Andre Vahram Bayar (Kocabıyıkyan), 1890 yılında İstanbul’da doğmuş, tıp doktorluğu mesleğinin yanı sıra IX. Dönem Demokrat Parti İstanbul milletvekilliği görevinde bulunmuştur. Yurt içinde ve yurt dışında sağlık alanında görevler üstlenen Bayar, Paris’te eğitim almış, Ermeni cemaatinde çeşitli idari görevlerde yer almış ve milletvekili olduğu dönemde özellikle sağlık politikaları üzerine yoğun çalışmalar yürütmüştür. Siyasi yaşamı sona erdikten sonra serbest hekimliğe dönen Bayar, 30 Mart 1965 tarihinde vefat etmiştir.
Hayatı ve Eğitimi
1890 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Andre Vahram Bayar, Aleksan Efendi ve Akabi Hanım’ın oğludur. Babası Aleksan Efendi, Sabah gazetesinin müdürlerinden olup aynı zamanda Kocabıyıkyan Yayınevi’nin sahibiydi. Bayar, adını resmî mecralarda "Andre Vahram Kocabıyıkyan" şeklinde kullanmıştır. İlköğrenimini Lusavoriç, ortaöğrenimini Pakradunyats okullarında tamamlamıştır. İstanbul Tıp Fakültesi’ndeki eğitimi sırasında Balkan Savaşları nedeniyle askere alınmış; Maçka ve Çanakkale Merkez Hastanesi’nde görev yaptıktan sonra Paris Pastör Enstitüsünde eğitimini tamamlayarak 1914’te mezun olmuştur.
Tıbbi ve Toplumsal Görevleri
Tıp doktoru olarak Paris’te Boucicant Hastanesi’nde çalışmış, ardından 1919’da İstanbul’a dönerek Halkevi Dispanserinde gönüllü olarak hizmet vermiştir. Aynı zamanda Ermeni Cemaati’nde çeşitli görevlerde bulunmuştur. Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Yönetim Kurulu üyeliği (1921–1922), Beyoğlu Üç Horan Kilisesi Vakfı Başkanlığı (1926–1940, 1949–1950), Ermeni Cemaati Delegeler Meclisi Divan II. Başkanlığı (1926) bunlara örnektir.
Sivil Katılım ve Kurumsal Görevler
Bayar, Türk Hava Kurumu Beyoğlu İdare Kurulu üyeliği, Kızılay Beyoğlu Şubesi İkinci Başkanlığı gibi çeşitli kamu hizmetlerinde bulunmuştur. Uzun yıllar Beyoğlu’nda özel muayenehanesinde hekimlik yapmıştır. Devlet adamları da dâhil olmak üzere çok sayıda hastaya hizmet vermiştir.
Milletvekilliği Görevi
14 Mayıs 1950 seçimlerinde Demokrat Parti listesinden İstanbul milletvekili seçilen Bayar, 22 Mayıs 1950’de meclis çalışmalarına katılmıştır. Yurt dışında görev yaptığı iddiasıyla hakkında başlatılan inceleme, TBMM tarafından şikâyetin yerinde bulunmaması sonucu düşürülmüştür. Milletvekilliği süresince Sağlık ve Sosyal Yardım Komisyonunda görev yapmış, sağlık politikaları ve sosyal sigorta düzenlemeleri hakkında 7 kanun teklifi ve 3 önerge sunmuş, 20 konuşma yapmıştır.
Meclis Çalışmaları ve Görüşleri
Bayar, ilaç fiyatlarının yüksekliği, yerli ilaç üretimi, halk sağlığı ve sağlık kurumlarına yönelik bütçeler gibi konularda çok sayıda girişimde bulunmuştur. Yedikule Ermeni Hastanesi, Musevi Hastanesi ve Balıklı Rum Hastanesi için yapılacak yardımlara ilişkin konuşmalar yapmıştır. Adli Tıp Kanunu, eczane sayılarının sınırlandırılması gibi düzenlemelerde fikir beyan etmiştir. Dış ilişkilerde de aktif olarak görüşlerini dile getirmiş, Türkiye-Vatikan ilişkileri hakkında değerlendirmelerde bulunmuştur.
Son Yılları ve Ölümü
Bayar, milletvekilliğinden sonra tekrar serbest hekimliğe dönmüş; İstanbul’un kültürel yaşamına katkı sağlayan girişimlerde yer almıştır. 1928 yılında Arusyak Hanım ile evlenmiş ve bir çocuk sahibi olmuştur. Fransızca ve Rumca bilmekteydi. 30 Mart 1965 tarihinde vefat etmiş, cenazesi 2 Nisan 1965’te Beyoğlu Üç Horan Ermeni Kilisesi’nde düzenlenen tören sonrası Şişli Ermeni Mezarlığı’na defnedilmiştir.
