9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi (TAE-IX), Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda düzenlenen bir bilimsel araştırma seferidir. Türkiye’nin Antarktika'daki bilimsel çalışmalarını sürdürmek amacıyla gerçekleştirilen bu sefer, 6 Şubat 2025'te başlamış ve 12 Mart 2025'te tamamlanması planlanmıştır.



_{9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi ekibi, 14 Şubat 2025, Antarktika - Anadolu Ajansı}

Amaç ve Kapsam

Seferin temel amacı, Antarktika’da bilimsel araştırmalar yürütmek ve Türkiye’nin kutup araştırmalarındaki uluslararası iş birliğini artırmaktır. 16 Türk ve 4 yabancı araştırmacıdan oluşan 20 kişilik ekip, Horseshoe Adası’ndaki Türk Bilimsel Araştırma Kampı merkezli olarak çeşitli bilimsel çalışmalar yürütmektedir. Sefer kapsamında; mikrobiyoloji, ekoloji, çevre kimyası, biyoteknoloji, jeodezi, iklim değişikliği, atmosfer araştırmaları, deniz haritalama, okyanus bilimi ve sismik gözlemler gibi farklı bilim dallarında 19 proje icra edilmektedir.

Seferde ayrıca, TÜBİTAK 2204-C Kutup Araştırma Projeleri Yarışması’nda dereceye giren 3 lise öğrencisi yer almakta ve projelerini Antarktika’da test etme fırsatı bulmaktadır.

Hazırlık Süreci

Sefer öncesinde, bilim ekibi İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi’nde yangınla mücadele, denizde hayatta kalma, temel ilk yardım ve çevre kuralları gibi konularda üç günlük kapsamlı bir eğitim programına tabi tutulmuştur. Ayrıca, kutup şartlarına uyum sağlama ve Antarktika Çevre Koruma Protokolü'ne uygun davranış geliştirme amacıyla teorik ve pratik eğitimler verilmiştir.



_{9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi ekibinin eğitimlerinden bir görüntü, 31 Ocak 2025 - Anadolu Ajansı}

Seferin Başlangıcı ve Yolculuk

Sefer ekibi, 6 Şubat 2025 tarihinde İstanbul Havalimanı'nda düzenlenen törenle uğurlanmış, 60 saat süren bir yolculuk sonrasında King George Adası’na ulaşmıştır. İstanbul’dan başlayan yolculuk, Brezilya ve Şili üzerinden devam etmiş ve toplam 14 bin kilometre yol kat edilmiştir. Ekip, King George Adası'ndan gemiyle Dismal Adası’na ve oradan da araştırmaların yürütüleceği Horseshoe Adası’na hareket etmiştir.

Antarktika ekosisteminin korunması amacıyla, sefer ekibi kıtaya inmeden önce tüm eşyalarını dezenfekte etmiş, ayakkabılarını özel solüsyonlarla temizleyerek kıtaya herhangi bir yabancı organizmanın taşınmasını önlemeye yönelik önlemler almıştır.

Antarktika Türk Bilimsel Araştırma Kampı

9.Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne katılan Türk bilim ekibi, 21 Şubat 2025 tarihinde 68. güney enleminde yer alan Horseshoe Adası’ndaki Türk Bilimsel Araştırma Kampı'na ulaşmıştır. Sefer ekibi, İstanbul’dan başlayan yolculuklarında Brezilya ve Şili aktarmalarıyla King George Adası’na varmıştır. Buradan ise Şili bayraklı Betanzos gemisi ile hareket ederek yaklaşık 5 gün süren deniz yolculuğunun ardından Lystad Körfezi açıklarında demir atmıştır.

Ekibin kamp alanına geçişi, şiddetli fırtına ve yoğun kar yağışı gibi zorlu hava koşulları altında gerçekleştirilmiştir. Bilim insanları, botlarla Horseshoe Adası’na ulaşarak Türk Bilimsel Araştırma Kampı’nda çalışmalara başlamıştır. Geleneksel olarak, seferin başlangıcında Türk bayrağı göklere çekilmiş ve İstiklal Marşı okunarak kamp açılmıştır. AFAD ekibi 2025 yılında ilk kez sefere katılarak bölgede sismik hareketleri incelemek için geçici bir deprem gözlem istasyonu kurmuştur.

