Aksaray tulum kebabı, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Aksaray iline özgü, geleneksel bir kebap çeşididir. Özellikle kuzu etinden hazırlanan bu kebap, kendine has hazırlanış ve pişirme teknikleriyle bölge mutfağının önemli temsilcilerindendir. Yöresel tarif ve uygulamalarıyla kültürel miras olarak kabul edilen Aksaray tulum kebabı, 2016 yılında coğrafi işaret tesciline kavuşmuştur.
Tarihçe ve Coğrafi İşaret Tescili
Aksaray tulum kebabı, yörede yüzyıllardır süregelen geleneksel pişirme yöntemleriyle hazırlanan bir yemek olarak bilinir. 25 Nisan 2016 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Aksaray Tulum Kebabı” adıyla coğrafi işaret tescili yapılmıştır. Tescil belgesi, kebabın özgün üretim şekli ve özelliklerini koruma altına almıştır.
Aksaray Tulum Kebabı (Türk Patent ve Marka Kurumu)
Üretim ve Özellikleri
Aksaray tulum kebabının temel malzemesi kuzu etidir. Et, küçük parçalar halinde kesilerek tuz, karabiber gibi baharatlarla harmanlanır. Özgün özelliği, hazırlanmış etin özel tulum adı verilen keçi derisinden yapılmış torbalara doldurulmasıdır. Bu torbalar, doğal ortamda ve belirli koşullarda mayalanmaya bırakılır. Mayalanma sürecinden sonra torbalar açılarak kebap ateş üzerinde pişirilir.
Kebap yapımında kullanılan tulum hem yemeğe kendine özgü aromayı kazandırır hem de pişirme sürecinde etin yumuşak kalmasını sağlar. Bu yöntem, kebaba karakteristik lezzet ve doku kazandırır. Pişirme süreci ve baharat kullanımı yöreden yöreye küçük farklılıklar gösterebilse de genel tarif tescil kapsamında korunmaktadır.
Kültürel ve Bölgesel Önemi
Aksaray tulum kebabı, sadece yöresel sofraların değil, aynı zamanda bölgenin tanıtımında ve gastronomi turizminde önemli yer tutar. Coğrafi işaretle korunan bu kebap, yerel üreticilerin haklarının korunmasını sağlarken yemeğin özgünlüğünün korunması ve yaygınlaştırılması için de önemli bir araçtır. Bölge halkı tarafından hem günlük yemek olarak hem de özel günlerde hazırlanıp tüketilir.