Akhisar köftesi, Türkiye’nin Ege Bölgesi’nde yer alan Manisa ilinin Akhisar ilçesine özgü, dana eti kullanılarak hazırlanan ve belirli oranlara göre kıyma, soğan ve tuz ile yapılan coğrafi işaretli bir köfte çeşididir. Baharat içermemesi, üretim sürecindeki malzeme oranlarının kesin olarak belirlenmiş olması ve servis biçimiyle, geleneksel Türk mutfağı içinde özgün bir yere sahiptir. Akhisar köftesi, özellikle göçmen toplulukların kültürel etkisiyle gelişen yerel mutfağın önemli bir unsurudur.
Tarihçe ve Coğrafi İşaret Süreci
Akhisar köftesi, Balkanlar’dan Anadolu’ya göç eden toplulukların yemek kültürünün bir uzantısı olarak Akhisar’da şekillenmiştir. Bu köfte türü, zamanla yerel halkın damak zevkiyle uyumlu hale gelerek özgün bir biçim kazanmıştır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 9 Ocak 2018 tarihinde coğrafi işaret (mahreç işareti) ile tescillenmiştir. Bu tescil ile birlikte, Akhisar köftesinin üretiminde kullanılan malzemeler ve oranlar standartlaştırılmış, üretim süreci resmî olarak korunma altına alınmıştır.,
Akhisar Köfte(Akhisar Kaymakamlığı)
Üretim Süreci
Kullanılan Et ve Oranları
Akhisar köftesinin üretiminde yalnızca dana eti kullanılmaktadır. Etin farklı bölgeleri belirli oranlarla karıştırılır:
• %50 kaburga,
• %20 boyun,
• %20 ön kol,
• %10 darp (yağsız iç yağ).
Bu oranlar, köftenin kendine özgü yağ ve lif dengesini sağlar. Et, sinirlerinden arındırılır, kıyma haline getirilir ve yoğrularak hazırlanır.
Katkı Maddeleri ve Baharat Kullanımı
Köftenin içine yalnızca kuru soğan ve tuz eklenir. Kekik, kimyon, sarımsak gibi baharatlar ve tatlandırıcılar kesinlikle kullanılmaz. Ekmek içi kullanılabilir, ancak un, irmik veya katkı maddesi içeren malzemeler eklenmez.
Pişirme ve Sunum Biçimi
Pişirme
Yoğrulup şekil verilen köfteler parmak şeklinde olup ızgara veya mangalda pişirilir. Pişirme esnasında, içerdikleri doğal yağ oranı sayesinde dış yüzeyde kurumadan içten içe pişme sağlanır.
Sunum
Akhisar köftesi, geleneksel olarak tereyağlı pide üzerine dizilerek servis edilir. Yanında soğan, közlenmiş biber, domates ve ayran ile sunulması yaygındır. Bu sunum biçimi, hem yerel kültürü hem de köftenin lezzet profilini destekleyen bir gelenektir.
Akhisar Köfte(Akhisar Kaymakamlığı)
Kültürel ve Turistik Önemi
Akhisar köftesi, bölgenin gastronomi turizmi açısından önemli bir öğesi olarak değerlendirilmektedir. Yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken bu ürün, Akhisar mutfağının tanıtımında ve ekonomik gelişiminde işlevsel bir rol oynamaktadır. Gastronomi temelli destinasyonların gelişimi bağlamında Akhisar köftesi, bölgesel bir çekim unsuru haline gelmiştir.
