Akıl Defteri (Özgün adı: Memento), Christopher Nolan'ın yönettiği 2000 yapımı bir Amerikan neo-noir psikolojik gerilim filmidir. Film, nadir görülen bir hafıza kaybı türüyle mücadele eden bir adamın, karısının katilini bulma çabasını ve geriye doğru akan karmaşık olay örgüsünü konu alır.
Konu
Eski bir sigorta müfettişi olan Leonard Shelby, karısının öldürülmesinin ardından anterograd amnezi adı verilen kısa süreli hafıza kaybı yaşamaktadır. Bu durum, "kazadan" önceki her şeyi net bir şekilde hatırlayabilmesine rağmen, yeni anılar oluşturamamasına ve bazen 15 dakika öncesinde nereye gittiğini bile unutmasına neden olur. Leonard, hayatının tek amacı haline gelen karısının katilini bulmak için ipuçlarını notlar alarak, fotoğraflar çekerek ve hatta vücuduna dövmeler yaptırarak takip eder. Film, ileriye doğru akışlı renkli sahnelerle geriye doğru akan siyah-beyaz sahneleri birleştirmektedir.
Akıl Defteri Fragmanı (Eski Fragman Evreni)
Tematik Yapı
- Hafıza ve Gerçeklik: Filmin temel teması, hafızanın güvenilirliği ve gerçeğin algıya dayalı doğasıdır. Leonard'ın hafıza kaybı, izleyicinin de gerçekliği sorgulamasına neden olur.
- Kimlik ve Kendini Kandırma: Leonard'ın karısının intikamını alma motivasyonu, zamanla kendi kimliğini ve geçmişini yeniden inşa etme çabasına dönüşür. Film, kendini kandırma ve kabullenmeme temalarını işler.
- Suçluluk ve Cezalandırma: Karısının ölümünden duyduğu suçluluk ve intikam arzusu, Leonard'ın eylemlerini yönlendirir. Adalet ve intikam arasındaki ince çizgi sorgulanır.
- İnsan İlişkileri: Leonard'ın karşılaştığı karakterlerle olan ilişkileri, güven, manipülasyon ve yalnızlık gibi temaları ortaya koyar.
Yapım ve Yayın Bilgileri
Akıl Defteri, Christopher Nolan'ın yönettiği bir Amerikan yapımı filmidir. Senaryosu, Christopher Nolan ve Jonathan Nolan'ın "Memento Mori" adlı kısa hikayesinden uyarlanmıştır. Jennifer Todd, Suzanne Todd ve Elaine Dysinger filmin yapımcılığını üstlenmiştir. 1 saat 53 dakika süren film, Amerika Birleşik Devletleri'nde 25 Mayıs 2001'de, Türkiye'de ise 27 Temmuz 2001'de vizyona girmiştir. Film, gizem ve gerilim türlerindedir ve orijinal dili İngilizcedir.
Oyuncular
- Guy Pearce: Leonard Shelby
- Carrie-Anne Moss: Natalie
- Joe Pantoliano: Teddy Gammell (John G.)
- Mark Boone Junior: Burt
- Jorja Fox: Leonard'ın karısı (Catherine Shelby)
- Stephen Tobolowsky: Sammy Jankis
Ödüller ve Adaylıklar (Seçilmiş)
Akıl Defteri, sinema dünyasında büyük beğeni toplamış ve birçok ödüle layık görülmüştür. Film, 2 Oscar adaylığı kazanmış, toplamda 57 ödülün sahibi olmuş ve 59 ödüle aday gösterilmiştir. Öne çıkan adaylıkları arasında En İyi Özgün Senaryo ve En İyi Kurgu Oscar adaylıkları bulunmaktadır.
Gişe Performansı
Akıl Defteri, yaklaşık 9 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilmiştir. Film, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da 25.544.867 dolar, dünya çapında ise toplam 40.047.236 dolar hasılat elde etmiştir.
