Abrenk Kilisesi, Erzincan ilinin Tercan ilçesi sınırları içerisinde, Üçpınar (eski adıyla Vank) köyünde yer alan, 19. yüzyılda inşa edilmiş önemli bir Ermeni kilisesidir. Bölgedeki Hristiyan mimarisinin geç dönem örneklerinden biri olan yapı, tarihi, mimarisi ve hemen yanındaki dikili taş yapısıyla dikkat çekmektedir. Yerel halk arasında "Vank" (manastır) olarak da adlandırılan bu kompleks, hem dinsel hem de kültürel açıdan bölgenin önemli yapılarından biri olma özelliği taşımaktadır.

^{Abrenk Kilisesi (kültürportalı)}

Tarihçe

Abrenk Kilisesi, 1854 yılında (Ermeni kaynaklarında 1853) inşa edilmiştir. Kilisenin kitabesine göre yapının inşasında "Hovhannes ve kardeşi İstepanos" öncülük etmiştir. Bu yapı, bölgedeki Ermeni nüfusun dini ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla inşa edilmiş, aynı zamanda çevresindeki mezarlık alanıyla birlikte dinsel bir merkez niteliği kazanmıştır. Osmanlı döneminde inşa edilen kilise, bölgedeki Ermeni kültürel mirasının geç dönem bir temsilidir.

Mimari Özellikler

Abrenk Kilisesi, geleneksel Ermeni kilise mimarisinin taş işçiliğiyle inşa edilmiş örneklerinden biridir. Yapıda sarımsı ve gri taşlar bir arada kullanılmış, bu da yapıya karakteristik bir görünüm kazandırmıştır. Plan itibariyle tek nefli ve dikdörtgen planlı olan kilise, dıştan sade bir görünüme sahip olsa da iç mekânda nispeten süslemeli unsurlar barındırmaktadır. Kilisenin hemen yanında yer alan bir şapel (küçük kilise) yapısı da kompleksin dinsel işlevini destekleyen ek bir unsur olarak öne çıkar.

^{Abrenk Kilisesi (kültürportalı)}

Dikili Taş ve Mezarlık

Kilise yapısının hemen doğusunda yer alan iki adet dikili taş, bölgenin tarihi değerini artıran önemli arkeolojik unsurlardır. Bu taşlardan biri, yaklaşık 2.5 metre yüksekliğinde ve tek parça taştan oluşan bir yapıdır. Her iki taş da birer anıt niteliği taşımakta olup üzerlerinde haç kabartmaları ve çeşitli geometrik süslemeler bulunmaktadır.

^{Dikili Taş (kültürportalı)}

Araştırmalara göre bu taşlar, mezar taşı olabileceği gibi, anıtsal dikilitaşlar (stela) olarak da değerlendirilmekte ve Ermeni mezar geleneğiyle ilişkilendirilmektedir.

^{Dikili Taş (Tercan Kaymakamlığı)}

Kültürel ve Turistik Önemi

Abrenk Kilisesi ve çevresindeki dikili taşlar, Erzincan’ın tarihi zenginlikleri arasında yer almakta ve bölgeye gelen ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. Erzincan Valiliği ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın çeşitli tanıtım materyallerinde yer alması, yapının turistik önemini artırmaktadır. Günümüzde kilise aktif olarak kullanılmamaktadır ancak koruma altındadır ve zaman zaman restorasyon çalışmalarıyla yapının fiziksel bütünlüğü muhafaza edilmeye çalışılmaktadır.

Koruma Durumu

Yapı, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tescillenmiş kültürel varlıklar arasında yer almaktadır. Ancak gerek doğal etkenler gerekse insan eliyle oluşan tahribatlar nedeniyle zaman zaman zarar gören kilise ve çevresindeki taş yapılar, koruma önlemlerine muhtaçtır. 21. yüzyılda yapılan çeşitli restorasyon girişimleriyle yapı kısmen yeniden ayağa kaldırılmıştır.