2025 İrlanda Cumhurbaşkanlığı Seçimi, 24 Ekim 2025 tarihinde ülkenin 10. cumhurbaşkanını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Seçimi, sol eğilimli bağımsız aday Catherine Connolly oyların %63,4’ünü alarak kazanmıştır. İrlanda tarihinde cumhurbaşkanlığına seçilen üçüncü kadın olan Connolly, görevi 11 Kasım 2025’te Michael D. Higgins’ten devralacaktır.

^{İrlanda’nın yeni cumhurbaşkanı Catherine Connolly, 25 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Adaylar

Catherine Connolly

Catherine Connolly, 68 yaşında, bağımsız bir siyasetçi ve eski klinik psikologdur. 2016 yılından itibaren bağımsız milletvekili olarak görev yapmış, ayrıca meclis başkan yardımcılığı görevinde bulunmuştur. İrlanda siyasetinde sol kanadın bağımsız figürlerinden biri olan Connolly, sosyal adalet, konut ve refah politikaları, çevre koruma ve barışçıl birleşme temalarıyla öne çıkmıştır.

Seçim sürecinde sık sık “Birleşik İrlanda” temasına vurgu yapmış, adanın kuzeyinde yaşayanlarla daha yakın ilişkiler kurulması gerektiğini savunmuştur. Ayrıca, Filistin’e verdiği destekle dikkat çekmiş, Gazze’deki savaş bağlamında İsrail politikalarını açık biçimde eleştiren söylemleri olmuştur. Connolly, Sinn Féin, İşçi Partisi (Labour Party) ve Sosyal Demokratlar gibi sol eğilimli partilerin desteğini almıştır.

Heather Humphreys

Heather Humphreys, iktidar koalisyonunun ortağı olan Fine Gael partisinin adayıdır. 64 yaşındadır. Monaghan kentinde doğmuş olan Humphreys, İrlanda’daki Katolik çoğunluğun aksine bir Protestandır. Humphreys kampanyasında “birleşik İrlanda” fikrine temkinli yaklaşmış, birleşmeden önce “birleşik bir halk” olmanın gerekliliğini vurgulamıştır.

Jim Gavin

Fianna Fáil partisinin adayı Jim Gavin, seçim kampanyasının başında adaylıktan çekilmiştir. Eski bir Gaelic futbol koçu olan Gavin, geçmişte bir kiracısından fazla kira aldığı iddialarının ortaya çıkması üzerine yarıştan çekilmiştir. Bu karar, adaylıkların kesinleşmesinden sonra alındığı için ismi oy pusulasında kalmıştır.

Seçim Süreci ve Katılım

Oylama

İrlanda Cumhurbaşkanlığı Seçimi 24 Ekim 2025 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Oy verme işlemi yerel saatle 07.00’de başlamış ve 22.00’de sona ermiştir. Ülke genelinde 5.500 oy kullanma merkezinde toplam 3,6 milyon kayıtlı seçmen bulunmuştur. Seçim, Anayasa gereği yedi yılda bir yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin onuncusudur ve halkın doğrudan oyuyla cumhurbaşkanını belirleme sürecinin bir parçasıdır.

^{İrlanda Cumhurbaşkanı Higgins, cumhurbaşkanı seçimi için sandık başında, 24 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

İrlanda’da cumhurbaşkanlığı seçimleri, “tek aktarılabilir oy sistemi” olarak bilinen Single Transferable Vote (STV) yöntemiyle yapılmaktadır. Bu sistemde seçmenler, adayları tercih sırasına göre “1, 2, 3” şeklinde sıralamaktadır. Birinci tercihte yeterli çoğunluğu sağlayamayan adayların oyları, ikinci veya üçüncü tercihler doğrultusunda diğer adaylara aktarılmaktadır. Seçim sonuçları bu yönteme göre hesaplanmıştır.

Oy pusulasında üç aday yer almıştır: bağımsız sol aday Catherine Connolly, iktidar ortağı Fine Gael partisinden Heather Humphreys ve Fianna Fáil partisinden Jim Gavin. Ancak Gavin, adaylıkların kesinleşmesinden sonra yarıştan çekilmiştir. Buna rağmen yasal süreçler gereği ismi pusulada kalmıştır ve kendisine verilen oylar geçerli sayılarak tercih sırasına göre diğer adaylara aktarılmıştır.

