti altına alan ve iki devletli çözüme dayalı kalıcı barışın temellerini atabilecek bir girişim olarak tanımlamıştır.aşına bitireceğini” iddia etmiştir. Bunun “kolay ya da zor yoldan yapılabileceğini” ifade etmiştir.

Diğer Küresel Tepkiler

Rusya

Rusya yönetimi, Trump’ın Gazze planına dair doğrudan ayrıntılı bir resmî açıklama yapmamış, ancak Moskova’nın her türlü barış girişimini desteklediği yönünde genel bir tavır sergilediği kaydedilmiştir. Rusya, çatışmaların sona erdirilmesi ve insani yardımların kesintisiz sağlanması için uluslararası çabaların önemine işaret etmiştir.

Çin

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, Pekin’de yaptığı açıklamada Trump’ın planını değerlendirmiştir. Sözcü, İsrail güçlerinin Gazze’den aşamalı çekilmesini ve güvenlik düzenlemelerini içeren bu planın BM kararlarına uygun biçimde uygulanması gerektiğini vurgulamıştır. Çin, tam bir ateşkes sağlanması, tüm esirlerin serbest bırakılması ve insani krizin en kısa sürede giderilmesi çağrısında bulunmuştur. Açıklamada, Çin’in “Filistinlilerin Filistin’i yönetmesi” ilkesini savunduğu ve iki devletli çözümü desteklediği özellikle belirtilmiştir.

Hindistan

Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Trump’ın planını memnuniyetle karşıladığını sosyal medya hesabı üzerinden duyurmuştur. Modi, planın “Filistin ve İsrail halkı ile daha geniş Batı Asya bölgesi için uzun vadeli barış, güvenlik ve kalkınmaya giden uygulanabilir bir yol sunduğunu” belirtmiştir. Ayrıca tüm taraflara planı destekleme ve çatışmayı sonlandırma çağrısında bulunmuştur.

Avustralya

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, ülkesinin Trump’ın girişimini desteklediğini açıklamıştır. Albanese, iki yıllık çatışmaların ve ağır can kayıplarının ardından Gazze’ye barış getirmeyi amaçlayan bu planı olumlu bulduklarını ifade etmiştir. Avustralya hükûmeti, uzun süredir ateşkes çağrısı yaptıklarını hatırlatarak planın bu yönde atılmış önemli bir adım olduğunu vurgulamıştır.

Yeni Zelanda

Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters, Trump’ın planını “küresel liderliğin bir örneği” olarak nitelendirmiştir. Peters, taraflara bu fırsatı değerlendirme ve planın şartlarını eksiksiz uygulama çağrısı yapmıştır. Yeni Zelanda, planın “yıkıcı çatışmanın sona erdirilmesi” için önemli bir fırsat sunduğunu açıklamıştır.

Belirsizlikler

Trump’ın Gazze Planı'nın, çatışmayı sona erdirmeyi hedefleyen hükümler içermiş olsa da uygulamaya dair birçok noktada belirsizlik barındırdığı iddia edilmiştir. Geçici yönetimin nasıl oluşturulacağı ve teknokrat Filistin komitesinin üyelerinin hangi kriterlere göre belirleneceği açıklığa kavuşturulmamıştır. Barış Kurulu ile geçiş yönetimi arasındaki yetki dağılımı da netleştirilmemiştir. Bunun yanı sıra, plan çerçevesinde kurulması öngörülen Uluslararası İstikrar Gücü’nün (ISF) hangi ülkelerden oluşacağı, hangi yetkilere sahip olacağı ve İsrail ordusuyla nasıl koordinasyon sağlayacağı ayrıntılı biçimde ortaya konmamıştır.


İsrail’in Gazze’den çekilme sürecine ilişkin takvim de belirsiz kalmıştır. İsrail ordusunun aşamalı geri çekilmesinin nasıl işleyeceği, güvenlik çemberi uygulamasının ne kadar süreceği ve hangi kriterlere bağlı olacağı plan metninde açıklanmamıştır. Filistin devletinin kurulmasına dair doğrudan bir hüküm yer almamış, yalnızca Filistin Yönetimi’nin reformları tamamlaması halinde Gazze’nin devredilebileceği ifade edilmiştir. Bu durum, planın Filistin’in kendi kaderini tayin hakkı ve devletleşme süreci üzerindeki etkisini belirsiz bıraktığı şeklinde yorumlanmıştır.


