Cidde Görüşmesi, 11 Mart 2025 tarihinde Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde, Ukrayna ve ABD heyetleri arasında yapılan diplomatik müzakeredir. Görüşmenin temel amacı, Rusya-Ukrayna savaşına yönelik ateşkes önerisini ele almak, ABD’nin Ukrayna’ya askeri ve istihbarat desteğini yeniden başlatmasını sağlamak ve Ukrayna’nın ekonomik güvenliğini güçlendirmek olmuştur. Görüşmede ayrıca, savaş esirlerinin değişimi, Ukraynalı çocukların iadesi ve stratejik kaynaklar konusunda iş birliği gibi konular da gündeme gelmiştir.

_{Cidde'de Ukrayna ve ABD Heyetleri Arasında Yapılan Görüşme, 11 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Görüşmenin Arka Planı ve Katılımcılar

Cidde Görüşmesi, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Ukrayna’ya yönelik askeri yardımları ve istihbarat paylaşımını durdurmasının ardından düzenlenmiştir. Trump yönetimi, daha önce Ukrayna’ya yönelik askeri yardımları askıya almış ve Kiev ile yapılan istihbarat paylaşımını durdurmuştur. Bu toplantı öncesinde, Ukrayna’nın sunduğu iş birliği taahhütleri ve ABD ile yapılacak olası güvenlik anlaşmaları nedeniyle Washington’un desteğini yeniden sağlaması gündeme gelmiştir.

Ukrayna heyetine Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha, Savunma Bakanı Rüstem Umerov ve Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Pavel Palis başkanlık etmiştir. ABD tarafını ise Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz temsil etmiştir​. Toplantının ev sahibi Suudi Arabistan, müzakerelere diplomatik kolaylaştırıcı olarak katılmıştır.

_{Cidde'de Ukrayna ve ABD Heyetleri Arasında Yapılan Görüşme, 11 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Ateşkes Teklifi ve Ukrayna’nın Tutumu

​​Cidde Görüşmeleri’nde ele alınan 30 günlük geçici ateşkes önerisi, ABD tarafından Ukrayna’ya sunulmuş ve Kiev yönetimi tarafından desteklenmiştir. Önerinin temel amacı, Rusya-Ukrayna savaşında tüm cephe hatlarında geçici bir çatışmasızlık ortamı sağlamak, diplomatik müzakerelerin önünü açmak ve insani yardımların hızlandırılmasını mümkün kılmaktır.

30 günlük geçici ateşkes önerisi, tarafların karşılıklı mutabakatıyla uzatılabilecek bir yapıya sahiptir. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, bu öneriyi olumlu değerlendirdiklerini açıklamış ve ateşkesin yalnızca hava ve deniz operasyonlarını değil, kara savaşlarını da kapsaması gerektiğini belirtmiştir.

Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha, geçici ateşkesin savaşın donması anlamına gelmediğini, aksine savaşı adil bir şekilde sona erdirmek için önemli bir fırsat sunduğunu ifade etmiştir. Sybiha, “Bu hiçbir şekilde dondurulmuş bir çatışma değildir. Bu, adil bir barışa giden yolu açma çabasıdır.” diyerek Ukrayna’nın barışa yönelik tutumunu vurgulamıştır​.

Zelenskiy, ABD’nin Rusya’yı bu ateşkese katılmaya ikna etmesi gerektiğini belirtmiş ve “ABD'nin Rusya'yı da ikna etmesi gerekiyor. Yani biz razıyız, eğer Ruslar razı olursa, bu sessizlik (ateşkes) o anda devreye girecek.” şeklinde konuşmuştur.

ABD’nin Yaklaşımı ve Taahhütleri

ABD, Ukrayna ile yapılan ortak açıklamada, askeri yardımların ve istihbarat paylaşımının yeniden başlatılacağını duyurmuştur. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, toplantının ardından yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın ateşkes önerisini kabul ettiğini ve bu teklifin Rusya’ya iletileceğini belirtmiştir. Rubio, “topun artık Rusya’nın sahasında” olduğunu söylemiştir. 

Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ise, Trump yönetiminin Ukrayna’ya yönelik yardımları yeniden başlatma kararı aldığını ve bunun derhal yürürlüğe gireceğini açıklamıştır.

ABD Başkanı Donald Trump, görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada Ukrayna’nın ateşkesi kabul etmesini “önemli bir gelişme” olarak nitelendirmiştir. Trump, “Eğer Rusya'ya bunu yaptırabilirsek, bu harika olur. Yapamazsak, devam ederiz ve insanlar ölmeye devam eder, hem de çok sayıda insan ölür.” ifadelerini kullanmıştır​.

ABD heyeti, Ukrayna'nın kritik mineral kaynaklarının geliştirilmesi konusunda kapsamlı bir anlaşmanın en kısa sürede imzalanması konusunda mutabakata vardıklarını açıklamıştır.

Suudi Arabistan’ın Rolü 

Cidde Görüşmesi’ne ev sahipliği yapan Suudi Arabistan, taraflar arasında diplomatik kolaylaştırıcı olarak yer almıştır. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Zelenskiy ile yaptığı ikili görüşmede, Ukrayna’daki barış sürecine destek verdiğini ve Riyad’ın insani yardım çalışmalarını sürdüreceğini açıklamıştır​.

_{Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile yaptığı ikili görüşme, 11 Mart 2025 - Anadolu Ajansı}

Uluslararası Tepkiler ve Avrupa’nın Yaklaşımı

Cidde Görüşmesi, Avrupa Birliği ve İngiltere tarafından olumlu bir diplomatik ilerleme olarak değerlendirilmiştir. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Ateşkes anlaşması önerisi ile ABD'nin istihbarat paylaşımı ve askeri yardımları yeniden başlatması dahil, ABD-Ukrayna görüşmelerine ilişkin Cidde'den bugün gelen haberleri memnuniyetle karşılıyoruz.” ifadelerini kullanmıştır​.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Ukrayna ve ABD heyetleri arasındaki mutabakatı memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, “Bu, Ukrayna'da barış için önemli bir an ve şimdi hepimizin mümkün olan en kısa sürede kalıcı ve güvenli barışa ulaşmak için çabalarımızı iki katına çıkarmamız gerekiyor.” demiştir.