2025 Irak Parlamento Seçimleri, 11 Kasım 2025 tarihinde ülke genelinde gerçekleştirilmiştir. Seçimlerde, 21 milyondan fazla kayıtlı seçmen 329 sandalyeli Temsilciler Meclisi üyelerini belirlemek üzere sandık başına gitmiştir. Oy verme işlemi sabah 07.00’de başlamış, akşam 18.00’de sona ermiştir. Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği, seçimlerin teknik veya idari bir aksaklık yaşanmadan tamamlandığını bildirmiştir. Genel katılım oranı yüzde 55’in üzerinde açıklanmış, sonuçların 24 saat içinde ilan edileceği bildirilmiştir.
Irak'ta vatandaşlar sandık başında, 11 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
Seçim Öncesi Hazırlıklar
Kampanya Dönemi ve Siyasi Atmosfer
Irak’ta 11 Kasım 2025 tarihinde yapılan parlamento seçimleri öncesinde kampanya süreci ülke genelinde yoğun şekilde yürütülmüştür. Kerkük’te Türkmen, Kürt ve Arap adaylar seçim çalışmaları kapsamında seçmenlerle doğrudan temas kurmuştur.
Irak Türkmen Cephesi (ITC) Seçim Dairesi Başkanı Cevdet Zülal, Kerkük’te Türkmenlerin “Birleşik Irak Türkmenleri Cephesi” listesiyle seçime katıldıklarını açıklamıştır. Zülal, “Kerkük'e yıllar önce getirilen yaklaşık 260 bin seçmen ile ilgili mahkemeye başvuruda bulunduk ve davayı kazandık ancak hala karar uygulanmadı” demiştir.
Kerkük’teki adaylardan biri olan Arap Azim Koalisyonu adayı Saddam el-Nuaymi, seçim yarışının Türkmen, Kürt ve Araplar arasında geçtiğini ve kentin ülke mozaiğini temsil ettiğini belirtmiştir.
Irak genelinde 7.744 aday (2.247’si kadın) seçimlere katılmıştır.
Seçimler öncesinde Kerkük’te Irak Türkmen Cephesi afişlerine yönelik saldırılar meydana gelmiştir. Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, 10 Kasım 2025’te yaptığı açıklamada “İlgili taraflara sağduyulu hareket edilmesi yönünde telkinde bulunulmuştur” ifadelerini kullanmıştır. Aynı açıklamada, Kerkük’ün “Irak'ın küçük bir modelini teşkil ettiği” ve seçim döneminde istikrarın korunmasının önem taşıdığı belirtilmiştir.
Seçim Sistemi ve Muhasasa Düzeni
Irak’ta seçimler “muhasasa” adı verilen mezhepsel ve etnik kota sistemine göre yapılmıştır. Bu sistem, 2003 yılındaki ABD müdahalesinin ardından uygulamaya konulmuştur. Söz konusu düzene göre, başbakan Şii, cumhurbaşkanı Kürt, meclis başkanı ise Sünni olmuştur.
Toplam 329 sandalye için yapılan seçimlerde, 83 sandalyenin kadınlara ayrıldığı; ayrıca 9 sandalyenin de azınlıklar için tahsis edildiği bildirilmiştir.
Özel Oylama Süreci
Genel seçimlerden iki gün önce, 9 Kasım 2025’te güvenlik birimlerinde çalışan personel ve yerinden edilmiş seçmenler için “özel oylama” yapılmıştır. Irak resmi haber ajansı INA’nın aktardığı verilere göre, özel oylamaya 1 milyon 313 bin 980 seçmen katılmıştır. Katılım oranı %82 olarak açıklanmıştır.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) güvenlik güçleri ile yerinden edilmiş kamp sakinlerinin oy verme işlemi aynı gün 18.00 itibarıyla sona ermiştir. Erbil, Duhok, Süleymaniye ve Halepçe seçim bölgelerinde 224 bin 333 özel seçmen bulunmuştur.
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği Kerkük Dairesi Müdürü Ali Abbas, “Kerkük’te güvenlik güçlerinin yüzde 60’ın üzerinde bir katılım oranı gösterdiğini” belirtmiştir. Abbas, oy verme sürecinin yaklaşık 11 saat sürdüğünü ve herhangi bir teknik sorun yaşanmadığını açıklamıştır.