Ayrıca, planın finansmanı, uluslararası katılımın kapsamı ve denetim mekanizmaları netleştirilmemiştir. Barış Kurulu’na Donald Trump ve Tony Blair dışında hangi liderlerin dahil olacağı, bölge ülkelerinin hangi sorumlulukları üstleneceği ve planın uluslararası hukukla uyumunun nasıl sağlanacağı açıklanmamıştır.

Kaynakça

Al Jazeera. “Five Unanswered Questions about Trump’s Gaza Plan.” Al Jazeera. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aljazeera.com/news/2025/9/29/five-unanswered-questions-about-trumps-gaza-plan

Al Jazeera. “How Arab nations, rest of the world reacted to Trump’s Gaza peace plan.” Al Jazeera. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aljazeera.com/news/2025/9/29/trumps-gaza-peace-plan-welcomed-by-arab-and-islamic-countries-the-west

Anadolu Ajansı. “ABD Başkanı Trump, 20 Maddelik Gazze Planını Netanyahu ile Açıkladı.” Anadolu Ajansı. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abd-baskani-trump-20-maddelik-gazze-planini-netanyahu-ile-acikladi/3702707#

Anadolu Ajansı. “Cumhurbaşkanı Erdoğan: Gazze’de Adil ve Kalıcı Bir Barışın Tesisi İçin Sürece Katkı Vermeye Devam Edeceğiz.” Anadolu Ajansı. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-gazzede-adil-ve-kalici-bir-barisin-tesisi-icin-surece-katki-vermeye-devam-edecegiz/3702759

Anadolu Ajansı. “European Leaders Voice Support for Trump’s Gaza Peace Plan.” Anadolu Ajansı. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aa.com.tr/en/europe/european-leaders-voice-support-for-trumps-gaza-peace-plan/3703140#

Anadolu Ajansı. “Far-Right Israeli Minister Slams Trump’s Gaza Plan as ‘Tragedy of Netanyahu Leadership.’” Anadolu Ajansı. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aa.com.tr/en/middle-east/far-right-israeli-minister-slams-trump-s-gaza-plan-as-tragedy-of-netanyahu-leadership/3703123#

Anadolu Ajansı. “İnfografik: Trump’ın Gazze Planı.” Anadolu Ajansı. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/48137

Anadolu Ajansı. “Mısır ve Katar, Trump’ın Gazze Planını Hamas’a İletti.” Anadolu Ajansı. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/misir-ve-katar-trumpin-gazze-planini-hamasa-iletti-/3702803#

Anadolu Ajansı. “Trump, İsrail Başbakanı Netanyahu’yu Beyaz Saray’da Kabul Etti.” Anadolu Ajansı. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/trump-israil-basbakani-netanyahuyu-beyaz-sarayda-kabul-etti/3702531#

Anadolu Ajansı. “Trump’ın Gazze Girişimlerine İlişkin Ortak Açıklama.” Anadolu Ajansı. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/trumpin-gazze-girisimlerine-iliskin-ortak-aciklama/3702805#

Anadolu Ajansı. “Trump’ın Gazze Planına Dünyadan Tepkiler.” Anadolu Ajansı. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/trumpin-gazze-planina-dunyadan-tepkiler-/3702767#

BBC News. “Trump's 20-point Gaza peace plan in full.” BBC News. Erişim 30 Eylül 2025. https://www.bbc.com/news/articles/c70155nked7o

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme

Yazar Bilgileri

Avatar
Ana YazarEdanur Karakoç30 Eylül 2025 10:58

Özet

Donald Trump, 29 Eylül 2025’te Beyaz Saray’da 20 maddelik Gazze Planı’nı açıkladı. Planın kabul edilmesi hâlinde, saldırıların derhâl sona ereceği, esirlerin serbest bırakılacağı ve insani yardımın Gazze’ye engelsiz giriş yapacağı iddia edildi. Plan kapsamında, İsrail’in kademeli olarak bölgeden çekileceği açıklandı. Gazze’nin geçici bir teknokrat komite tarafından yönetilmesi ve Hamas’ın yönetimden dışlanması planın ana unsurları arasında yer aldı.

İçindekiler

  • 30 Eylül 2025

    Arka Plan ve Planın Açıklanması

  • 30 Eylül 2025

    Planın Ana Maddeleri

  • 30 Eylül 2025

    İsrail ve Filistin Taraflarının Tutumları

  • 30 Eylül 2025

    Uluslararası Tepkiler

  • 30 Eylül 2025

    Belirsizlikler

KÜRE'ye Sor