24 Kasım Öğretmenler Günü, Türkiye’de öğretmenlik mesleğinin toplumsal önemini vurgulamak, öğretmenler arasındaki dayanışmayı güçlendirmek ve öğretmenlik mesleğinin toplumdaki statüsünü belirginleştirmek amacıyla her yıl kutlanan bir gündür. Bu tarihin belirlenmesinde temel unsur, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Millet Mektepleri Başöğretmenliği ünvanını 24 Kasım 1928 tarihinde kabul etmesidir. Türkiye’de Öğretmenler Günü uygulaması, Atatürk’ün doğumunun 100. yılı olan 1981’de yayımlanan genelge doğrultusunda başlamış ve sonrasında çeşitli yönetmeliklerle düzenlenmiştir.
Cumhurbaşkanı Atatürk, Adana Kız Enstitüsü`nde Tarih Dersinde (Anadolu Ajansı)
Tarihsel Arka Plan
24 Kasım’ın Öğretmenler Günü olarak kabul edilişi, doğrudan Millet Mektepleri’nin kuruluşuna ve Atatürk’ün eğitim seferberliğindeki rolüne dayanır. 1 Kasım 1928 tarihli Türk Harflerinin Kabulü Kanunu sonrasında yürürlüğe giren yeni alfabenin halka öğretilmesi için ülke çapında yoğun bir okuma-yazma seferberliği başlatılmıştır. Bu kapsamda Millet Mektepleri Talimatnamesi 24 Kasım 1928’de yayımlanmış; aynı gün Atatürk, Millet Mektepleri Başöğretmeni ünvanını kabul etmiştir.
Millet Mektepleri 1 Ocak 1929’da öğretime başlamıştır. Halkın okuryazarlığını artırmaya yönelik bu eğitim kurumlarında Atatürk çeşitli illerde bizzat yazı tahtası başına geçerek dersler vermiştir. Bu çalışmalar, Cumhuriyet'in kültür ve eğitim politikaları doğrultusunda ülke çapında yaygın eğitim anlayışının önemli aşamalarını oluşturmuştur.
1981 yılında, Atatürk’ün doğumunun 100. yılı kapsamında alınan kararla, Başöğretmenlik ünvanının kabul edildiği 24 Kasım günü Öğretmenler Günü olarak belirlenmiş ve bu tarihten itibaren her yıl kutlanmaya başlanmıştır.
Atatürk’ün Eğitim Anlayışı ve Başöğretmenlik Ünvanı
Mustafa Kemal Atatürk, inkılaplar arasında eğitime özel bir önem vermiş; modernleşmenin temel koşulunu toplumsal eğitim düzeyinin yükselmesi olarak değerlendirmiştir. Eğitimdeki amaçlarını; bilime dayalı bir uygarlık anlayışı, kültür değerlerinin korunması ve güçlendirilmesi, çağın gereklerine uygun bireylerin yetiştirilmesi şeklinde ortaya koymuştur.
Başöğretmenlik ünvanını kabul eden Atatürk, okuma-yazma seferberliği sürecinde bizzat kara tahta başına geçerek yeni harfleri öğretmiş; eğitim faaliyetlerini toplumun her kesimine yaymayı amaçlamıştır. Atatürk, öğretmenliği “asıl kişiliği” olarak nitelendirmiş ve Cumhurbaşkanı olmasaydı Maarif Vekilliğini tercih edeceğini ifade etmiştir.【1】
Onun eğitim görüşleri; milletin geleceğini belirleyecek kuşakların kültür, bilgi ve karakter açısından güçlü yetiştirilmesi gerekliliği üzerine kuruludur. Bu çerçevede öğretmenlere yüklenen toplumsal sorumluluk özel bir önem taşımış; öğretmenlik mesleği cumhuriyet modernleşmesinin temel unsurlarından biri haline gelmiştir.
Kutlama Uygulamaları
Yönetmelikler Çerçevesinde Kutlamalar
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan “Öğretmenler Günü Kutlama Yönetmeliği”ne göre 24 Kasım’ın amacı; öğretmenlerin birlik ve beraberliğini pekiştirmek, mesleki dayanışmayı artırmak, öğretmenlik mesleğinin toplumdaki değerini korumak ve kamuoyunda bu mesleğe yönelik bilinç oluşturmaktır.
Bu yönetmelikte belirtilen amaçlar şöyledir:
- Öğretmenlerin Atatürk ilke ve inkılapları doğrultusunda birlik ve beraberliklerinin sağlanması,
- Öğretmenler arasındaki sevgi ve saygı bağlarının güçlendirilmesi,
- Adaylık sürecini tamamlamış öğretmenlerin yemin etmelerinin sağlanması,
- Emekli öğretmenlerin hizmetlerinin anılması,
- Öğretmenlik mesleğinin kamuoyuna tanıtılması ve saygınlığının artırılması,
- Şehit ve gazi öğretmenlerin anılması.
24 Kasım Öğretmenleri Günü Kapsamında Çekilen Bir Fotoğraf (Anadolu Ajansı)
Öğretmenler Günü, aynı zamanda Aday Öğretmen Yemin Töreni'nin gerçekleştirildiği gündür. Yönetmelikte yer alan yemin metni, aday öğretmenlerin mesleki sorumluluklarını anayasal ve etik çerçevede üstlendiklerini ifade eden bir içerik taşır.
24 Kasım Öğretmenler Günü (T.C. İletişim Başkanlığı)