Oy sayım işlemi 25 Ekim sabahı yerel saatle 09.00’da başlamıştır. Sayımlar, Dublin başta olmak üzere ülke genelindeki 43 seçim bölgesinde eş zamanlı olarak yürütülmüştür. Seçim Komisyonu, sayım işlemlerinin tamamlanmasının ardından sonuçların aynı akşam resmi olarak açıklanacağını bildirmiştir.

Katılım Oranı

Katılım oranı ülke genelinde bölgelere göre farklılık göstermiştir. Başkent Dublin’de seçmenlerin yaklaşık %40’ı, Cork kentinde ise %30’u oy kullanmıştır. Bazı kırsal bölgelerde katılım oranı %20 seviyelerinde kalmıştır. Genel ortalama, önceki cumhurbaşkanlığı seçimlerine kıyasla daha düşük bir katılım düzeyine işaret etmiştir. Seçim Komisyonu’nun açıkladığı geçici verilere göre, bazı bölgelerde geçersiz oy oranı %10’un üzerine çıkmıştır.

Seçim, aynı zamanda yeni seçmenlerin yoğun katılım gösterdiği bir süreç olmuştur. Anadolu Ajansı’nın raporuna göre, on binlerce vatandaş ilk kez oy kullanmıştır. Sandıkların kapanmasının ardından yapılan ilk sayımlar, Connolly’nin ülke genelinde bir üstünlük sağladığını göstermiştir. Özellikle Galway, Donegal, Clare, Meath ve Waterford gibi bölgelerde Connolly’nin ilk tercihte oyların yaklaşık üçte ikisini aldığı bildirilmiştir. Donegal’de %75, Waterford’da ise %59 oranında oy almıştır.

^{İrlanda Cumhurbaşkanlığı Seçimi, 25 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Sonuçlar ve Oy Dağılımı

İrlanda Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nin resmi sonuçları 25 Ekim 2025 akşamı açıklanmıştır. Seçim Komisyonu’nun verilerine göre, bağımsız sol aday Catherine Connolly oyların %63,4’ünü alarak seçimi kazanmıştır. Fine Gael partisinin adayı Heather Humphreys oyların %29,5’ini elde etmiştir. Fianna Fáil partisinin adayı Jim Gavin ise adaylıktan çekilmesine rağmen pusulada kaldığı için oyların %7,2’sini almıştır.

^{İrlanda’nın yeni cumhurbaşkanı Catherine Connolly, 25 Ekim 2025 - (Anadolu Ajansı)}

2025 İrlanda Cumhurbaşkanlığı Seçimi – Resmi Sonuçlar

Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından Connolly, Dublin Kalesi’nde düzenlenen resmi törende cumhurbaşkanı seçildiğini ilan etmiştir. Connolly konuşmasında, “Dinleyen, düşünen ve gerektiğinde konuşan bir cumhurbaşkanı olacağım” ifadelerini kullanmış, “Birlikte herkesin değer gördüğü yeni bir cumhuriyet şekillendirebiliriz” demiştir.

Seçim sonuçlarına göre Connolly, İrlanda tarihinin 10. cumhurbaşkanı ve bu göreve seçilen üçüncü kadın olmuştur. İrlanda, 1990’da Mary Robinson ve 1997–2011 döneminde Mary McAleese ile iki kez kadın cumhurbaşkanına sahip olmuş bir ülkedir. Connolly’nin seçilmesiyle bu gelenek, 14 yıl sonra yeniden tekrarlanmıştır.

Resmi sonuçların açıklanmasının ardından, hükümet liderleri yeni cumhurbaşkanını tebrik etmiştir. Başbakan Micheál Martin sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Connolly’nin “başarılı ve etkili bir kampanya yürüttüğünü” ve “İrlanda halkını temsil etmek için açık bir yetki kazandığını” belirtmiştir.

Başbakan Yardımcısı ve Fine Gael lideri Simon Harris de Connolly’yi tebrik ederek, “O, bu ülkenin ve hepimizin cumhurbaşkanı olacak. Onun başarısı, İrlanda’nın başarısı olacaktır” ifadelerini kullanmıştır.

Connolly’nin seçimi kazanmasının ardından, cumhurbaşkanlığı görevini Michael D. Higgins’ten 11 Kasım 2025 tarihinde düzenlenecek resmî törenle devralacağı açıklanmıştır. Törenin Aras an Uachtaráin Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda yapılması planlanmıştır.