Kelime Müzesi, Türkiye’nin başkenti Ankara’da, yazar Şermin Yaşar tarafından Türkçe kelimelerin, atasözlerinin ve deyimlerin anlamını çocuklara ve gençlere öğretmek amacıyla kurulan ülkenin ilk kelime temalı müzesidir. Altındağ ilçesinde, Ankara Kalesi’nin hemen altında, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin karşısında yer alan müze, 26 Eylül 2022 tarihinde, Türk Dil Bayramı’nda kapılarını ziyaretçilere açmıştır. Geçmişte zahire ve tiftik ambarı olarak kullanılan dört katlı tarihi bir bina, restorasyonla müze haline getirilmiştir.
Kelime Müzesi (AA)
Kuruluş Hikayesi
Kelime Müzesi, Şermin Yaşar’ın uzun süredir hayalini kurduğu bir projedir. Yaşar, bir yıl önce Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin bahçesinde otururken karşısındaki boş binayı fark etmiş ve burayı bir kelime müzesine dönüştürme fikrini geliştirmiştir. Çocukların 12 yıl boyunca Türkçe dersi almasına rağmen kelimelerle yeterince haşır neşir olamadığını gözlemleyen Yaşar, bu müzede kelimelerin anlamlarını düşünme ve keşfetme fırsatı sunmayı amaçlamıştır. Bir yıllık emek sonucunda hayata geçirilen müze, Türkçenin zenginliğini sanat ve yaratıcılıkla buluşturmayı hedeflemektedir.
Kelime Müzesi (ankarakultur)
Müzenin Yapısı ve Sergileri
Müze, dört katlı yapısıyla kelimelerin farklı boyutlarını ele alır. En alt katta kökler bölümü, kelimelerin geçmişini ve etimolojik kökenlerini tanıtır. Giriş katında kelimeler sergisi, Türkçenin söz varlığını ve günlük kullanımını objeler ve görsellerle sunar. En üst kat ise cümleler temalı sergi alanına ev sahipliği yapar; burada atasözleri, deyimler ve cümlelerin kültürel bağlamları işlenir. Müzenin giriş ve birinci katını bağlayan merdiven arasında, Türkçe, Uygur, Göktürk ve Arap harflerinin yer aldığı cam ve pirinç bir avize dikkat çeker.
Müzede, kelimeler sanatla bir araya gelecek şekilde düzenlenmiştir. Pek çok sanatçının resim, enstalasyon ve seramik eserleri sergilenirken, İranlı bir sanatçının Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün fotoğraflarından yaptığı üç boyutlu dijital heykel de koleksiyonun öne çıkan parçalarından biridir. Ziyaretçiler, müzeye girişte “Hoş geldiniz”, “Sefalar getirdiniz”, “Ne iyi ettiniz de geldiniz” gibi sıcak karşılama cümleleriyle karşılanırken, çıkışta “Hoşça kalın”, “Allah’a ısmarladık”, “Yine bekleriz” gibi uğurlama ifadeleriyle veda edilir.
Açılış Töreni
Müzenin açılış programı, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde gerçekleştirilmiştir. Sunuculuğunu oyuncu Ceyda Düvenci’nin üstlendiği törende, Şermin Yaşar müzenin kuruluş sürecini ve kelimelere olan tutkusunu paylaşmıştır. Açılışa, tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, eski Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan ve Ankara İl Kültür Turizm Müdürü Ali Ayvazoğlu gibi önemli isimler katılmış; müzenin açılış kurdelesi Ortaylı ve Selçuk tarafından kesilmiştir. Ortaylı, konuşmasında Kelime Müzesi’nin dil eğitimi ve kültürel farkındalık açısından taşıdığı önemi vurgulamış, çocuklara burayı ziyaret etmelerini ve kelimeler üzerinde düşünmelerini tavsiye etmiştir.
Amaç ve Etki
Kelime Müzesi, Türkçenin eşsiz söz varlığını sanat, görsel tasarım ve duyguyla birleştirerek ziyaretçilere interaktif bir öğrenme ortamı sunar. Şermin Yaşar, Türkiye’nin her ilinde benzer müzeler açılmasını hedeflediğini belirtmiş ve “Bayramın kutlu olsun Türkçemiz” diyerek müzenin dil bayramındaki açılışının sembolik önemine dikkat çekmiştir. Müze, özellikle çocuklara ve gençlere kelimelerin gücünü, tarihini ve günlük yaşamda kullanımını öğretmeyi amaçlar.
Ziyaret Bilgileri
Kelime Müzesi, pazartesi günleri hariç her gün 10.00-17.00 saatleri arasında ziyarete açıktır. Ankara’nın kültürel dokusuna katkı sağlayan bu müze, hem yerli hem de yabancı ziyaretçilere Türkçenin zenginliğini keşfetme imkânı sunmaktadır. Kelime Müzesi, dilin yaşayan bir organizma olduğunu ve kelimelerin kültürün taşıyıcısı niteliği taşıdığını vurgulayan yenilikçi bir kültür mekânı olarak dikkat çekmektedir.