Bilimsel ve Teknolojik Çalışmalar

Sefer kapsamında yürütülen araştırmalar şu alanlarda yoğunlaşmaktadır:

• İklim ve Atmosfer Gözlemleri: Türkiye'nin Antarktika’da kurduğu uydu ve meteoroloji istasyonlarının bakımı gerçekleştirilmekte, atmosfer gözlemleri için veri toplanmaktadır.
• Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Çalışmaları: Bölgede mikrobiyolojik ve ekolojik araştırmalar yürütülmekte, çevre kimyası analizleri yapılmaktadır.
• Jeodezi ve Sismik Ölçümler: Yer bilimleri kapsamında Antarktika’nın sismik hareketleri ve jeolojik yapısı incelenmektedir.
• Deniz Haritalama ve Oşinografi: Türk bilim insanları, deniz haritalama ve okyanus bilimi alanlarında ölçümler yapmakta, bölgenin deniz akıntıları ve su kimyası hakkında veriler toplamaktadır.
• Teknolojik Testler: ASELSAN tarafından geliştirilen telsizler ve röle istasyonları kullanılarak iletişim sistemleri test edilmekte, TÜBİTAK SAGE’nin ürettiği ısıl pil Antarktika şartlarında denenmektedir.

Bilim Diplomasisi ve Uluslararası İş Birlikleri

Sefer kapsamında, Türk bilim ekibi çeşitli uluslararası bilim üslerini ziyaret etmiştir. Bu kapsamda:

• Güney Kore’ye ait King Sejong İstasyonu,
• Brezilya’nın Comandante Ferraz İstasyonu,
• Ekvador’un Pedro Vicente Maldonado Üssü ziyaret edilmiştir.

Bu ziyaretler sırasında, diğer ülkelerin bilim insanlarıyla bilgi alışverişi yapılmış, üslerde yürütülen bilimsel çalışmalar gözlemlenmiş ve lojistik iş birliği olanakları değerlendirilmiştir.

Ayrıca, Türkiye ile Ekvador arasındaki diplomatik ilişkilerin 75. yılı nedeniyle, Pedro Vicente Maldonado Üssü’nde bir tören düzenlenmiş, iki ülke bayrakları göndere çekilmiş ve karşılıklı hediye takdimleri gerçekleştirilmiştir.

Sefer sırasında ayrıca, Türkiye ve Malezya arasında kutup bölgelerinde bilimsel ve lojistik iş birliğine dair bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. Mutabakat zaptı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Malezya ziyareti kapsamında, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü ile Malezya’nın Sultan Mizan Antarktika Araştırmaları Vakfı (YPASM) arasında gerçekleştirilmiş ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır tarafından imzalanmıştır.



_{9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi ekibi, 14 Şubat 2025, Antarktika - Anadolu Ajansı}

Türk Bilimsel Araştırma Üssü Projesi

Sefer kapsamında, Antarktika Horseshoe Adası’nda kurulması planlanan Türk Bilimsel Araştırma Üssü için ön hazırlıklar yapılmaktadır. Üs, Türkiye’nin kutuplardaki bilimsel varlığını güçlendirmeyi ve kalıcı hale getirmeyi amaçlamaktadır.

Önceki Seferler ve Türkiye'nin Antarktika Çalışmaları

Türkiye, 2017 yılından itibaren Ulusal Antarktika Bilim Seferleri düzenlemektedir. Bu kapsamda:

• 8 Antarktika, 4 Arktik seferi olmak üzere toplam 12 sefer gerçekleştirilmiştir.
• 200’e yakın Türk bilim insanı, kutup koşullarında 100’den fazla projeyi tamamlamıştır.
• 243 bilimsel çıktı ve 40 lisansüstü tez üretilmiştir.

Türkiye ayrıca, Avrupa Kutup Kurulu, Antarktika Araştırmaları Bilimsel Komitesi ve Ulusal Antarktika Programları Yürütücü Konseyi’ne tam üyelik sürecini tamamlamıştır ve Antarktika Antlaşması Çevre Koruma Protokolü’ne taraf olmuştur.

Seferin Tamamlanması

Ekip, araştırmalarını tamamladıktan sonra 12 Mart 2025 tarihinde Türkiye'ye dönmeyi planlamaktadır. Sefer sonunda, toplanan bilimsel veriler analiz edilerek, Antarktika ekosistemi, iklim değişikliği ve kutup araştırmalarına katkı sağlayacak akademik yayınlar üretilmesi hedeflenmektedir.