2025 Varşova Güvenlik Forumu, Avrupa’nın güvenlik konferanslarından biri olan ve 2014 yılından itibaren düzenlenen forumun 12’nci buluşmasıdır. Forum, transatlantik işbirliğini geliştirmeye ve ortak tehditlere karşı yanıtlar geliştirmeye odaklanmaktadır. 2025 yılı toplantısı 29–30 Eylül tarihlerinde Polonya’nın başkenti Varşova’da yapılmaktadır.
Varşova Güvenlik Forumu resmi logosu - (Warsaw Security Forum)
Etkinlik, hükümetler, uluslararası kuruluşlar, sanayi temsilcileri, düşünce kuruluşları ve sivil toplumdan 2500’den fazla üst düzey katılımcıyı bir araya getirmiştir. Katılımcıların 90’dan fazla ülkeden geldiği açıklanmıştır. Program, üst düzey panel tartışmaları, Chatham House kuralına dayalı yuvarlak masa toplantıları, çok sayıda ikili görüşme, sanayi sunumları ve ortak ülke kültürel etkinliklerinden oluşmaktadır.
Açılış ve Temel Mesajlar
2025 Varşova Güvenlik Forumu, “Divided We Fall” (Bölünürsek Düşeriz) sloganıyla açılmıştır. Açılış konuşmalarında Avrupa güvenliğinde birlik ihtiyacı, Rusya’nın bölgesel istikrarsızlaştırıcı faaliyetleri ve hava savunmasının önemi öne çıkmıştır.
İlk oturumlarda Rusya’nın Avrupa sınırlarında gerçekleştirdiği ihlaller ve hibrit tehditler gündeme getirilmiştir. 10 Eylül 2025 tarihinde Rusya’ya ait 19 insansız hava aracının Polonya hava sahasına girmesi ve Estonya hava sahasının üç Rus savaş uçağı tarafından ihlal edilmesi örnek olarak aktarılmıştır.
Açılışta, ortak ve güvenilir bir hava savunma kalkanı kurulmasının zorunlu olduğu vurgulanmıştır. Rusya’nın hava saldırı kapasitesinin sınırlandırılması durumunda savaşın sürdürülemeyeceği, bu nedenle hava güvenliğinin Avrupa için öncelik taşıdığı ifade edilmiştir. Baltık Denizi’nin hibrit savaş için yeni bir alan haline geldiği ve bu bölgenin Avrupa güvenliği açısından stratejik önem kazandığı görüşü de öne çıkarılmıştır.
Katılımcılar ve Açıklamalar
Ukrayna
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, forumda yaptığı konuşmalarda ülkesinin Avrupa Birliği’ne katılım sürecine özel vurgu yapmıştır. Zelenskiy, “Ukrayna AB’ye katılmak zorundadır ve katılacaktır” ifadesini kullanmış, Kiev yönetiminin tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini belirtmiştir. Ayrıca, Ukrayna’nın üyelik sürecinin bazı ülkelerin ulusal politik hesapları nedeniyle geciktirilmemesi gerektiğini söylemiştir.
Zelenskiy, Polonya ve diğer ortaklara Ukrayna ile birlikte Rusya’ya karşı ortak bir hava ve füze savunma kalkanı kurulmasını önermiştir. Ukrayna’nın tüm insansız hava araçları ve füzelerle mücadele edebilecek kapasiteye sahip olduğunu ancak bu kapasitenin ortak üretim ve işbirliğiyle daha etkili hale gelebileceğini ifade etmiştir. Bu önerisini Polonyalı yazar Jerzy Giedroyc’in “Özgür Ukrayna olmadan özgür Polonya olmaz” sözleriyle desteklemiştir.
Zelenskiy, Moldova’da 28 Eylül 2025’te yapılan parlamento seçimlerinde Avrupa yanlısı PAS partisinin zaferini “Avrupa için zafer” olarak değerlendirmiştir. Rusya’nın Moldova’yı istikrarsızlaştırma girişimlerine rağmen başarılı olamadığını, bu nedenle Kişinev’e desteğin sürdürülmesi gerektiğini vurgulamıştır.
