Ala Kilise, Türkiye'nin Nevşehir ilinin Belisıma Köyü’nün kuzeyinde, vadinin doğu yamacına kayaya oyulmuş erken dönem Hristiyanlık kilisesidir. Kapalı Yunan haçı planına sahip olan yapı, üç kubbeyle örtülmüş olup, bölgedeki önemli dinî ve tarihî yapılardan biridir.

Konum ve Coğrafya

Kilise, Belisıma Köyü’nün kuzeyinde, doğal kayalık bir zeminde, vadinin doğu yamaç kısmında yer almaktadır. Kaya içine oyulmuş olması nedeniyle çevresiyle uyumlu, özgün bir mimari örnektir.

Tarihi

Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu içinde serbest bırakılması sonrası inşa edilen Ala Kilise’nin freskleri, 10. yüzyıl sonları ile 11. yüzyılın ilk yarısına tarihlenmektedir. Bu dönem, bölgedeki Bizans etkisinin yoğun olduğu ve dinî sanatın geliştiği bir zaman dilimidir.

Mimari Özellikler

Kilise, kapalı Yunan Haçı planına sahip olup, merkez mekân ile haç kolları ve köşe odalarından oluşur. Kubbe, bu merkezî alanın üzerinde yükselir. Köşe odaları ve haç kolları beşik tonozla örtülmüştür. Kaya kütlesi cephesi, dört paye ile dikey üç bölüme ayrılmış; her bölüm iki silme ile üç yatay şeride bölünmüştür. Üst şeritlerde kör kemerli arkadlar bulunmaktadır. Kilisenin ana giriş kapısı sol bölümde yer alır.

Freskolar ve Süslemeler

Duvar ve örtü sistemindeki freskolar kısmen harap olmuştur; üzerlerinde yoğun kir ve is tabakası bulunmaktadır. Mevcut sahneler arasında Hz. İsa’nın doğumu, Anastasis (İsa’nın Cehenneme İnmesi), Kudüs’e giriş ve Mısırlı Meryem’in takdis edilmesi gibi önemli İncil temaları yer almaktadır. Kilisenin cephesinin üst kısmında havariler ve azizlerin tasvirleri bulunur.

Sanatsal ve Kültürel Değer

Ala Kilise, bölgedeki erken Hristiyanlık dönemine ait mimari ve ikonografik özellikleri taşıması bakımından önemlidir. Hem yapısal özgünlüğü hem de zengin fresk süslemeleriyle tarihi, sanatsal ve kültürel miras açısından değer arz etmektedir.

Koruma Durumu

Freskoların bazı bölümleri harap olmuş ve kirlilik nedeniyle detaylar kaybolmaya yüz tutmuştur. Bu durum, yapının korunması ve restorasyonu için önem arz etmektedir.