Büyük Saat Kulesi, Adana’nın Seyhan ilçesi Ali Münif Caddesi üzerinde yer alan, kentin en önemli tarihi sembollerinden biridir. 32 metre yüksekliğiyle Türkiye’nin en uzun saat kulesi unvanını taşıyan yapı, kesme taştan inşa edilmiş olup kare prizma şeklindedir. Kulenin temelinin 35 metre derinliğinde kazıldığı belirtilirken duvarları küçük taş tuğlalarla örülmüştür. Sağlamlığıyla dikkat çeken kule, 1998 Adana depreminden sonra bile ayakta kalmayı başarmıştır.
Büyük Saat Kulesi (Kültür Portalı)
Tarihçe
Büyük Saat Kulesi’nin inşasına 1881 yılında Adana Valisi Ziya Paşa tarafından başlanmıştır. Ancak Ziya Paşa’nın ömrü tamamlamaya yetmeyince, kule 1882 yılında Vali Abidin Paşa döneminde hizmete açılmıştır. 1880’li yıllarda Osmanlı’da saat kuleleri yapım furyasının bir parçası olarak inşa edilen Büyük Saat Kulesi, bu kuleler arasında en yüksek olanıdır. İkinci sırada ise İstanbul’daki Dolmabahçe Saat Kulesi yer alır. İlk başlarda “Saathane” olarak anılan kule, Adana’nın en işlek meydanına yapılan ve kumbara biçimindeki “Küçüksaat” ile ayırt edilmek için “Büyük Saat” adını almıştır.
Kuleye ilk saatin yerleştirilmesinin ardından, 1925 yılında Almanya’dan özel olarak getirilen yeni bir saat mekanizması takılmıştır. Hizmete girmesiyle birlikte, her saat başı çalan güçlü çan sesi Adana halkının günlük hayatını kolaylaştırmış; işe gidiş-geliş saatleri ve namaz vakitleri bu sese göre ayarlanmıştır. İlerleyen yıllarda kuleye anten ve alarm düdüğü gibi eklemeler yapılmıştır.
Mimari Özellikler
Büyük Saat Kulesi, tamamı kesme taştan yapılmış olup dört yüzeyinde de saat bulunan kare prizma formundadır. Kulenin örme işlemi zor olan küçük taş tuğlalarla inşa edilmesi, yapının dayanıklılığını artırmıştır. 8 metre genişliğindeki kulenin tepesine, 110 basamaklı bir merdivenle çıkılabilmektedir. Saat kulesinin çanında “Societe Jntibah Tourhan Djemala a co. Adana Turkey” yazısı bulunmaktadır. Saatin mekanizması ise Almanya’dan getirilmiştir.
Restorasyon ve Günümüzdeki Durumu
2013 yılında gerçekleştirilen sokak sağlıklaştırma ve restorasyon projesi kapsamında, Büyük Saat’in bulunduğu Ali Münif Caddesi’ndeki dükkanlar tek bir formata çevrilerek caddeye estetik bir görünüm kazandırılmıştır. Özellikle geceleri uygulanan aydınlatma ile kule ve çevresi, mistik ve tarih kokan bir atmosfere bürünmüştür.
Ulaşım
Büyük Saat Kulesi, Adana şehir merkezine yakın bir konumda olup toplu taşıma araçlarıyla kolayca ulaşılabilir. Dolmuş, halk otobüsleri, belediye otobüsleri ve metro ile kuleye gidilebilmektedir. Ayrıca otogar ve Şakir Paşa Havaalanı’ndan taksi veya toplu taşımayla kısa sürede erişim sağlanabilir.
Çevresindeki Tarihi ve Turistik Yerler
Büyük Saat, Adana’nın tarihi bölgesinde yer aldığı için çevresinde gezilecek pek çok nokta bulunmaktadır. Yağcami, Kazancılar Çarşısı, Ramazanoğlu Konağı, Ziyapaşa Parkı, Ulucami, Kız Lisesi, Taşköprü, Sinema Müzesi, Atatürk Müzesi, Tepebağ Evleri, Musabalı Konağı, Sabancı Merkez Camii ve Merkez Park, yürüyerek keşfedilebilecek yerler arasındadır. Bu alanlar, turistlere Adana’nın geçmişine keyifli bir yolculuk sunar. Ayrıca kule civarında, Adana’nın en eski kebapçıları ile yöresel ürün ve cezerye gibi şekerlemelerin satıldığı dükkanlar da bulunmaktadır.
Önemi
Büyük Saat Kulesi, Taşköprü ile birlikte Adana’nın en önemli sembollerinden biridir. Hem mimari özellikleriyle hem de tarihi değeriyle kent kimliğinin ayrılmaz bir parçasıdır. Osmanlı döneminde saat kulelerinin yaygınlaştığı bir dönemde inşa edilmiş olması ve günümüze kadar sağlam bir şekilde ulaşması, yapının önemini daha da artırmaktadır.