Ayrıca, Rusya’nın Polonya, Estonya ve Romanya hava sahalarını ihlal ettiği iddialarına değinmiştir. Bu ihlalleri, Moskova’nın Avrupa’nın sınırlarını test etme girişimleri olarak nitelendirmiştir. Avrupa’daki güvenlik tehditlerinin neredeyse tamamının Rusya’nın yıkıcı eylemlerinden kaynaklandığını, Putin’in savaşı sona erdirmeyi reddettiğini ifade etmiştir. Bunun yanında, dondurulmuş Rus varlıklarının daha hızlı biçimde Ukrayna’nın savunması ve yeniden inşası için kullanılması çağrısında bulunmuştur.
Polonya
Varşova Güvenlik Forumu’nda Polonya’nın resmi tutumunu Başbakan Donald Tusk ve Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski aktarmıştır. Başbakan Donald Tusk, Avrupa ile ABD arasındaki transatlantik topluluğun öncelik olması gerektiğini vurgulamıştır. Tusk, “ABD, Avrupa’dan daha fazla katkı bekleme hakkına sahiptir; aynı şekilde Avrupa da ABD’den transatlantik topluluğu önceliklendirmesini bekleme hakkına sahiptir” demiştir. Ayrıca, güvenliğin garanti edilmediğini, bu nedenle sürekli çaba gerektiğini ifade etmiştir. Ukrayna ile dayanışmasını dile getiren Tusk, “Bu savaş bizim savaşımızdır” sözleriyle Avrupa toplumunun duruma ortak sorumlulukla yaklaşması gerektiğini belirtmiştir.
Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski ise Çin’in Ukrayna savaşında ateşkesi sağlayabilecek tek güç olduğunu açıklamıştır. Sikorski, Moskova’nın Çin’e bağımlı hale geldiğini ve Pekin’in bu etkisini kullanması gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca, Çinli yetkililerin ateşkese destek mesajı verdiklerini ancak bunun somut baskıya dönüşmediğini ifade etmiştir.
Sikorski, Avrupa Birliği’nin doğu sınırlarının güvenliği için Polonya’nın büyük yatırımlar yaptığını ve Schengen bölgesinin bütünlüğüne katkı sağladığını belirtmiştir. Bu kapsamda inşa edilen sınır güvenlik hattının %98 oranında etkinlik sağladığını açıklamıştır.
Polonya’nın açıklamalarında, Ukrayna’nın Karadeniz’de donanması olmadan Rusya’yı geriletmesi örnek gösterilmiş, NATO’nun kara ve hava üstünlüğüne dikkat çekilmiştir. Sikorski, Rusya’nın “escalate to de-escalate” doktrinini sahada uygulayamadığını belirtmiştir.
Fransa ve Avrupa
Forumda Avrupa’nın güvenlik vizyonuna ilişkin değerlendirmeler Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot tarafından aktarılmıştır. Barrot, Ukrayna savaşının Avrupa’nın güvenlik anlayışını kökten değiştirdiğini ve kıtanın artık yalnızca dış güçlere güvenemeyeceğini belirtmiştir.
Barrot, Avrupa’nın kendi güvenliğini üstlenmeye hazır olduğunu ifade etmiştir. Avrupa’nın askeri harcamalarını artırma ve Ukrayna’ya güvenlik garantileri sağlama yönünde adımlar attığını dile getirmiştir. Beş ila on yıl önce Avrupa’nın gayrisafi yurt içi hasılasının %5’i oranında savunma harcaması yapmayı ya da Ukrayna’ya askeri güvenlik garantileri vermeyi kimsenin inanılmaz bulacağını, ancak bugün bunun fiilen gündemde olduğunu vurgulamıştır.
Barrot, Avrupa Birliği’nin siyasi birlikteliğini inandırıcı askeri kapasite ile desteklemek zorunda olduğunu ifade etmiştir. Bu kapsamda, Avrupa’nın caydırıcı bir güç haline gelmesi gerektiğini ve karşılaştığı tehditlere kararlı, birlik içinde ve hazırlıklı şekilde yanıt verebilme kapasitesi oluşturduğunu belirtmiştir.
