Yelmaniye Camii, Tunceli’nin Çemişgezek ilçesinde, Tepebaşı Mahallesi’nde yüksek bir tepenin üzerine kurulmuştur. Bu tepe, eskiden hem çevreyi gözetlemek hem de halkın toplanabileceği güvenli bir yer olarak seçilmiştir.

Tarihçesi

Yelmaniye Camii, yaklaşık 600 yıl önce, Emir Taceddin Yelman bin Keykubat tarafından yapılmıştır. Aslında ilk başta bir medrese, yani öğrencilerin ders gördüğü bir okul olarak inşa edilmiştir. Zamanla halk burayı ibadet için de kullanmaya başlayınca camiye dönüşmüştür. Bu yüzden uzun süre “Medrese Camii” olarak anılmıştır.

^{Kültür Portalı Fotoğrafından İlham Alınarak Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur.}

Mimari Özellikleri

Cami, tamamen kesme taşlardan yapılmıştır. Bu taşlar ustalar tarafından tek tek şekillendirilmiştir. Yapının güney tarafında derslikler ve ibadet yeri, kuzey tarafında ise öğrenci odaları, mutfak ve aşevi vardır. Böylece hem öğrenmek hem de yaşamak için uygun bir yer hâline gelmiştir.

Giriş Kapısı ve Süslemeler

Caminin en güzel bölümlerinden biri taç kapısıdır. Bu kapının çevresi taş süslemelerle bezenmiştir. Sekizgen sütunlar ve geometrik desenler, o dönemdeki sanat anlayışını yansıtır. Bu süslemeler sayesinde yapı hem sağlam hem de estetik bir görünüm kazanmıştır.

^{Kültür Portalı Fotoğrafından İlham Alınarak Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur.}

İç Kısım

Cami, tek kubbelidir ve minaresi yoktur. İçerideki mihrabın etrafı yeşil çinilerle süslenmiştir. Minber ise oldukça sade yapılmıştır. Bu sade ama zarif görünüm, dönemin sanat anlayışını gösterir: gösterişten uzak, işlevi ön planda tutan bir mimari.

Mimari Dönemi

Yelmaniye Camii, Selçuklu ve Osmanlı dönemleri arasında yapılan yapılara benzer. Hem Selçuklu taş işçiliğini hem de Osmanlı düzenini taşır. Eğitim ve ibadeti bir arada barındırmasıyla Anadolu’daki çok amaçlı yapılardan biridir.

Günümüzdeki Durumu

Yapı, bugün Tunceli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından korunmaktadır. Giriş kısmı ve ana taş duvarları hâlâ sağlamdır. Etrafındaki eski kalıntılar, bir zamanlar burada küçük bir külliye yani yapı topluluğu olduğunu düşündürür.