Irak'ta güvenlik birimlerinde çalışan personel ve yerinden edilmiş seçmenler için “özel oylama”, 9 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
Seçim Günü (11 Kasım 2025)
Irak’ta 11 Kasım 2025 tarihinde genel seçimler için oy verme işlemi yerel saatle 07.00’de başlamış ve 18.00’de sona ermiştir. Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği (IHEC), ülke genelinde seçimlerin tamamlandığını ve sandıkların kapandığını açıklamıştır. Komiserlik, seçim sürecinde teknik veya idari herhangi bir olumsuzluk tespit edilmediğini bildirmiştir.
Ülkede yaklaşık 21 milyon 404 bin 291 kayıtlı seçmen, 4.501 seçim merkezinde oy kullanma hakkına sahip olmuştur. Seçimlerde 329 sandalyeli Meclis için 7.744 aday yarışmıştır.
Kerkük kentinde oy verme işlemi sabah saat 07.00’de başlamıştır. Kentte 5 koalisyon, 9 siyasi parti ve 7 bağımsız aday olmak üzere toplam 252 aday yarışmıştır. Seçim sonucunda 13 milletvekili (bunlardan biri Hristiyan kotasından) Irak Meclisi’ne girmeye hak kazanacaktır.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani, Erbil’deki Rotana Otel’de kurulan sandıkta oyunu kullanmıştır. Barzani, seçimlerden önce yayımladığı mesajda “ülkenin kaderi ve geleceğinin, anayasanın uygulanmasının ve federal yapının pekiştirilmesinin verilecek oylarla belirleneceğini” ifade etmiştir.
Irak'ta vatandaşlar sandık başında, 11 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
Türkmen Cephesi Başkanı Mehmet Seman Ağa, Kerkük’te oyunu kullandıktan sonra yaptığı açıklamada Türkmenleri “Meclisteki temsil hakkı için oy kullanmaya” çağırmıştır. Ağa, “Tek bir oyun dahi önemli olduğunu, kimsenin bir oyu küçümsememesi gerektiğini” söylemiştir.
Erbil’de oy kullanan seçmenler, “haklarının savunulması” beklentisini dile getirmiştir. Bir seçmen, “Bizim anayasal haklara ihtiyacımız var. Umarım Irak anayasal haklarımızı uygulamaya koyar. Seçilenlerin gidip orada haklarımızı savunması gerekir” ifadesini kullanmıştır.
Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği, seçim sonuçlarının sandıkların kapanmasından 24 saat sonra açıklanacağını duyurmuştur. Seçim günü boyunca herhangi bir güvenlik olayı veya teknik aksaklık bildirilmemiştir. Oy verme işlemi, Bağdat, Erbil, Süleymaniye, Duhok, Kerkük ve Musul dahil olmak üzere 18 vilayette eş zamanlı olarak yürütülmüştür.
Katılım ve Teknik Süreç
Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği (IHEC), 11 Kasım 2025 tarihinde yapılan parlamento seçimlerinde 10.898.327 seçmenin oy kullandığını açıklamıştır. Komisyon verilerine göre toplam seçmen sayısı 21.404.291, genel katılım oranı ise %55’in üzerinde olarak kaydedilmiştir.
Komisyon ayrıca, 9 Kasım 2025’te gerçekleştirilen “özel oylama” kapsamında 1.084.289 asker ve güvenlik görevlisinin oy kullandığını ve bu grubun katılım oranının %82,5 olduğunu bildirmiştir. Ülke içinde yerinden edilmiş 26.538 seçmenden 20.527’si oy kullanmış, bu kesimde katılım oranı %77 olarak açıklanmıştır.
Komisyonun verilerine göre, tüm seçmen grupları birlikte değerlendirildiğinde 12.003.143 Iraklı sandığa gitmiştir. Oy verme işlemleri elektronik kimlik kartı sistemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
Oy sayımı işlemlerinin ardından ilk sonuçların 12 Kasım 2025 tarihi itibarıyla kamuoyuna duyurulması planlanmıştır. Nihai sonuçların açıklanması ise itiraz süreçlerinin tamamlanmasının ardından yapılacaktır.
Adaylar ve Partiler
Seçimlerde Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, ikinci dönem için aday olmuştur. Ülkedeki Şii partiler arasında Sudani’nin koalisyonu ve eski Başbakan Nuri el-Maliki’nin liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu öne çıkmıştır.
Sünni siyasi partiler seçimlere ayrı listelerle katılmıştır. Bu gruplar arasında, Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi’nin liderliğindeki Taqaddum (İlerleme) Partisi dikkat çekmiştir.
Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) başlıca iki parti olarak seçimlerde yer almıştır. Bölgedeki Erbil, Süleymaniye ve Duhok seçim bölgelerinde toplam 46 sandalye için oy kullanılmıştır.
