Ali Dağı Yeraltı Şehri, Kayseri iline bağlı Talas ilçesinin Ali Dağı’na doğru yükselen yamacında yer almaktadır. 2010 yılında Talas Belediyesi tarafından yapılan temizlik, aydınlatma, rölöve ve peyzaj çalışmaları sonucunda ziyarete açılmış, resmi açılışı ise 2011 yılının Haziran ayında gerçekleştirilmiştir. Yapı, Koruma Amaçlı İmar Planı’nda Birinci Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak belirlenmiştir.
Ali Dağı Yeraltı Şehri (T.C. Talas Kaymakamlığı)
Tarihî Arka Plan
Yeraltı şehirlerinin inşa ve kullanım dönemlerini kesin olarak tespit etmek güç olmakla birlikte, Kayseri ve çevresindeki yeraltı şehirlerinin genel olarak MS 5. yüzyıl ile 12. yüzyıl arasında kullanıldıkları düşünülmektedir. Ali Dağı Yeraltı Şehri’nin de bu dönemler içerisinde yapıldığı ve zamanla çeşitli amaçlarla yeniden düzenlendiği değerlendirilmektedir.
Mimari Özellikler
Ali Dağı Yeraltı Şehri, toplam 528 metre uzunluğundaki galeri ve yapılardan oluşmaktadır. Yapı, bilinen diğer yeraltı şehirleriyle karşılaştırıldığında tam anlamıyla bir “yeraltı şehri” niteliği taşımamaktadır. Giriş galerisinin ağzında bulunan taş kapı savunma amacı taşıyor gibi görünse de devamında yalnızca büyük bir salon, ardından yaklaşık 180 metre uzunluğunda bir tünel ve 60 metre uzunluğunda bir sarnıç yer almaktadır. Sarnıca ulaşan uzun tünelin ortasında güneybatıya dönen ve kazısı tamamlanmadan terk edilen dairesel bir kol da bulunmaktadır. Günümüzde çıkış olarak kullanılan noktanın kuzeyinde yer alan üç küçük oda, başlangıçta depo, mutfak ve kilise olarak planlanmış; ancak sonradan dışa açılan pencerelerle güvercinlik işlevi kazanmıştır. Yapıda, savunma durumunda barınma amacıyla kullanılabilecek birimlerin bulunmaması, yapının askeri veya uzun süreli yerleşim amaçlı tasarlanmadığını göstermektedir.