Barrot, Rusya’nın son dönemdeki eylemlerini Avrupa ülkelerini Ukrayna’ya destekten vazgeçirmeyi hedeflediğini ancak bunun ters etki yaratarak Avrupalıların Kiev’e desteğini daha da artırdığını aktarmıştır.
Tayvan
Varşova Güvenlik Forumu’na Tayvan Dışişleri Bakanı Lin Chia-lung da katılmıştır. Lin, ekonomik güvenliğin ulusal güvenlikten ayrı düşünülemeyeceğini vurgulamıştır. Konuşmasında, Çin, Rusya, İran ve Kuzey Kore’yi “otoriter rejimler ekseni” olarak tanımlamış ve bu eksenin kurallara dayalı uluslararası düzeni tehdit ettiğini belirtmiştir.
Lin, Çin’in Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısında belirleyici bir rol oynadığını ve Avrupa’nın karşılaştığı hibrit tehditlerin Tayvan’ın maruz kaldıklarıyla benzerlik taşıdığını ifade etmiştir. Bu tehditler arasında siber saldırılar ve askeri tatbikatlar yer almıştır. Avrupa’nın Tayvan ile dayanışma içinde hareket etmesi gerektiğini söylemiş, “Avrupa için Tayvan’la birlikte durma zamanı gelmiştir” ifadelerini kullanmıştır.
Lin, Tayvan ile Avrupa arasında yarı iletken endüstrisi üzerinden daha yakın ekonomik ilişkiler kurulması gerektiğini de vurgulamıştır. Bu bağlamda, Tayvanlı çip üreticisi TSMC’nin Almanya’daki yatırımı örnek gösterilmiş ve benzer adımların Avrupa’nın stratejik yeniden sanayileşmesine katkı sağlayacağı ifade edilmiştir.
Çin Dışişleri Bakanlığı ise bu açıklamalara yanıt vermiştir. Pekin yönetimi, Tayvan’ın tehditleri abarttığını ve demokrasi ile otoriterlik arasında sahte anlatılar oluşturduğunu ileri sürmüştür. Çin, Tayvan’ın kendi toprağı olduğunu ve bu statünün değiştirilemeyeceğini savunmuştur. Tayvan yönetimi ise bu iddiaları reddetmiş ve yalnızca Tayvan halkının geleceğine karar verebileceğini belirtmiştir.
Uluslararası Kurumların Katılımı
2025 Varşova Güvenlik Forumu’nda uluslararası kurumlar da yer almıştır. NATO Genel Sekreter Yardımcısı Radmila Shekerinska, bir panel oturumuna katılmıştır. Shekerinska, NATO’nun doğu kanadını savunma kararlılığını yinelemiş ve 12 Eylül 2025’te duyurulan “Operation Eastern Sentry” (Doğu Nöbeti Operasyonu) hakkında bilgi vermiştir. Bu operasyonun, Rusya’nın NATO hava sahasını ihlali sonrası başlatıldığı ve ittifakın “daha esnek ve aynı zamanda daha güçlü” şekilde konuşlanmasını sağlamak amacı taşıdığı belirtilmiştir.
Shekerinska ayrıca, Ukrayna ve komşularına daha fazla destek verilmesi gerektiğini vurgulamış, Rusya’nın “sorumsuz ve pervasız” eylemlerine karşı dayanışmanın artırılmasının önemini dile getirmiştir.
Avrupa Komisyonu da forumda temsil edilmiştir. Avrupa Uzay ve Savunma Komiseri Andrius Kubilius ve Savunma Sanayii Genel Müdürlüğü (DEFIS) Başkan Yardımcısı Herald Ruijters, etkinlikte ana konuşmacılar arasında yer almıştır. Kubilius, Avrupa’nın Ukrayna’dan öğrenmesi gereken çok şey olduğunu söylemiş ve özellikle drone tespit ve imha kapasitesindeki eksikliklere dikkat çekmiştir.
Baltık Denizi Konseyi Genel Sekreteri Gustav Lindstrom, bölgenin hibrit savaş için bir “satranç tahtası” haline geldiğini belirtmiştir. İsveç Sivil Savunma Bakanı Carl-Oskar Bohlin ise Baltık Denizi altyapısının korunması için yeni önlemler alınması çağrısında bulunmuştur.
