Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın Grönland’a yönelik politikası, başkanlığının ilk döneminde gündeme gelen açıklamalarla başlamış, ilerleyen yıllarda ABD’nin Arktik bölgesine yönelik güvenlik ve savunma politikaları çerçevesinde süreklilik kazanmıştır. Trump, Grönland’ı Kuzey Amerika’nın savunma hattı, Arktik bölgedeki askerî denge ve erken uyarı sistemleri bakımından stratejik bir alan olarak ele almıştır.
Bu yaklaşım, ABD’nin Arktik bölgesindeki askerî varlığını sürdürme, kuzey hava sahasını izleme kapasitesini güçlendirme ve transatlantik güvenlik hattını destekleme hedefleriyle birlikte şekillenmiştir. Grönland’ın coğrafi konumu, ABD’nin uzun süredir bölgede yürüttüğü savunma faaliyetleri ve mevcut askerî altyapı bu politikanın temel unsurları arasında yer almıştır.
Trump’ın Grönland’a ilişkin söylemleri ve idari adımları, zaman içinde yalnızca genel açıklamalar düzeyinde kalmamış; diplomatik mekanizmalarla desteklenen somut uygulamalara dönüşmüştür. Bu çerçevede, ABD yönetimi Grönland ile ilişkileri özel bir temsilcilik düzeyinde ele alma yoluna gitmiştir.
Süreç, Aralık 2025’te Grönland için özel temsilci atanması ve buna paralel olarak Avrupa Birliği ile Danimarka’dan gelen resmî açıklamalarla yeni bir aşamaya ulaşmıştır. Bu gelişmeler, ABD’nin Grönland’a yönelik politikasının 2025 yılı itibarıyla diplomatik ve kurumsal adımlarla sürdürüldüğünü göstermiştir.
ABD'nin Grönland Politikaları (Al Jazeera)
Tarihsel Arka Plan
ABD’nin Toprak Edinme Politikalarının Genel Çerçevesi
Amerika Birleşik Devletleri’nin toprak genişletme politikaları, 18. yüzyılın sonlarından itibaren diplomatik anlaşmalar, satın alma girişimleri ve ikili antlaşmalar yoluyla şekillenmiştir. Bu politikalar, kıtasal güvenliğin sağlanması, deniz yollarının kontrolü, savunma hatlarının genişletilmesi ve stratejik coğrafi bölgelerin denetim altına alınması hedefleri doğrultusunda yürütülmüştür. ABD yönetimleri, farklı dönemlerde belirli bölgeleri askerî ve ekonomik güvenlik gerekçeleriyle doğrudan müzakere konusu hâline getirmiştir.
Louisiana Satın Alımı (1803)
ABD’nin toprak satın alma yoluyla genişlemesinin ilk büyük örneği, 1803 yılında Fransa ile imzalanan Louisiana Satın Alımı Anlaşması'dır. Bu anlaşma kapsamında ABD, Mississippi Nehri havzasının büyük bölümünü içeren Louisiana bölgesini Fransa’dan satın almıştır. Satın alma işlemi, ABD’nin iç ticaret yollarını güvence altına almış ve kıtasal genişlemenin önünü açmıştır. Bu adım, ABD dış politikasında toprak satın alma yönteminin uygulanabilir bir araç olarak yerleşmesine katkı sağlamıştır.
Alaska Satın Alımı (1867)
ABD, 30 Mart 1867 tarihinde Rusya ile imzalanan anlaşmayla Alaska’yı satın almıştır. Bu satın alma, Kuzey Pasifik ve Arktik bölgesine erişim imkânı sağlamış, ABD’nin kuzey savunma hattını genişletmiştir. Dönemin ABD yönetimi, Alaska’yı askerî ve denizcilik güvenliği açısından stratejik bir bölge olarak değerlendirmiştir. Alaska’nın satın alınması, ABD’nin Arktik bölgesine yönelik uzun vadeli güvenlik ilgisinin erken bir örneğini oluşturmuştur.
Danimarka Batı Hint Adaları’nın Satın Alınması (1917)
ABD, 1917 yılında Danimarka ile imzalanan bir anlaşma sonucunda Danimarka Batı Hint Adaları’nı satın almıştır. Bu adalar daha sonra ABD Virjin Adaları adını almıştır. Satın alma işlemi, I. Dünya Savaşı sırasında Karayipler’de deniz güvenliğini sağlama ve olası askerî tehditleri önleme amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu örnek, ABD ile Danimarka arasında daha önce de toprak devrine dayalı bir diplomatik sürecin yaşandığını göstermektedir.
Grönland’ın ABD Güvenlik Politikalarındaki Yeri
Grönland, Kuzey Amerika ile Avrupa arasında yer alan coğrafi konumu nedeniyle ABD güvenlik planlamasında uzun süredir özel bir yer tutmaktadır. II. Dünya Savaşı sırasında ABD, Grönland’da askerî tesisler kurmuş ve bölgenin savunmasını fiilen üstlenmiştir. Savaş sonrasında imzalanan ikili anlaşmalarla ABD’nin Grönland’daki askerî varlığı hukuki bir zemine oturtulmuştur. Bu varlık, erken uyarı radar sistemleri ve hava savunma altyapılarıyla ilişkilendirilmiştir.
Soğuk Savaş Dönemi ve Sonrası
Soğuk Savaş döneminde Grönland, ABD’nin balistik füze erken uyarı sistemlerinin önemli bir parçası hâline gelmiştir. Kuzey Kutbu üzerinden gelebilecek olası saldırı senaryoları, Grönland’daki askerî tesislerin stratejik önemini artırmıştır. Bu dönemde Grönland, ABD’nin kuzey savunma mimarisinin kalıcı bir unsuru olarak konumlandırılmıştır.
