Köken

Analoji kelimesi, Türkçeye İngilizce ve Fransızca analogue biçimlerinden geçmiş olup “benzerlik kurarak kıyas yapma, oranlılık” anlamını taşır. Bu sözcük, Eski Yunanca análogon (ἀνάλογον) kelimesinden türetilmiştir; bu terim “orantılı olan, benzeri” anlamına gelir ve ana- (geri, karşılıklı) ön ekiyle légō (λέγω1 – “saymak, hesaplamak, düzenlemek”) fiilinin birleşmesinden oluşmuştur. Análogon, esasen “mantıklı ilişki içinde olan şey” anlamını taşıyan nötr bir sıfattır.

Kullanım Alanları

• Mantık: Bilinmeyen bir yargının, bilinen benzer örnek üzerinden çıkarılması süreçlerinde “analoji” terimi teknik olarak kullanılır.
• Eğitim: Öğrencilerin yeni bilgileri önceki bilgilerle bağ kurarak öğrenmesini sağlamak amacıyla “analoji” öğretim stratejisini tanımlamada kullanılır.
• Edebiyat: Metinler arası benzerlikleri veya metaforların yapısal ilişkilerini açıklamakta “analoji” terimi kullanılır.
• Psikoloji: Problem çözme süreçlerinde bireylerin benzer durumları kıyaslayarak çözüm üretmesi “analoji kurma” şeklinde tanımlanır.