Türk Silahlı Kuvvetleri'nin beşinci Genelkurmay Başkanı olan Abdurrahman Nafiz Gürman, yarım asrı aşan askeri kariyerinde Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş ve erken dönemlerine kadar uzanan süreçte önemli görevler üstlenmiştir. Trablusgarp, Balkan, I. Dünya ve Kurtuluş savaşlarında fiilen görev yapmış; Cumhuriyet döneminde ordu komutanlıkları ve Genelkurmay Başkanlığı gibi yüksek mevkilerde bulunmuştur. Hem sahada hem karargâhta deneyim kazanmış; ayrıca askeri eğitime ve yayıncılığa da katkı sağlamıştır.

Erken Yaşamı ve Eğitimi

Abdurrahman Nafiz Gürman, 1882 yılında Bodrum’da (bazı kaynaklara göre 1886 Akhisar veya 1887 İzmir) doğmuştur. Babası Mehmed Nafiz Bey, annesi Hatice Hanım’dır. İlk öğreniminin ardından Üsküdar Askerî Rüşdiyesi ve Bursa Askerî İdadisi’nde eğitim aldı. 1901 yılında girdiği Harp Okulu’nu 22 Ağustos 1903’te teğmen rütbesiyle, 1906 yılında Harp Akademisi’ni mümtaz yüzbaşı olarak tamamladı.

Osmanlı Ordusundaki Görevleri ve Savaş Deneyimi

1903-1918 yılları arasında Osmanlı Ordusu’nun çeşitli kademelerinde görev yaptı. Balkan Savaşları sırasında İşkodra Cephesi’nde komutanlık ve kurmaylık yaptı. Bu dönemdeki gözlemlerini içeren bir eser kaleme aldı. I. Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesi’nde 26. Tümen Kurmay Başkanlığı ve Anafartalar Grubu'nda önemli görevler aldı. Sonrasında Trablusgarp bölgesine gönderilerek müşavirlik ve kurmay başkanlığı yaptı.

Esaret ve Sonrası

1919’da Mondros Mütarekesi gereği İtilaf Devletleri’ne teslim oldu. Önce Fransız, ardından İtalyan esaretine girerek Napoli’ye gönderildi. 8 Ekim 1919’da esareti sona erdi. 1920’de Anadolu’ya dönerek Millî Mücadele’ye katıldı.

Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Dönemi

1921’de Güney Cephesi’nde görev aldıktan sonra 1. Tümen Komutanlığı’na getirildi. Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz’da görev yaptı. 1922’de Trakya Komutanlığı kurmay başkanı, ardından İstanbul Merkez Komutanı oldu. 1926’da tümgeneral, 1930’da korgeneral ve 1940’ta orgeneral rütbesine yükseldi. Bu süreçte çeşitli kolordu komutanlıkları, MSB Müsteşarlığı ve II. Ordu Komutanlığı görevlerinde bulundu.

Genelkurmay Başkanlığı Dönemi

8 Haziran 1949’da Genelkurmay Başkanlığı görevine atandı. Ancak 1950 genel seçimlerinde Demokrat Parti’nin iktidara gelmesiyle ordu üst yönetiminde yapılan değişiklikler sonucu 6 Haziran 1950’de görevden alındı ve Yüksek Askerî Şûrâ üyeliğine getirildi. 6 Temmuz 1950’de emekli edildi.

Siyasi Faaliyetleri ve Kurucu Meclis

1954 ve 1957 seçimlerinde milletvekili adayı olsa da seçilemedi. 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından Kurucu Meclis’e kontenjan üyesi olarak dâhil edildi. Milli Savunma Komisyonu’nda görev yaptı.

Eserleri ve Askerî Yayınları

Abdurrahman Nafiz Gürman, askerî eğitimle ilgili çok sayıda eser kaleme almıştır. İşkodra Savunması, piyade taktikleri ve Fransız savaş doktrinleri üzerine yazdığı kitaplarla dikkat çekmiştir. Bu eserler hem dönemin ordu eğitimi hem de savaş analizi açısından önemlidir.

Ölümü ve Anısı

6 Şubat 1966’da İstanbul Kasımpaşa Devlet Hastanesi’nde hayatını kaybetti. Naaşı önce Zincirlikuyu Mezarlığı’na, 29 Kasım 1988’de ise Devlet Mezarlığı’na nakledilmiştir. Gürman; Harp Madalyası, İstiklal Madalyası ve yabancı ülkelerden aldığı çeşitli nişan ve madalyalarla taltif edilmiştir.