Trump'ın ABD Topraklarına Katmak İstediği Grönland, 25 Aralık 2024 (Anadolu Ajansı)
Donald Trump Döneminde Grönland Gündemi
ABD Başkanı Donald Trump, Grönland’a yönelik ilgiyi yeniden açık biçimde dile getiren ilk ABD başkanlarından biri olmuştur. Trump, Ağustos 2019 tarihinde yaptığı açıklamalarda Grönland’ın ABD için stratejik bir öneme sahip olduğunu ifade etmiş ve adanın satın alınması fikrini kamuoyuna taşımıştır. Bu açıklamalar, Danimarka ve Grönland yönetimleri tarafından reddedilmiştir.
Grönland’ın Stratejik Önemi (21. Yüzyıl)
Grönland, uzun menzilli radar sistemleri, uzay ve füze izleme altyapıları ile ABD’nin kuzey güvenlik zincirinde kritik bir rol oynamaktadır. Ayrıca bölgedeki mineral ve doğal kaynak potansiyeli, büyük güçler arasındaki rekabet bağlamında gündeme gelmiştir.
Trump’ın Grönland’a İlişkin Açıklamaları
ABD Başkanı Trump, 20 Aralık 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, Grönland’ın ABD’nin ulusal güvenliği için gerekli olduğunu ifade etmiştir. Açıklamada, Grönland’ın Kuzey Atlantik ve Arktik bölgesindeki stratejik konumuna dikkat çekilmiş; bölgenin erken uyarı sistemleri, hava savunması ve kuzey güvenlik hattı açısından önem taşıdığı belirtilmiştir. Trump’ın bu açıklaması, Grönland’ın ABD güvenlik politikaları bağlamında doğrudan ele alındığını göstermiştir.
Trump'ın Grönland Hakkında Kongre'ye Yaptığı Konuşma (AP)
Grönland Özel Temsilcisi Ataması (22 Aralık)
ABD Başkanı Trump, 22 Aralık 2025 tarihinde Louisiana Valisi Jeff Landry’yi Grönland Özel Temsilcisi olarak atadığını duyurmuştur. Atama kararı, Beyaz Saray tarafından kamuoyuna açıklanmıştır. Özel temsilcinin görevi, ABD ile Grönland arasındaki ilişkileri yürütmek ve temasları koordine etmek şeklinde tanımlanmıştır. Bu adımla birlikte Grönland, ABD dış politikasında özel bir temsil mekanizmasıyla ele alınan bölgeler arasına girmiştir.
Trump'ın Grönland Planlarına Dair Protestolar (Anadolu Ajansı)
Avrupa Birliği’nin Tepkisi
Avrupa Birliği kurumları, 22 Aralık 2025 tarihinde ABD’nin Grönland için özel temsilci atamasına ilişkin açıklamalarda bulunmuştur. Yapılan açıklamalarda, Grönland’ın Danimarka Krallığı’na bağlı özerk bir bölge olduğu hatırlatılmıştır. AB yetkilileri, bu tür diplomatik adımların Avrupa’nın egemenlik düzeni ve mevcut siyasi statüler çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini ifade etmiştir.
Trump'ın Grönland Konuşması.22 Aralık 2025 (10 News)
Danimarka Hükûmetinin Açıklamaları
Danimarka hükûmeti, 22–23 Aralık 2025 tarihlerinde yaptığı açıklamalarda, Grönland’ın Danimarka Krallığı bünyesinde yer alan özerk bir bölge olduğunu vurgulamıştır. Açıklamalarda, Grönland’ın dış ilişkileri ve savunma konularının mevcut anayasal yapı çerçevesinde ele alındığı belirtilmiştir. Danimarka makamları, Grönland’ın geleceğine ilişkin kararların Grönland yönetimi ve halkı ile birlikte değerlendirilmesi gerektiğini ifade etmiştir.
Grönland’ın Jeostratejik Konumu
Uluslararası basında yayımlanan haberlerde, Grönland’ın Arktik bölgedeki askerî ve güvenlik dengeleri bakımından önemli bir coğrafi konumda bulunduğu bilgisine yer verilmiştir. Grönland, Kuzey Amerika ile Avrupa arasında konumlanması nedeniyle uzun menzilli radar sistemleri ve hava savunma altyapıları açısından stratejik bir alan olarak tanımlanmıştır. Bölge, Arktik’teki hava ve deniz trafiğini izleme kapasitesi bakımından öne çıkmıştır.
ABD’nin Arktik Güvenlik Politikası Bağlamı
2025 yılı itibarıyla ABD yönetiminin Arktik bölgeye yönelik politikaları, Grönland üzerinden yürütülen güvenlik ve savunma planlamalarıyla ilişkilendirilmiştir. ABD’nin kuzey savunma hattı kapsamında Grönland’daki askerî altyapı ve erken uyarı sistemlerinin uzun süredir faaliyet gösterdiği bilgisi paylaşılmıştır. Grönland, bu bağlamda ABD’nin Arktik güvenlik mimarisinin bir unsuru olarak ele alınmıştır.
Trump'ın Grönland Planlarına Dair Protestolar (Anadolu Ajansı)
Uluslararası Medyada Yer Alan Bilgiler
Uluslararası haberlerde, Grönland yönetiminin özerk statüsüne dikkat çekilmiş; bölgenin iç işlerinde ve yerel yönetim yapısında kendi karar mekanizmalarına sahip olduğu bilgisi aktarılmıştır. Grönland’ın uluslararası aktörlerle ilişkilerinin, bu özerk yapı ve Danimarka Krallığı ile olan anayasal bağlar çerçevesinde yürütüldüğü belirtilmiştir.
